Tehilliem: Psalm 2 - een Joodse uitleg

Psalm 2 handelt over de volken die proberen de band tussen het Joodse Volk en HaShem (G'd) te verbreken omdat zij bang zijn voor de uiteindelijke komst van de Messias. De duisternis is een tactische zet door de krachten van het kwaad om ons af te snijden van onze heilige Bron. De duisternis kan zowel van buiten als van binnen komen. Maar HaShem bespot het kwaad en spreekt het boos toe. Als we doorzetten in onze strijd tegen het kwaad, vindt HaShem hemelse vreugde in onze groei. Op welke manier lichtten de Rabbi Yitzchok Rubin, een hedendaagse Chassidische rabbijn, en Rashi, de middeleeuwse Joodse Bijbelcommentator (1040-1105), Psalm 2 toe? Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 2
• Hebreeuwse tekst van Psalm 2 - תהילים ב
• Luister naar Psalm 2
• Toelichting op Psalm 2 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 2
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 2

Waarom hebben naties verzameld en waarom denken de koninkrijken ijdele dingen? De koningen van de aarde komen in verzet, de wereldmachten spannen samen tegen de Eeuwige en zijn gezalfde: 'Wij moeten hun juk afwerpen, ons van hun boeien bevrijden.' Die in de hemel troon lacht, de Heer spot met hen. Dan spreekt hij tot hen in woede en zijn toorn verbijstert hen: 'Ikzelf heb mijn koning gezalfd, op de Tsion, mijn heilige berg.' het besluit van de Eeuwige wil ik bekendmaken. Hij sprak tot mij: 'Jij bent mijn zoon, ik heb je vandaag verwekt. Vraag het mij en ik geef je de volken in bezit, de einden der aarde in eigendom. Jij kunt ze breken met een ijzeren staf, ze stukslaan als een aarden pot,' Daarom, koningen, wees verstandig, wees gewaarschuwd, leiders van de aarde. Onderwerp u, toon de Eeuwige uw ontzag, breng hem bevend uw hulde. Bewijs eer aan zijn zoon met een kus, anders ontvlamt zijn woede, en uw weg loopt dood, want bij het geringste ontsteekt hij in toorn. Gelukkig wie schuilen bij hem.

Hebreeuwse tekst van Psalm 2 - תהילים ב

א לָמָּה רָגְשׁוּ גוֹיִם וּלְאֻמִּים יֶהְגּוּ-רִיק. ב יִתְיַצְּבוּ מַלְכֵי-אֶרֶץ וְרוֹזְנִים נוֹסְדוּ-יָחַדעַל-יְהוָה וְעַל-מְשִׁיחוֹ. ג נְנַתְּקָה אֶת-מוֹסְרוֹתֵימוֹ וְנַשְׁלִיכָה מִמֶּנּוּ עֲבֹתֵימוֹ. ד יוֹשֵׁב בַּשָּׁמַיִם יִשְׂחָק אֲדֹנָי יִלְעַג-לָמוֹ. ה אָז יְדַבֵּר אֵלֵימוֹ בְאַפּוֹ וּבַחֲרוֹנוֹ יְבַהֲלֵמוֹ. ו וַאֲנִי נָסַכְתִּי מַלְכִּי עַל-צִיּוֹן הַר-קָדְשִׁי. ז אֲסַפְּרָה אֶל-חֹק יְהוָה אָמַר אֵלַי בְּנִי אַתָּה אֲנִי הַיּוֹם יְלִדְתִּיךָ. ח שְׁאַל מִמֶּנִּי וְאֶתְּנָה גוֹיִם נַחֲלָתֶךָ וַאֲחֻזָּתְךָ אַפְסֵי-אָרֶץ. ט תְּרֹעֵם בְּשֵׁבֶט בַּרְזֶל כִּכְלִי יוֹצֵר תְּנַפְּצֵם. י וְעַתָּה מְלָכִים הַשְׂכִּילוּ הִוָּסְרוּ שֹׁפְטֵי אָרֶץ. יא עִבְדוּ אֶת-יְהוָה בְּיִרְאָה וְגִילוּ בִּרְעָדָה. יב נַשְּׁקוּ-בַר פֶּן-יֶאֱנַף וְתֹאבְדוּ דֶרֶךְ כִּי-יִבְעַר כִּמְעַט אַפּוֹאַשְׁרֵי כָּל-חוֹסֵי בוֹ.

