Bewijslast ligt ook bij atheïst in het debat met een theïst

In discussies tussen atheïsten en theïsten hoor je vaak dat de bewijslast bij de gelovige ligt. In een rationeel argumentatief debat tussen theïsten en atheïsten zullen echter beide met argumenten moeten komen voor hun overtuiging. Een atheïst gelooft dat God niet bestaat. Dat is evenzeer een overtuiging of kennisclaim die waar of niet waar is, als de overtuiging van een theïst dat God bestaat. Als er al zoiets bestaat als een 'default position', dan is het die van het 'zwak agnosticisme'. Een zwakke agnost beweert niet te weten of God bestaat.

Bewijslast ligt ook bij atheïst in het debat met een theïst
Claims
Categoriefout
'Niet-bestaan is onbewijsbaar'
'De bewijslast ligt bij de gelovige'
Conclusie

Bewijslast ligt ook bij atheïst in het debat met een theïst

In het debat tussen atheïsten en theïsten wordt vaak de bewijslast op de schouders van gelovigen gelegd. Er wordt dan gesteld dat zij moeten aantonen dat God bestaat, terwijl atheïsten dat simpelweg ontkennen. Een diepere duik in het weefsel van rationele argumentatie onthult echter dat beide partijen verantwoordelijkheid dragen voor het onderbouwen van hun overtuigingen. Een atheïst, die gelooft dat God niet bestaat, koestert een overtuiging die, net als die van een theïst, als waar of niet waar kan worden beschouwd. In dit schouwspel van ideeën, waar overtuigingen botsen en wereldbeelden schuren, wordt de 'default position' misschien wel het best weerspiegeld door het 'zwak agnosticisme' – de erkenning dat men niet weet of God bestaat. Laten we de stelling verkennen dat in het intellectuele schaakspel tussen atheïsten en theïsten beide partijen een even zware last dragen: de last van overtuigend argumenteren.

Het Vliegend Spaghettimonster naar 'De schepping van Adam' van Michelangelo Buonarroti / Bron: Niklas Jansson, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Claims

In discussies tussen atheïsten en theïsten hoor je vaak dat de bewijslast bij de gelovige ligt, worden spaghettimonsters en andere gedrochten van stal gehaald alsof het een lieve lust is en wordt beweerd dat niet-bestaan onbewijsbaar is. Hieronder lees je drie willekeurige voorbeelden uit de reactiekolommen van christelijke websites. De eerste twee zijn afkomstig van een atheïst en de derde opmerking is van een christen die zich beklaagt over de stellingen die atheïsten poneren.

De bewijslast ligt niet bij mij, maar bij de gelovige. Deze zal moeten aantonen dat zijn of haar God níet in dezelfde categorie valt als het monster van Loch Ness en andere sprookjesfiguren. En tot op heden is de gelovige daar niet in geslaagd.[1]

Geloven dat God niet bestaat is een claim, terwijl niet geloven dat God bestaat slechts een reactie op een claim is. De bewijslast ligt bij de gelovige.[2]

Ik heb dit al zo vaak gehoord... En als het gaat om 'geloof', 'wetenschap' en 'bewijs' zijn de stellingen van atheïsten ook telkens hetzelfde. Namelijk het volgende geleuter: "atheïsme is afwezigheid van geloof, de bewijslast ligt bij de gelovige, niet-bestaan is onbewijsbaar".[3]

Hieronder zal ik nader ingaan op de volgende claims die we uit bovenstaande reacties kunnen destilleren:
[OLIST]De gelovige zal moeten aantonen dat zijn of haar God níét in dezelfde categorie valt als het monster van Loch Ness en andere sprookjesfiguren.
Niet-bestaan is onbewijsbaar.
De bewijslast ligt bij de gelovige.[/OLIST]

Categoriefout

De atheïst die beweert dat de gelovige zal moeten aantonen dat zijn of haar God níét in dezelfde categorie valt als het monster van Loch Ness en andere sprookjesfiguren, gooit eerst alles op één hoop en beweert dan dat de gelovige maar moet bewijzen dat het andere categorieën betreffen. Atheïsten beweren dat het niet nodig is om het bestaan van God te weerleggen om dezelfde reden dat het niet nodig is om het bestaan van de tandenfee, kabouters, de kerstman en het spaghettimonster, enz. te weerleggen. Alle atheïstische ridiculiseringen van God door Hem in één adem te noemen met dergelijke figuren, zijn gebaseerd op hetzelfde archetype: de vliegende theepot van Russell.[4] Allemaal reuze vindingrijk en amusant, maar de atheïst plaatst zelf met dergelijke vergelijkingen God in dezelfde categorie als het monster van Loch Ness en de andere figuren. Om dat te kunnen doen, zal hij dus zèlf moeten aantonen dat ze een subject zijn met dezelfde attributen (kenmerken).

God kan worden gedefinieerd als een bewust mentaal wezen, een onveroorzaakte entiteit, dat de eerste oorzaak van de werkelijkheid is. Hij is de directe of indirecte ontstaansoorzaak van alles wat buiten hem bestaat. Hij behoort niet tot de materiële werkelijkheid, want een oorzaak is voor zijn bestaan niet afhankelijk van zijn gevolgen. Hij is absoluut onderscheiden en afgezonderd van de stof of materie, dat door Hem geschapen is. God is een lichaamsloze geest.[5] God behoort kortom als de Grond van alle dingen niet tot dezelfde categorie als al het andere. God bezit kenmerken die Hem alleen toebehoren. Die Hem kenmerken als God en Hem onderscheiden van al het andere.

