De mens als beeld van God in het Nieuwe Testament

Volgens de Bijbel is de mens geschapen naar het beeld van God, Imago Dei. In het scheppingsverhaal van Genesis staat dat de mens door God gemaakt wordt naar Zijn beeld en gelijkenis. In het Nieuwe Testament worden veel teksten uit het Oude Testament aangehaald. Zo worden ook deze woorden uit Genesis in het Nieuwe Testament aangehaald en ze krijgen in Christus een bredere betekenis. De apostel Paulus schrijft dat Jezus het beeld van God voor ons mensen is. In Jezus Christus wordt de mens herschapen naar het beeld van God. In het Bijbelse scheppingsepos van Genesis 1:1 - 2:4 staat dat de mens geschapen wordt naar het beeld van God. In Genesis 1 vers 26 en 17 staat het aldus beschreven:

Het beeld in het Nieuwe Testament

In het Nieuwe Testament wordt de term 'beeld' veelvuldig gebruikt. Het Griekse woord eikoon voor beeld komt in het Nieuwe Testament 23 maal voor (Kemp, 2002). Het woord komt slechts één keer in de synoptische evangeliën voor, namelijk in Marcus 12 vers 16 waar het gaat om het beeld van de keizer op een munt: 'En zij brachten er een. En Hij zeide tot hen: Van wie is dit beeld, en het opschrift? en zij zeiden tot Hem: Van de keizer'. Paralellen van dit verhaal zijn te vinden Mattheüs 22: 10 en Lucas 20: 24.

Openbaringen

Het Bijbelboek Openbaringen is het laatste Bijbelboek van Nieuwe Testament. In het boek beschrijft Johannes, die op het eiland Patmos is, de visioenen die hij ontvangt. In het Bijbelboek Openbaringen komt het woord 'beeld' tien keer voor. Het woord 'beeld' wordt in Openbaringen vaak letterlijk opgevat. In vrijwel de meeste gevallen gaat het om een afbeelding van het Beest dat al dan niet aanbeden wordt. Verwijzingen naar de mens die geschapen is naar het beeld van God zijn er in Openbaringen niet.

Hebreeën

In het Bijbelboek Hebreeën komt het woord 'beeld' ook een keer voor. In de brief aan de Hebreeën krijgt het woord 'beeld' een letterlijke interpretatie: 'Want de wet, hebbende een schaduw van de toekomende goederen, niet het beeld zelf der zaken, kan met dezelfde offeranden, die zij alle jaren gedurig opofferen, nimmermeer heiligen degenen, die daar toegaan (Hebreeën 10: 1).

De mens als beeld van God in de brieven van Paulus

Naast het gebruik van het Griekse woord eikoon in de brief van Paulus aan de Romeinen worden in de brieven die in het Nieuwe Testament staan gesproken over het beeld. Meestal gebruikt de auteur van de brief het woord beeld in overdrachtelijke zin. Zo worden in de brieven de gelovigen als het beeld van Christus beschreven (bijvoorbeeld Romeinen 8: 29) en wordt de man beschreven als beeld van God (1 Korintiërs 11: 7). In deze laatste tekst haalt Paulus Genesis 1 vers 27 aan maar betrekt deze alleen op de man, terwijl in Genesis 1: 27 toch duidelijk staat dan God de mens, man én vrouw naar zijn beeld geschapen heeft: 'En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen'.

Jezus Christus en het beeld van God

De apostel Paulus stelt in de tweede brief die hij aan de gemeente van Korinte schreef dat Christus het beeld van God is: 'Van hen, de ongelovigen, geldt dat de god van deze eeuw hun gedachten heeft verblind, opdat de verlichting met het Evangelie van de heerlijkheid van Christus, Die het beeld van God is, hen niet zou bestralen' (2 Korintiërs 4: 4, HSV). De heerlijkheid van Christus is volgens Paulus de zuivere weerkaatsing van de heerlijkheid van God. Christus is het beeld van God. Wat Adam had moeten wezen voor alle schepselen, maar niet was, is Christus ten volle geworden. In Kolossenzen 1:15 staat over Christus: 'Hij is het Beeld van de onzichtbare God, de Eerstgeborene van heel de schepping'.

Gelijkvormig aan het beeld van Christus

Volgens Paulus dient de mens zich te veranderen naar de bedoeling van God, namelijk het beeld van God worden in Christus. Paulus schrijft daarover in zijn tweede brief aan de Korintiërs 3:18: 'Wij allen nu, die met onbedekt gezicht de heerlijkheid van de Heere als in een spiegel aanschouwen, worden van gedaante veranderd naar hetzelfde beeld, van heerlijkheid tot heerlijkheid'. Het ware beeld van God is in Christus, Gods Zoon, geopenbaard. Het doel van de mens is dan volgens Paulus: 'om aan het beeld van Zijn Zoon gelijkvormig te zijn' (Romeinen 8:29).

Overeenkomstig het beeld van de Schepper

In Kolossenzen 3 vers 9 en 10 wordt opgeroepen om niet meer te liegen maar te leven naar de wil van God, de Schepper: 'Lieg niet tegen elkaar, aangezien u de oude mens met zijn daden uitgetrokken hebt, en u met de nieuwe mens bekleed hebt, die vernieuwd wordt tot kennis, overeenkomstig het beeld van Hem Die hem geschapen heeft'. Door het leven te vernieuwen volgens de wil van de Schepper wordt de mens weer het beeld van God, aldus de auteur van de brief aan de gemeente te Kolosse.

Naar de gelijkenis van God

In de brief van Jacobus maakt de auteur een directe verwijzing vaar de inhoud van Genesis 1 vers 26. Hij heeft het over de tong, over ons spreken en dat je daarmee anderen veel pijn kan doen. De tong, onze spraak, is volgens Jacobus moeilijk te bedwingen, een onberekenbaar kwaad. 'Door haar loven wij God en de Vader, en door haar vervloeken wij de mensen, die naar de gelijkenis van God gemaakt zijn' (Jacobus 3: 9).

Doorwerking in de Vroege Kerk

In het Nieuwe Testament wordt op meerdere plekken verwezen naar de mens als geschapen naar het beeld van God. In Christus is dit beeld volmaakt geworden. Mensen worden door Paulus opgeroepen om aan Christus gelijkvormig te worden en zo te voldoen aan het beeld dat God bedoeld heeft. Hiermee heeft Paulus een aanzet gedaan om verder over na te denken. De kerkvaders in de Vroege Kerk hebben verder nagedacht en geschreven over de betekenis van de mens als beeld van God.

Lees verder

• De mens geschapen naar het beeld van God (Imago Dei)
• De mens als beeld van God in de theologie van de Vroege Kerk