Het verbond van God met mensen: het nieuwe verbond

God blijft trouw aan zijn beloften. Het verbond met God en de mens loopt uit op een nieuw verbond; de laatste wilsbeschikking van God. Hij doet dat door de komst van Jezus Christus. Hierdoor kunnen alle mensen deelgenoot worden van dat nieuwe verbond. Het verbond met Abraham is hierdoor niet afgedaan maar juist opnieuw bevestigd. Het verbond is in eerste plaats voor het nageslacht van Abraham omdat een verbond vooral ook van generatie op generatie doorgegeven moet worden. Het is dan wel een belofte maar de mens moet zich die belofte ook eigen maken. Wanneer blijkt dat mensen aan die belofte geen gehoor kunnen geven komt God met een andere belofte.

Het nieuwe verbond en het Nieuwe Testament

De naam 'Testament' komt in de Bijbel niet voor. Wel de naam ‘berit’ wat verbond betekent. De Griekse vertaling van het Oude Testament, de Septuaginta vertaald 'berit' met 'diatheke', dat 'testament' of 'laatste wilsbeschikking' betekent. De naam ‘nieuw verbond' (testament) komt het eerst voor in 1 Korinthe 11: 25 en 2 Korinthe 3: 14 waar de christengemeente zich deelgenoot voelde met het nieuwe verbond in Christus waar Jeremia 31: 31 al over spreekt. Aan de hand hiervan is door de christelijke kerk de naam Oude Testament in gebruik genomen.

Belofte van een nieuw verbond Jeremia 31: 27-40

27 Zie, er komen dagen, spreekt de HEERE, dat Ik het huis van Israël en het huis van Juda bezaaien zal met zaad van mensen en zaad van dieren. 28 Dan zal het gebeuren, dat Ik ten aanzien van hen zal waken om te bouwen en te planten, zoals Ik ten aanzien van hen gewaakt heb om weg te rukken en af te breken, om omver te halen en te vernielen, en hun kwaad aan te doen, spreekt de HEERE. 29 In die dagen zullen zij niet meer zeggen: De vaders hebben onrijpe druiven gegeten, en de tanden van de kinderen zijn stomp geworden. 30 Maar ieder zal om zijn eigen ongerechtigheid sterven. Ieder mens die onrijpe druiven eet – zijn tanden zullen stomp worden. 31 Zie, er komen dagen, spreekt de HEERE, dat Ik met het huis van Israël en met het huis van Juda een nieuw verbond zal sluiten. 32 niet zoals het verbond dat Ik met hun vaderen gesloten heb op de dag dat Ik hun hand vastgreep om hen uit het land Egypte te leiden – Mijn verbond, dat zij verbroken hebben, hoewel Ík hen getrouwd had, spreekt de HEERE. 33 Voorzeker, dit is het verbond dat Ik na die dagen met het huis van Israël sluiten zal, spreekt de HEERE: Ik zal Mijn wet in hun binnenste geven en zal die in hun hart schrijven. Ik zal hun tot een God zijn en zíj zullen Mij tot een volk zijn. 34 Dan zullen zij niet meer eenieder zijn naaste en eenieder zijn broeder onderwijzen door te zeggen: Ken de HEERE, want zij zullen Mij allen kennen, vanaf hun kleinste tot hun grootste toe, spreekt de HEERE. Want Ik zal hun ongerechtigheid vergeven en aan hun zonde niet meer denken.35 Zo zegt de HEERE, Die de zon tot een licht geeft overdag en de vaste orde van maan en sterren tot een licht in de nacht, Die de zee opzweept, zodat haar golven bruisen, HEERE van de legermachten is Zijn Naam. 36 Als deze verordeningen ooit zouden wijken van voor Mijn aangezicht, spreekt de HEERE, dan zou ook het nageslacht van Israël ophouden een volk voor Mijn aangezicht te zijn, alle dagen! 37 Zo zegt de HEERE: Als de hemel hierboven ooit opgemeten zou kunnen worden en de fundamenten van de aarde beneden onderzocht zouden kunnen worden, dan zou ook Ik heel het nageslacht van Israël verwerpen, om alles wat zij gedaan hebben, spreekt de HEERE. 38 Zie, er komen dagen, spreekt de HEERE, dat de stad herbouwd zal worden voor de HEERE, van de Hananeëltoren tot aan de Hoekpoort, 39 en dat het meetlint nog verder zal lopen, rechtdoor, tot aan de heuvel Gareb en zal afbuigen naar Goa. 40 Heel het dal met de dode lichamen en de as en al de velden tot aan de beek Kidron, tot aan de hoek van de Paardenpoort naar het oosten toe, zal een heiligheid voor de HEERE zijn. Voor eeuwig zal er niets meer worden weggerukt of afgebroken.

Jezus als middelaar van een nieuw verbond

Vreemd genoeg heeft de christelijke kerk de naam Oude Testament over alle 39 Bijbelboeken uitgesproken terwijl het ‘berit’(verbond of verdrag) alleen betrekking heeft in het boek Exodus. Volgens de Hebreeënbrief is het Sinaitische verbond verouderd maar het verbond met Abraham niet. (Hebreeën 6: 13). Christus wordt in het Nieuwe Testament de Middelaar van het 'betere verbond' genoemd. (Hebreeën 8: 6-13). Het verbond of eigenlijk de bevestiging van het verbond met Abraham is een toespitsing op het verdrag tussen God en Abraham. De uiteindelijke belofte zelf is gericht op heel het nageslacht van Abraham en alle volken.

Het verbond en de landbelofte

Aan Abraham werd het land Kanaän al beloofd. In Genesis 15 wordt bijvoorbeeld aangeduid hoe groot het land zal zijn en waar de grenzen zich bevinden. In de tijd van Jozua zijn delen van het beloofde land niet veroverd. Het land van de Filistijnen bijvoorbeeld was niet onder Israëlisch bewind, zo lezen we in 1 Koningen 4: 7-21. Ook het kustgebied van de Feniciërs boven Tyrus is volgens Sefanja 2: 7 nooit onder Israëlische heerschappij geweest. Wellicht zijn er in de nabije toekomst nog ontwikkelingen te verwachten die deze belofte in vervulling doen gaan.

Grenzen

Zoals we al vernomen hebben kunnen latere generaties delen in de belofte afhankelijk van hun houding tegenover en hun geloof in God. In afhankelijkheid daarvan blijkt bijvoorbeeld uit Deuteronomium 11: 22-25 dat God de grenzen van het beloofde land ten gunste of ongunste kan wijzigen of zelfs geheel kan ontzeggen. Het is mogelijk toegestaan dat Israël mag onderhandelen over delen van het land. In 1 Koningen 9 staat niet dat dit verboden is. Het kan soms nodig zijn om land te verkopen maar in het jubeljaar komt de grond weer terug.( Leviticus 25:23)