Weggaan uit een gewelddadige relatie

Jaarlijks hebben in Nederland zo'n 200.000 slachtoffers te maken met een ernstige vorm van huiselijk geweld. Een groot deel van deze slachtoffers heeft te maken met partnergeweld: dit wil zeggen dat ze door hun partner mishandeld, misbruikt of emotioneel gewelddadig behandeld worden. Als je zelf in een gewelddadige relatie zit, komt er waarschijnlijk een moment waarop je de relatie het liefst wil verbreken. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan.

Schakel een vertrouwenspersoon in

Slachtoffers van huiselijk geweld hebben door hun omstandigheden vaak een klein sociaal vangnet. Toch is het juist voor hen ontzettend belangrijk om met anderen te kunnen praten over hun situatie en niet in een isolement te geraken.

Voor veel mensen is het erg moeilijk om een ander in vertrouwen te nemen en te vertellen over hun situatie. Toch is dit een belangrijke eerste stap voor het krijgen van steun en hulp. Wellicht heb je iemand in je omgeving die je vertrouwt en bij wie je terecht kunt: een vriend of familielid bijvoorbeeld. Heb je dit niet of vind je het moeilijk om te praten met iemand die je goed kent, kun je ook altijd de huisarts inschakelen. Hij of zij kan er voor je zijn door naar je te luisteren, en kan je helpen met het nemen van eventuele vervolgstappen. Je huisarts heeft overigens geheimhoudingsplicht: alles wat jij hem vertelt is vertrouwelijk, en zal dus niet bij je partner terechtkomen.

Stel instanties op de hoogte van je situatie

Een vriend, familielid of ander vertrouwenspersoon kan een enorme steun voor je zijn. Echter kan hij of zij je waarschijnlijk niet helpen op een manier waarop een professionele instantie dat wel kan. Het is dan ook aan te raden om contact op te nemen met zo'n organisatie om informatie of hulp te vragen. Zij kunnen je adviseren over wat je het beste kan doen in jouw specifieke situatie en je helpen bij het opstellen van een vluchtplan.

Door het land verspreid zitten verschillende steunpunten huiselijk geweld, waar je vrijblijvend en anoniem contact mee kan opnemen. Ook bij Veilig Thuis, een organisatie opgezet vanuit de overheid, kun je terecht voor advies. In de meeste gevallen kun je bellen, maar mailen en chatten zijn ook steeds gangbaardere opties bij veel instanties. Erg fijn als je bang bent om te telefoneren in de angst dat je partner erachter komt.

Denk ook aan het eventueel inschakelen van de politie. Zij kunnen je in contact brengen met hulpbiedende instanties. Daarnaast kun je bij hen terecht als je aangifte wil doen tegen je partner, of melding wil maken van geweld of misbruik. Op deze manier is ook de politie op de hoogte van het feit dat er iets aan de hand is, en kan er eventueel een dossier opgebouwd worden. Dit kan later van pas komen.

Maak een vluchtplan

Als je je in een onveilige situatie bevindt, is het belangrijk om hier zo snel mogelijk uit weg te komen om erger leed te voorkomen. Halsoverkop weggaan is echter geen goed idee: zorg daarom dat je een vluchtplan of veiligheidsplan voorbereidt.

Regel een plek waar je heen kan

Misschien wel het belangrijkste: zorg ervoor dat je een veilige plek hebt waar je naartoe kan gaan nadat je de relatie verbroken hebt, of wanneer je plotsklaps moet vluchten voor geweld. Op deze plek kun je even op adem komen zonder bang te hoeven zijn voor je partner; ook vormt de plek een basis vanuit waar jij je zaken weer op orde kan krijgen.
Denk bijvoorbeeld aan een goede vriend of een familielid waar je misschien een tijdje mag logeren. Ook een crisisopvang of blijf-van-mijn-lijfhuis kan een optie zijn. De instanties waarmee je contact op hebt genomen kunnen je helpen bij het regelen van zo'n plek. Zorg er in ieder geval voor dat de betrokken personen op de hoogte zijn van je situatie en er voor jou altijd de mogelijkheid is om naar hen toe te vluchten; het zou erg vervelend zijn als je vlucht, maar alsnog niet terecht kan bij je verblijfplaats.

Plan je vertrek zorgvuldig

Als je partner gewelddadig is, is het waarschijnlijk geen goed idee om hem of haar persoonlijk te vertellen dat je weggaat. Beter kun je je vertrek plannen op een dag of een moment waarop je weet dat je partner niet thuis is. Als je werkt, is het ook een optie om je een dag ziek te melden. Je partner zal waarschijnlijk gewoon denken dat je naar je werk gaat, terwijl je in feite naar je nieuwe (tijdelijke) onderkomen vertrekt.

Probeer je moment van vertrek zo concreet mogelijk te maken. Niet alleen is dit voor jou een stok achter de deur om daadwerkelijk weg te gaan, maar is het ook makkelijker om je omgeving op de hoogte te stellen. Natuurlijk hoef je niet iedereen te vertellen dat je van plan bent om weg te gaan (zeker je partner niet!) maar zorg ervoor dat er in ieder geval iemand die je vertrouwt op de hoogte is van jouw plannen om weg te gaan. Hij of zij kan je opvangen en eventueel aan de bel trekken als je vertrekpoging toch mis dreigt te gaan.

Verzamel belangrijke papieren en documenten

Zorg ervoor dat je je belangrijke documenten altijd bij de hand hebt. Zoek ruim voor je vertrek je paspoort, rijbewijs, verzekeringspapieren en dergelijke bijeen en maak er, indien mogelijk, kopieën van. Bewaar je documenten en kopieën bij elkaar en op een plek waar je partner niet komt. Als het moment komt dat je moet vluchten, heb je alles bij de hand.

Zorg voor wat geld

Zorg ervoor dat je altijd wat geld ter beschikking hebt om bijvoorbeeld te kunnen bellen, een taxi te nemen of eventueel een hotelkamer te kunnen betalen. Zorg er dus voor dat je je pinpas en een (kleine) hoeveelheid contant geld bij je hebt.

Als je partner je financiële uitgaven controleert, wordt het lastiger. Wanneer je een grote som geld opneemt valt dit waarschijnlijk op; een betere optie is om bij de kassa van bijvoorbeeld supermarkten steeds een klein bedrag contant op te nemen. Dat je geld op hebt genomen, zal dan niet duidelijk zichtbaar zijn op je bankafschriften. Je partner zal dan ook niet zo snel doorhebben dat je geld aan het opsparen bent. Wellicht is het ook een goede optie om een (nieuwe) bankrekening te openen zonder dat je partner dit weet. Je kan hiervoor eventueel het adres van je vluchtverblijf voor gebruiken.

Een vluchttas

Het is verstandig om in de weken voor je vertrek langzamerhand een soort vluchttas in te pakken. In deze tas stop je (kopieën van) je documenten, wat contant geld, een schoon setje kleding en eventuele andere waardevolle spullen. Als je eenmaal weggaat kun je je tas meenemen en weet je zeker dat je alle belangrijke spullen bij je hebt.

Als je bang bent dat je partner de tas vindt en/of gaat vermoeden dat je je vertrek aan het plannen bent, kun je de tas ook buitenshuis opbergen. Zet 'm bijvoorbeeld alvast neer op je vluchtadres, of maak gebruik van een kluisje op een station.

Ten slotte

Kom je in een levensbedreigende situatie terecht? In dat geval is het belangrijk om snel en acuut te handelen. Schroom dan ook alsjeblieft niet om 112 te bellen!