Luister naar Psalm 2

Luister naar Psalm 2 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 2 van Rabbi Yitzchok Rubin

verlossing
Rabbi Alshich verklaart dat de volken foeteren tegen HaShem (G'd) en Zijn Uitverkoren Volk omdat zij bang zijn voor de uiteindelijke komst van de Messias. Zij hebben geconcludeerd dat in plaats van tegen HaShem in opstand te komen in die tijd, het beter is de band tussen HaShem en het Joodse Volk nu af te snijden vooruitlopend op de verlossing. De zondige reden is dat, door het vernietigen van onze band met onze Hemelse Vader, zij nooit de uiteindelijke afrekening onder ogen zullen zien.

duisternis
Wanneer het leven een bocht neemt door een donkere tunnel moeten we het licht aan het eind herinneren. De duisternis is een tactische zet door de krachten van het kwaad om ons af te snijden van onze heilige Bron. De duisternis komt niet noodzakelijkerwijs van de krachten buiten. Het kan ook van binnenkomen van de moeilijke delen van onszelf waarmee we strijden.

Hemelse lach
Koning David vertelt ons dat Hij die in de Hemel zetelt, lacht. HaShem spot met hen. Dan spreekt hij ze boos toe en in zijn woede maakt hij hen bang. Als we doorzetten in onze strijd tegen het kwaad en onze pogingen bekronen door op koers te blijven, vindt HaShem hemelse vreugde in onze groei. Dit is de Hemelse lach. Het bespot de nee-zeggers van buiten en van binnen, de stemmen die ons falen voorzien.

tunnel
Als we eenmaal de tunnel zijn doorgekomen en de andere kant eruit komen, zal HaShem zijn woede tonen tegen deze krachten. De grootste uitdrukking van deze woede zal zijn om onze vijanden te dwingen getuigen te zijn van het falen van hun plannen. Mensen zijn onredelijk, onlogisch en op zichzelf gericht. Hou hoe dan ook van ze. Als je goed doet zullen mensen je beschuldigen van egoïstische verborgen motieven. Handel hoe dan ook goed. Als je succesvol bent win je valse vrienden en ware vijanden. Ga hoe dan ook door. Het goede dat je vandaag zal doen zal morgen vergeten zijn. Doe hoe dan ook goed. Wat je in jaren hebt opgebouwd kan in één dag worden vernietigd. Bouw toch op. mensen hebben werkelijk hulp nodig maar zullen je misschien aanvallen als je ze helpt. Help de mensen hoe dan ook. Geef de wereld het beste wat je hebt, en je zal in je gezicht geslagen worden. Geef de wereld desondanks het beste.

HaShem leidt de wereld
HaShem leidt de wereld. Het is aan ons om ons best te doen terwijl we ons herinneren dat Hij meer van ons houdt dan wij van onszelf. Hij wil wat goed is voor onze ziel, ons eeuwige deel. Het zal af en toe donker zijn en er zullen mensen zijn die ons ervan willen weerhouden om Zijn wil te doen, maar put moed uit deze Psalm en laat haar boodschap deel van je wezen zijn.

Commentaar van Rashi op Psalm 2

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Waarom hebben naties verzameld en waarom denken de koninkrijken ijdele dingen?

Waarom hebben naties verzameld: Onze wijzen (Ber. 7b) beschrijven de passage als een verwijzing naar de Koning Messias, maar volgens zijn schijnbare betekenis is het goed om hem te interpreteren als David zelf, zoals vermeld in (II Sam 5:17): "Toen de Filistijnen hoorden dat David tot koning van Israël was gezalfd, rukten ze met al hun troepen uit omdat ze hem wilden overmeesteren, enz." En zij vielen in zijn handen. Met betrekking tot hen zegt hij: 'Waarom hebben naties verzameld', en ze verzamelden zich allemaal.

En de koninkrijken denken: tevergeefs aan ijdele dingen in hun hart.

En koninkrijken: Hebreeuws (koninkrijken) ולאמים. Menachem interpreteert koninkrijken) לאמים, (sterven) אמות en (volken) גוים aan elkaar verwant.

Vers 2
De koningen van de aarde komen in verzet, de wereldmachten spannen samen tegen de Eeuwige en Zijn gezalfde:

De koningen van de aarde komen in verzet, de wereldmachten spannen samen: Hebreeuws רוזנים, senors (seigneurs) in Oud-Frans, heren.

Spannen samen: Hebreeuws (gevestigd) נוסדו, een uitdrukking van geheim (סוד), furt konsilez in Oud Frans (furent conseilles), zij waren samen (zie Psalm 55:15). En wat is het geheim?

Vers 3
Wij moeten hun juk afwerpen, ons van hun boeien bevrijden.

Wij moeten hun juk afwerpen: Deronproms lor koyongles in Oud-Frans (zoals in Jeremia 27:2). Dit zijn de banden waarmee het juk vastgebonden is.

hun boeien: Hebreeuws עבתימו, lor kordes (leur cordes) in Oud Frans.

