Het verbond van God met mensen: verbreking en herstel

Het verbond van God met mensen: verbreking en herstel Een verbond heeft het karakter van een verdrag. God sluit een verbond met mensen. Hij doet dat door het geven van de Tien Geboden. In het Oude Testament komen vervolgens drie soorten verdragen voor tussen mensen onderling: het pariteitverdrag, de Koninklijke toekenning en het vazalverdrag. Het verbond werd aangegaan met de persoon die direct in contact stond met God of een menselijk persoon. Vervolgens werd het verbond overgedragen op de volgende generaties. In de Bijbel staan verschillende soorten van verbond. De bekendste is het verbond of verdrag tussen Mozes en God.

Offers

Het volk gaat in op het aanbod van God en krijgen daarop de 10 Geboden.
In de verbondssluiting in Exodus 24 zien we dat als God en mens bij elkaar komen offers nodig van vergeving, herstel, verootmoediging en blijdschap. In deze offers staat het bloed van de dieren centraal. De ene helft wordt over het altaar gegoten wat als symbool voor God voorstelt, en de andere helft wordt over het volk gegoten. De verbondsluiting werd bevestigd door een maaltijd op de berg Sinai.

Vazalverdragen

Vazalverdragen werden altijd schriftelijk vastgelegd. Uit de geschiedenis van die verdragen blijkt ook duidelijk dat het gaat om wederzijdse trouw. In het oosten is het gebruikelijk dat de overwinnaar een schatting krijgt van de verliezer. In het Israëlitische verbond gaat het echter om genade en barmhartigheid van God. Het verbond is meer dan een verdrag.
Ook was het in het oosten gewoon dat er twee identieke exemplaren van dat verdrag gemaakt werden. Met deze wetenschap kan gezegd worden dat de Twee stenen tafelen die Mozes ontvangt, één voor God en één voor de mensen was bedoeld.

Verbreking en herstel van het verbond in Exodus 32-34

Het volk Israël wordt ongeduldig als Mozes op de berg is. Het volk maakt een afgodsbeeld van God. Daarmee zondigt het volk tegen het tweede gebod. Aaron maakt een gouden stierkalf, een bekend beeld voor die tijd. Als Mozes ziet wat er gebeurd is gooit hij in woede de twee stenen tafelen kapot. Volgens oosters gebruik was een overeenkomst verbroken als het geschreven exemplaar kapot of zoekgeraakt was. Hier blijkt dus uit dat het volk de overeenkomst heeft verbroken. Maar God is genadig en is bereid om het verbond te herstellen. In Deuteronomium 28 treffen we in dit verband een lijst met zegeningen aan die het volk ten deel zal vallen als het God blijft dienen. Als ze ongehoorzaam zijn zullen ze niet gezegend worden maar vloeken en tegenslagen treffen.

Het verbond met David

In David werd het verbond met de aartsvaders vernieuwd. David mag de tempel niet bouwen, dat mag later zijn zoon doen. Het initiatief blijft bij God liggen. Als David ontrouw is zal hij getuchtigd worden. Maar als hij trouw is zal hij rijk gezegend worden. Het verbond is niet afhankelijk van David en zijn nakomelingen, maar hun houding bepaalt wel in welke mate zij in die belofte zullen delen. Ook na de ballingschap belooft God trouw. De kroniekschrijver ziet David en Salomo als de eschatologische hoop(Dillard&Longman, 218)

Het verbond bij de profeten. Relatie verbond en profetie

Deuteronomium 18 maakt duidelijk dat het tot de zegen van het verbond hoort dat Israel profeten heeft. Dat kunnen we zien in situaties waarin het volk concrete leiding ontvangt. De profeten roepen op tot gehoorzaamheid aan Gods wet.
Het volk Israël mag in het beloofde land wonen maar als het ongehoorzaam is zal het worden verdreven. In Deuteronomium staat dit allemaal al beschreven. De voorzeggingen van oordeel en ballingschap, maar ook van ontferming en terugkeer berusten op het verbond.

