Wat is het oude testament?

Op de vraag wat het oude testament in wezen nu werkelijk is zijn verschillende antwoorden gegeven. Bovendien is de factor tijd ook van belang in het beantwoorden van deze vraag. Het oude testament kent een christelijke traditie. Maar het oude testament kent ook een Joodse geschiedenis.

De naam Oude Testament

De bekendste naam in de christelijke traditie is die van het Oude Testament. Apostel Paulus maakte het onderscheid tussen het ,,oude’’ en het “nieuwe’ verbond en daar is de naam aan ontleend. In II Cor 3:1-16 staat dan ook: Die ons bekwaam gemaakt heeft om te zijn dienaars van het Nieuwe Testament. Niet van de letter, maar van de Geest. Want de letter doodt, maar de Geest maakt levend. …Maar hun zinnen zijn verhard geworden, want tot op de dag van heden blijft dezelfde bedekking in het lezen van het Oude Testament, zonder weggenomen te worden.

Oude en Nieuwe Testamentverbond

De namen oude en nieuwe testament worden later toegekend aan de geschriften van het Oude en het Nieuwe Testamentverbond. De tegenstelling die door de woorden oud en nieuw worden opgeroepen wordt later fel tegen elkaar afgezet. De plaats van het Oude Testament in de christelijke canon en de betekenis en de uitleg die daaraan gegeven moest worden in de christelijke gemeenschap heeft vaak grote problemen opgeleverd. Een van de oplossingen voor dit probleem was om de tegenstelling als absoluut te zien. Nieuw versus Oud. De opvattingen van apostel Paulus geen ook die mogelijkheid tot een dergelijke uitleg. Christus was namelijk niet het ”einde” van de wet.

Andere namen die worden gebruikt voor het Oude Testament zijn:

De Schrift of de Schriften

Ze worden al zo genoemd in de Joodse traditie. Een vaste uitdrukking in de rabbijnse literatuur is: zoals geschreven staat of zoals de schrift zegt.

Wet en Profeten of Wet, Profeten en Psalmen

Deze verschillende namen duiden op het nog open karakter van de canon in die tijd.

Het Boek of de Boeken

Bestond al in de Joodse traditie en is door het christendom overgenomen. Het woord Bijbel komt van het Griekse woord biblia, dat boeken betekent.

De Hebreeuwse bijbel

Een naam die wordt gebruikt om de eigenheid van de verzameling van boeken aan te geven. Ook wordt daarmee de vaak als negatief opgevatte term van het Oude Testament vermeden. Overigens is de term niet nauwkeurig. In latere boeken bijvoorbeeld (Daniel en Ezra) komen namelijk ook Aramees geschreven teksten voor. Bovendien sluit deze naam de apocriefe en deuterokanonieke boeken uit, die in het Grieks of in andere talen zijn geschreven of overgeleverd.

Tora

Een gebruikelijke naam in de Joodse traditie. In de eerste plaats duidt deze term op de eerste vijf boeken van de bijbel (de vijf boeken van Mozes) in de tweede plaats kan de Tora ook de hele schrift aanduiden. Later zal ook de mondelinge uitlegtraditie die later ook op schrift is gesteld samen met de schriftelijke leer Tora worden genoemd. Tora betekent overigens: onderwijziging, aanwijzing, leer, lering.

TeNach

Deze afkorting slaat op de drie delen van de Joodse canon. Tora, Profeten (Newie’iem) en Geschriften (Ketoewiem).

De naam van het Oude Testament heeft een bijzondere lading

Aan namen zijn vaak betekenissen verbonden die daardoor een sterke lading geven. De naam Oude Testament is een typisch christelijke naam. Er mee verbonden is een nogal geringschattend oordeel over de waarde van dit boek zeker in vergelijking tot het Nieuwe Testament. In het gebruik van de naam Oude Testament weerspiegelt zich ook duidelijk de verhouding van de Joden en de Christenen. In het Jodendom wordt vanzelfsprekend een ander antwoord gegeven op de vraag naar het wezen van de Tenach dan in het christendom. In feite is het in de eerste plaats een Joods boek. Er is een doorlopende ononderbroken lijn in de traditie van de bijbelse tijden naar de rabbijnse traditie tot het jodendom van deze tijd. Het is in de eerste plaats dus de Joodse bijbel. De Tenach is van doorslaggevend belang voor het begrijpen van de geschiedenis van het Jodendom en van de identiteit van het Joodse volk. De waarde die men aan de Tenach toekent zijn terug te vinden in veel uitspraken, verhalen, traktaten en verhandelingen. Voor velen is het dan ook de openbaring van God aan zijn volk. Maar ook voor de niet-gelovigen is de Tenach een bijzonder belangrijk boek. De liefde voor de Tora is geweldig. Ze wordt beschouwd als de bron van het leven, vaak als basis van het bestaan. Nergens blijkt de beperkende, inperkende en dwingende invloed van de Tora, die vaak door buitenstaanders wordt gevoeld wanneer zij Tora met Wet vertalen. In de rabbijnse traditie meent men dat de mens juist mens kan zijn doordat men de Tora kan doen. Deze benadrukking van de waarde van de mens, en de verantwoordelijke plaats van de mens in relatie met God vinden bij vele vertegenwoordigers van het Jodendom terug bij gelovigen en bij niet-gelovigen.