Vers 4
Die in de hemel troont lacht, de Heer spot met hen.

lacht...spot: bedoeld als in de tegenwoordige tijd

Vers 5
Dan spreekt hij tot hen in woede, en Zijn toorn verbijstert hen:

Dan spreekt hij tot hen: Hebreeuws (in zijn woede) אלימו, zoals אליהם. En wat is de toespraak? ...

Vers 6
"Ikzelf heb Mijn koning gezalfd, op de Tsion, mijn heilige berg."

Ikzelf heb Mijn koning gezalfd: Waarom heb je elkaar verzameld? Ik heb deze benoemd voor Mij om te regeren en te heersen op Zion, Mijn heilige berg.

Vers 7
Het besluit van de Eeuwige wil ik bekend maken. Hij sprak tot mij: "Jij bent Mijn zoon, ik heb je vandaag verwekt.

Het besluit van de Eeuwige wil ik bekend maken: David zei: "Dit is een vast besluit, en ik heb ontvangen om dit te vertellen en bekend te maken."

Hij sprak tot mij: via Nathan, Gad, en Samuel.

Jij bent Mijn zoon: Het hoofd over Israël, die "Mijn eerstgeboren zoon" wordt genoemd. En zij zullen door u verdragen, zoals gezegd is over Abner (II Sam.3:18): "Want God zei, enz.," Door de hand van Mijn bondgenoot David zal ik bevrijden ... Israël. 'En om hun wil, ben je voor mij als zoon, omdat ze allemaal afhankelijk zijn van jou.

ik heb je vandaag: Want ik heb je over hen vermeerderd.

je verwekt: Om Mijn zoon te worden genoemd en om me als een zoon voor hun ontzag te zijn, zoals gezegd (II Sam 7:14) over Salomo: "Ik zal een vader zijn voor hem, en hij zal tot mij een zoon zijn." Wij vinden verder over David (Ps. 89:27). "Hij zal mij roepen: 'Jij bent mijn Vader, mijn God, en de rots van mijn heil.'"

Vers 8
Vraag het Mij en Ik geef je de volken in bezit, de einden der aarde in eigendom.

Vraag het Mij: Bid tot mij wanneer je je vijanden tegenkomt.

Vers 9
Jij kunt ze breken met een ijzeren staf, ze stukslaan als een aarden pot."

Jij kunt ze breken: Hebreeuws תרעם [zoals] תרוצצם.

met een ijzeren staf: dit is het zwaard

ze stukslaan: Hebr. תנפצם, je zal ze breken, en dat is de uitdrukking (gemeenschappelijk) נפוץ door de Schriften, een potskerf die in fijne stukken verwerkt is.

Vers 10
Daarom, koningen, wees verstandig, wees gewaarschuwd, leiders van de aarde.

Daarom, koningen, wees verstandig: De Joodse profeten zijn barmhartige mensen. Zij verwerpen de heidenen door hun boosheid af te wenden, want de Heilige, gezegend zijt Hij, breidt Zijn hand uit aan de goddelozen en aan de rechtvaardigen.

Vers 11
Onderwerp u, toon de Eeuwige uw ontzag, breng Hem bevend uw hulde.

breng Hem bevend uw hulde: Als het schudden, waarover staat geschreven (Jesaja 33:14): "De zondaars sidderen," kom, jullie zullen zich verheugen en gelukkig zijn als je de Heer gediend hebt.

Vers 12
Bewijs eer aan Zijn zoon met een kus, anders ontvlamt Zijn woede, en Uw weg loopt dood, want bij het geringste ontsteekt Hij in toorn. Gelukkig wie schuilen bij Hem.

Bewijs eer aan Zijn zoon met een kus: Bescherm jullie met zuiverheid van het hart. Sommige leggen נשקו uit als garnimont in Oud Frans, uitrusting. (Dit komt van het werkwoord, garen. Garnimont betekent om te voorzien, zoals in Genesis 41:40). Menachem (blz. 179) interpreteert het als een uitdrukking van verlangen, zoals (in Genesis 3:16): "Jouw verlangen (תשוקתך) zal voor jouw man zijn."

anders ontvlamt Zijn woede: Hebreeuws יאנף, dat Hij niet boos wordt.

en Uw weg loopt dood: Net als de zaak die wordt vermeld (Psalm 1:6): "maar de weg der goddelozen zal verloren gaan."

want bij het geringste ontsteekt Hij in toorn: Want in een kort moment zal Zijn toorn opeens tegen hen ontstoken worden, en in die tijd zullen de lofprijzingen van allen die Hem tot toevlucht nemen, worden onderscheiden, de lofprijzingen van allen die Hem tot toevlucht nemen.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.