Jesaja

De profeet Jesaja spreekt regelmatig over de knecht des Heeren. In hoofdstuk 42:6 bijvoorbeeld spreekt Jesaja over de Knecht des Heeren. Met deze knecht wijst Jesaja op het herstel en de (her)oprichting van het verbondsvolk en op de komende Messias die een licht voor alle volken zal zijn. In Jesaja 53 wordt gesproken over de lijdende Knecht. Hier komt de gedachte van het offer naar voren. Het oordeel en gericht gaan over Israël, maar door het gericht heen is er hoop. Door het werk van de Messias is uitbreiding mogelijk van het heil tot de andere volken en innerlijke vernieuwing voor Israël zelf.

Jeremia

Jeremia 31 spreekt over een nieuw verbond. Het zal geen verbond meer zijn van zware verplichtingen die van buiten komen. God zal zijn wet in het binnenste van de mens leggen. Het Sinaitische verbond was te moeilijk voor het volk omdat de innerlijke bereidheid ontbrak. God gaat de mens innerlijk vernieuwen zodat de mens van binnenuit verlangt om de Here te dienen. Het is geen totaal nieuw verbond. Het is er altijd al geweest. Om een voorbeeld te noemen: een nieuwe maan is ook geen andere maan, maar een maan die opnieuw te voorschijn komt.(Kaiser)
© 2009 - 2024 Hessel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Verbond van God met mensen in het Oude TestamentVerbond van God met mensen in het Oude TestamentEen verbond heeft het karakter van een verdrag. In het Oude Testament komen drie soorten verdragen voor tussen mensen on…
Het verbond van God met mensen: het nieuwe verbondHet verbond van God met mensen: het nieuwe verbondGod blijft trouw aan zijn beloften. Het verbond met God en de mens loopt uit op een nieuw verbond; de laatste wilsbeschi…

Doelstelling en visie in beleid van jongerenpastoraatnieuws uitgelichtDoelstelling en visie in beleid van jongerenpastoraatIn het jongerenpastoraat zijn regelmatig ontwikkelingen als het gaat om activiteiten, beleidsvorming en hulpverlening. V…
Verloren zoon: eten van Johannesbrood (Lucas 15:16)Verloren zoon: eten van Johannesbrood (Lucas 15:16)'En hij begeerde zijn buik te vullen met de schillen, die de varkens aten; doch niemand gaf ze hem'. Lucas 15:16. De jon…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: GiselaFotografie, Pixabay
  • Reader Theologie Oude Testament
  • The New Bible Dictionary. J.D. Douglas, F.F. Bruce, J.I. Packer, R.V.G. Tasker, D.J. Wiseman. ISBN 0 85110 608 0
  • Importantia Studiebijbel. Het Nieuwe Testament. Statenvertaling met Strong-coderingen. Grieks-Nederlands Lexicon. Uitgever Teologia Importantia Publishing. ISBN 978-90-5719-142-8
  • Statenvertaling Jongbloed
  • Nieuwe Bijbel Vertaling NBG
  • The Holy Bible Authorised (King James) Version. Cambridge University Press
  • E. Italie. Bijbels Hebreeuws Nederlands Woordenboek.3e druk. De Haan Boeken. ISBN 90-802325-1-3
  • F.J. Pop. Bijbelse woorden en hun geheim. Boekencentrum. ISBN 90-239-1221-7
  • Korte Verklaring der Heilige Schrift. Genesis door dr. G. Ch. Aalders.
  • Korte verklaring van de Heilige Schrift. Het boek Exodus. Tweede deel. Dr. W. H. Gispen.
Reactie

A. Westra, 26-10-2019
Werd het verbond gesloten met Abram (hoewel de belofte voor hem gold) of met iemand anders die garant voor Abram stond en zijn hele nageslacht? Reactie infoteur, 06-11-2019
Ik denk zelf dat het verbond met Abraham is gesloten en, in bijzonder het verbond met Koninklijke toekenning. Dit zie ik in perspectief van de plek waar het offeren van zijn zoon Izaak plaatsvond op de berg Moria en, de profetie dat Jezus Christus als koning terug zal komen op de bergen Sion wat hetzelfde is als de berg Moria. gr. Hessel

Hessel (256 artikelen)
Laatste update: 04-06-2020
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.