Carnaval in de Zwitserse stad Basel

Carnaval in Basel (Fasnacht genoemd) vindt plaats in het zesde weekend vóór Pasen. Dit in afwijking van het gebruikelijke tijdstip waarop in de westerse landen carnaval wordt gevierd namelijk het weekend vóór Aswoensdag. Het meest spectaculaire onderdeel van de Baselse carnaval is de Morgenstreich op maandagmorgen in alle vroegte. ’s Nachts rond drie uur begint de binnenstad al vol te lopen met publiek en in elke straat of steeg stellen zich steeds meer tamboers en pijpers op om op tijd aan het spektakel te kunnen beginnen. En weer of geen weer gaat het luidruchtige schouwspel door met de vele enthousiaste muzikanten.

Tamboers en pijpers in Zwitserse stad Basel uit alle hoeken en gaten

Klokslag vier uur gaan eerst alle straatlantaarns uit. Ook winkelverlichting en andere lichtbronnen worden gedoofd. Dat is het startsein voor de Morgenstreich. En dan plotseling zetten uit alle hoeken en gaten groepjes tamboers en pijpers zich in beweging. Huisdeuren gaan open en er verschijnen eenlingen, duo’s of kleine groepjes. Iedereen is verkleed in de meest fantastische outfits. De pijpers laten hun muziek horen op piccolo’s en de tamboers slaan er op los met ingewikkelde ritmeschema’s. Als de muzikanten elkaar passeren wordt het voor omstanders één kakofonie maar houden de spelers hun eigen melodie of ritmefiguur feilloos aan. Verrassend is het om telkens weer een nieuw groepje om een straathoek te zien en horen verschijnen.

Uren sjouwen met kolossale lampionnen tijdens Morgenstreich

Maar nog kenmerkender voor die donkere maandagochtend zijn de kolossale lampionnen die voor de enige verlichting zorgen. Grote op dia’s lijkende afbeeldingen zijn op draagberries gemonteerd en worden van binnenuit verlicht. Sommigen afbeeldingen, sujets genoemd, halen wel drie meter hoog. De sujets drijven vaak de spot met politieke aangelegenheden van het afgelopen jaar en zijn gemaakt door de vele verenigingen die Basel kent. Urenlang worden de lampionnen rondgedragen waarbij motorisering verboden is.

Ook bij carnaval in Basel Guggenmusik

In de middag start om 13.30 uur een kilometerslange en uren durende optocht met meer dan 10.000 gemaskerde Fasnachters, praalwagens en rijtuigen. Naast de duizenden piccolospelers en tamboers, doen sinds enkele tientallen jaren ook muziekkorpsen aan die optocht mee, met Guggenmusik. Deze muzieksoort is vooral bekend van de stad Luzern maar breidt zich steeds meer uit naar andere plaatsen. Eenvoudige en zeer herkenbare melodieën, worden gespeeld door koperblazers en begeleid met veel slagwerk.

Dag voor de kinderen

Dinsdag overdag is vooral bestemd voor de kinderen. Maar de kinderoptocht doet nauwelijks onder voor de optocht van maandagmiddag. Dinsdagavond behoort de binnenstad tot de Guggenkorpsen. Op een drietal pleinen, Marktplatz, Barfüsserplatz en Claraplatz, laten de korpsen hun aanstekelijke muziek horen en dansen duizenden Fasnachters, gesteund door het opzwepende ritme van de uitgebreide slagwerksecties.
Ook trekken de 200 verlichte lampionnen, die allen speciaal op de Münsterplatz zijn opgesteld, in de avond zeer veel belangstelling. En de hele dag door paraderen weer de pijpers en de tamboers door de stad.

72 Uur Fasnachtspektakel

Woensdag is de laatste dag van het carnaval en is er evenals maandag weer een grootse optocht in de middag. Het festijn gaat daarna door tot vier uur in de nacht waardoor het volgens traditie precies drie keer vierentwintig uur heeft geduurd.
Tijdens de Fasnacht zijn de muzikanten en heel veel van de toeschouwers gekostumeerd en gemaskerd. De maskers stammen uit de tijd dat de voorvaderen er duistere praktijken op nahielden.

Plakette, een erezaak

De Baselse Fasnachtvierders beseffen dat hun humor niet door iedereen begrepen zal worden en dat carnaval vieren in de vele lokalen niet voor toeristen is weggelegd. Maar wellicht dat de niet Baselse bezoekers gefascineerd worden door de kleurenpracht, de feestvreugde op de straten en pleinen, de piccolomuziek en het boeiende trommelspel. Het beste is dat de bezoekers zich gewoon laten meeslepen en het specifieke Baselse voor lief nemen.
Als toerist moet het ook een erezaak zijn om een zogenaamde Plakette te kopen en te dragen. Een Plakette is een klein sieraad dat opgespeld kan worden met een afbeelding van het bepaalde jaarthema. Ze zijn er in koper, zilver en goud en er is een speciale bijou-uitvoering. De prijzen variëren van een redelijke fles wijn tot een doos met twaalf flessen. De opbrengst komt ten goede aan de organisatie van de Baselse Fasnacht.

Lees verder

• Carnaval in de Zwitserse stad Luzern
• Grotesken, van Gouden Huis fresco’s tot carnavalsmaskers
• Guggenmusik tijdens carnaval in het Zwitserse Luzern
• Duizenden tamboers bij het Baselse carnaval