De verloren zoon: de jongste zoon als varkenshoeder

En hij trok er op uit, en drong zich op aan een der burgers van dat land en die zond hem naar het veld om zijn varkens te hoeden. Lucas 15: 15. Het vijftiende vers van Lucas 15 beschrijft in het kort hoe de jongste zoon zijn vrienden verlaat en buiten de stad werk gaat zoeken. Het valt op dat hij zich hecht aan een vreemde burger van dat land. Symbolisch is hier sprake van het dienen van afgoden.

Vernedering van de jongste zoon

De jongste zoon heeft besloten om niet bij de pakken neer te gaan zitten. Hij lijkt in eerste oogopslag zijn trots en hoogmoed nog niet kwijt te zijn. Hij houdt de moed er in en gaat er op uit om werk te zoeken. Dit toont enerzijds van een werklustig karakter, anderzijds toont het van aanhankelijkheid. In de tekst staat dat de jongste zoon zich opdrong aan een der burgers van dat land. In het Grieks kan vertaald worden dat hij zich ‘hechtte’. Een uiting van overgave en afhankelijkheid. Deze man neemt hem aan en de jongste zoon krijgt opdracht om de varkens te hoeden. Eerst leek het nog of hij trots had. Nu wordt dat ineens aan de kant gezet omdat hij niet de moeite neemt om beter werk te zoeken. De jongste zoon gaat hier een fase van vernedering in.

Verweven

Een andere reden dat de jongste zoon het eerste de beste ‘baantje’ aanneemt kan misschien gezocht worden in het feit dat hij honger had en dat hij wist dat daar mogelijk wat te eten was. Als dat zo zou zijn dan is de jongste zoon zijn trots nog niet helemaal kwijt. Het is hem te vernederend om rechtstreeks aan de eerste de beste persoon om eten te vragen. Hij doet dat via een omweg. De jongste zoon heeft honger maar laat dat nog niet merken. Waarschijnlijk bedoeld Jezus hiermee te zeggen dat een mens de eer zolang mogelijk aan zichzelf wil houden. Het egocentrische zit diep geworteld en is verweven met de visie op het leven.

Symboliek van varkenshoeder

Naast de betekenis van het vernederen en het verweven is er ook sprake van een zekere symboliek. Jezus kan hier wijzen op het feit dat mensen zich ook in moeilijke situaties nog steeds tot afgoden wenden en niet tot God.

De jongste zoon tot slaaf geworden

Misschien had de jongste zoon gehoopt dat hij medelijden zou krijgen bij een van de burgers van dat land en wat te eten zou krijgen. Dat gebeurd niet en hij wordt naar het veld gestuurd om varkens te hoeden. De jongste zoon moet afstand doen van zijn trots en hoogmoed. Typisch is het dat de jongste zoon nog steeds in dat land blijft. Het land wat hem zoveel ellende heeft veroorzaakt. Men zou denken dat dit het punt is waarop je tot inkeer zou komen. Hij is een dienstknecht van die eerste de beste burger van dat land en een slaaf van zichzelf geworden. Ook hierin trekt de symboliek weer door in het feit dat de jongste zoon een ´slaaf´ van de zonde is geworden.

Verloren zoon als Varkens hoeden

De jongste zoon wordt weggezonden om de varkens te hoeden. Varkens zijn voor de Joden onreine dieren en staan gelijk aan een zondig en vernederend leven. Vervolgens is het hoeden van varkens het enige waar de jongste zoon goed voor is. Het woord ‘hoeden’ betekent zorgen, beschermen. De eigenaar van de varkens is een heiden, geen Jood want die hielden immers geen onreine dieren. Met heiden moeten we bedenken dat het geen gelovige en in ieder geval geen Jood was waar de jongste zoon aan het werk ging. Hij wordt zelfs nog door een ongelovige als slaaf gebruikt. Eigenlijk heeft hij bewust voor een ongelovige omgeving gekozen met feesten en lang leve de lol.