De gelijkenis van de verloren zoon: Lucas 15: 12

En niet vele dagen daarna, de jongste zoon, alles bijeenvergaderd hebbende is weggereisd naar een ver gelegen land, en heeft aldaar zijn goed doorgebracht, levende overdadiglijk. Lucas 15: 13. Slechte voorbereiding op een reis naar het buitenland is niet verstandig. De jongste zoon uit de gelijkenis durft de uitdaging aan. Hij neemt al zijn geld mee en leeft er goed van. Hiermee verbreekt hij enerzijds de banden met zijn familie maar gaat hij ook weer andere negatieve relaties aan.

Jongste zoon breekt met tradities

Er gaan een paar dagen overheen totdat de jongste zoon besluit om al zijn goederen te verkopen. Het lijkt van buiten zo koud, zo onbewogen maar van binnen, bij de vader en de zoon, moet er van alles in beweging zijn. Misschien heeft de jongste zoon nog getwijfeld en hebben gedacht ‘zal ik het wel of zal ik het niet doen. Zijn besluit staat vast om alles te verkopen maar waarschijnlijk is hij nog niet van voornemen om al het geld op te maken. Hij doet dat het liefst ver uit de buurt van zijn vader. Hij heeft waarschijnlijk dingen op zijn hart die het daglicht eigenlijk niet kunnen verdragen. Het Grieks spreekt over he’mera, wat zoiets als daglicht betekent. In die tijd duurde een dag van zonsopgang tot zonsondergang. Ook word ‘de dag’ in de Joodse traditie beschouwd als een tijd om zich te onthouden van uitspatting. Als de zon ondergegaan was werden bijvoorbeeld dieven actief.

Nieuw leven voor de zoon

Nieuw leven ontstaat vaak uit een moeilijke tijd. De jongste zoon zou in het patroon van zijn oudste broer en vader volgen. De vraag die we hier kunnen stellen is of dat een juist logisch gevolg zou zijn. Hij brak met traditie's en wenste eigenlijk zijn vader dood doordat hij zijn erfdeel opeiste. Vervolgens gooit hij alles over de balk. Daar gaat het mis. De jongste zoon beseft niet dat zijn bezittingen in bruikleen heeft. Hij vergeet dat hij rentmeester is over zijn geld en al zijn goederen.

Geld en goed

Uiteindelijk besluit de jongste zoon toch om alle goederen te verkopen. Het gaat alleen om roerend zaken. Hij verkoopt alles om het geld op de bankrekening te hebben. Nu waren er in die tijd natuurlijk nog geen banken dus hij kreeg alles cash in het handje. Geld bestond in die tijd meestal uit goud en zilverstukken met een afbeelding van de keizer. In de tijd van Jezus’ omwandeling op aarde waren de Romeinen aan de macht in Israel. De eerste Keizer van het Romeinse rijk was Augustus en later zwaaide Tiberius de scepter. In die tijd waren ook verschillende soorten geld in omloop namelijk; het Joodse geld, het Griekse geld en het Romeinse geld. Welk soort geld de jongste zoon heeft ontvangen is niet duidelijk. Misschien wel alle soorten wat dan tevens ook weer symbool staat voor zijn breuk met de vader en de keus voor de 'wereld'. Het is in ieder geval duidelijk dat hij niet de waarde kent van geld in het land waar hij verblijft.

De jongste zoon in het buitenland

De jongste zoon houdt van avontuur en dan is een reis naar een ver land de manier om dat avontuur te vinden. Het kan ook zo zijn dat hij juist een luie zoon was zonder visie op de toekomst. Geen besef van rentmeesterschap. We hoeven hier niet te denken dat de jongste zoon daadwerkelijk grenzen overging zoals wij die kennen. In die tijd werd een stad verderop of een andere provincie al als een ander land gezien. Sommige bijbelcommentaren zijn van mening dat het ‘verre land’ overzee was. Het meest voor de hand liggend is dat de jongste zoon wel een flink eind buiten de stad ging maar niet letterlijk naar het buitenland. Jezus bedoeld hier eigenlijk een 'geestelijk' weglopen.

Invloed van de filosofie

In de tekst staat dat de zoon het geld er doorheen joeg. Deze manier van genieten is puur egoistisch. Alsof het leven alleen om het genot gaat. Zijn leven krijgt ineens een wending en staat plotseling in het teken van feesten met vreemde vrouwen. Jezus bedoeld ook te zeggen dat de jongste zoon eigenlijk bewust kiest om ver bij zijn vader vandaan zijn eigen leven te leiden. Hierbij valt op te merken dat de toehoorders ook door het Griekse filosofische denken beinvloed zijn geweest.

Hedonisme
We denken hierbij bijvoorbeeld aan Epicurus, aanhanger van het Hedonisme, die het genot als hoogste goed zag. Het zoeken van het pure genot is eigenlijk het teniet willen doen van verdriet, pijn en lijden. Voor Cicero, ook een Grieks filosoof was genot het grootste goed en pijn het grootste kwaad. Dit zegt genoeg over de situatie van de jongste zoon, waarmee Jezus de levenstijl van Zijn toehoorders mee bedoelde.