God is als zodanig een verklarend concept voor de oorsprong van alles wat is en dit is een alleszins redelijke gedachte, hetgeen ik zal illustreren aan de hand van een grapje uit het boek 'Is god just a human invention' van Sean McDowell en Jonathan Morrow:

"A group of scientist approach God and claim they can do everything he can. 'Like what?' asks God. 'Like creating human beings', says the scientists. 'Show me', says the almighty. The scientists say, 'Well, we start with some dust, and then...'. God interrupts, 'Wait a second. Get your own dust'."[6]

Net zoals een timmerman reeds bestaand hout nodig heeft om meubilair te maken, zo hebben deze wetenschappers reeds bestaand 'stof' nodig om een mens te creëren. McDowell en Morrow merken dan ook terecht op:

"Where did the dust come from? From stars? And wher did the stars come from? From the big bang? And where did the matter in the big bang come from? From a quantum vacuum fluctuation? A quantum vacuum does not contain absolutely nothing. A subatomic vacuum contains energy and is subject to physical laws. So where did the energy come from? At some point such questions must end at an ultimate reality - the source of bing of the universe."[7]

Het universum (de driedimensionale ruimte, tijd, materie en energie) heeft een begin en je kunt niet om een onveroorzaakte eerste oorzaak heen, ook al doe je nog zo je stinkende best. Als God was veroorzaakt door iets anders, dan moet dat ook verklaard worden. Elke oorzaak is immers het gevolg van een nog eerdere oorzaak, hetgeen tot een oneindige regressie ad infinitum en absurdum (tot in het oneindige en absurde) leidt. De regressie stopt alleen bij iets dat zelf-existent is. En deze eerste oorzaak kan niet fysiek zijn, omdat fysieke materie een begin en dus een oorzaak heeft. Een zelf-existent bovennatuurlijk wezen is daarom de beste verklaring als eerste oorzaak.

Het moge duidelijk zijn dat iedere vergelijking tussen God enerzijds en het monster van Loch Ness, de kerstman en het spaghettimonster anderzijds volkomen mank gaat. Ik hamer hier zo op, omdat het naar mijn mening een belangrijke oorzaak blootlegt waar het in discussies tussen atheïsten en theïsten heel vaak misgaat:

"The root cause of atheism ... lies not so much in bad science as it does in the poor defining of terms and false assumptions, on the part of the atheist, as to who God is. That is to say, the atheist misunderstands who God is. It then becomes clear that the problem with the atheistic/Christian dialogue concerning God is based on the fundamental definition of who God is, and without the proper definition, a dialogue cannot happen. Anyone who has ever been to a Christian v. Atheist debate realizes that it is as frustrating as arguing with another over whether grapes or oranges taste more like apples."[8]

Een vruchtbare discussie kun je wel vergeten als God in dezelfde categorie wordt geplaatst als het monster van Loch Ness. Uit de aard der zaak valt God niet in dezelfde categorie als het monster van Loch Ness en andere tot de verbeelding sprekende figuren. Of kabouters, het monster van Loch Ness of eenhoorns bestaan of niet, is existentieel niet relevant en heeft geen enkele betekenis voor de grote levensvragen: Wie zijn we, waar komen we vandaan, wat doen we hier en waar gaan we naartoe? Bij Godsbesef gaat het om fundamentele levensvragen, waar kabouters, eenhoorns en monsters geen antwoord op geven, al zouden ze bestaan. Ook hebben ze geen ze geen enkele betekenis met betrekking tot het bestaan van bewustzijn en objectieve waarden. Het al dan niet bestaan van deze wezens voegt helemaal niets toe.

Nu kan de atheïst tegenwerpen dat er voor God geen enkel bewijs is en dat zowel God als het monster van Loch Ness beide zijn voortgesproten uit de fantasie van de mens, dat het menselijke bedenksels zijn en dat ze daarom in zijn beleving in dezelfde categorie, namelijk 'hersenspinsels', vallen.

Absolute zekerheden, in de zin van onweerlegbare bewijzen, zijn er niet. Buiten de wiskunde heb je nauwelijks echte bewijzen. Dit betekent echter niet dat een Godsgeloof blind geloof is. Er zijn heel veel Godsbewijzen (beter is te spreken van 'rationele argumenten voor het bestaan van God') die laten zien dat het redelijk is om te geloven dat God bestaat (zie onder). Veel mensen denken dat er geen goede argumenten zouden zijn voor het bestaan van God en dat de argumenten van weleer allang door filosofen onderuit zijn geschoffeld. Dat is echter een drogbeeld. Er zijn ontzettend veel godsbewijzen geformuleerd en de laatste jaren is er een renaissance in de christelijke filosofie zichtbaar. Het bestaan van God is vandaag de dag nog nooit zo rationeel onderbouwd, niet alleen door onveranderlijke metafysische principes maar ook dankzij nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen. Zo heeft ontdekking van de fijn-afstemming (fine-tuning) van het universum, waarbij het gaat om de 'precieze afstelling' van bepaalde waarden van constanten in ons universum, geleid tot een nieuw teleologisch godsbewijs. De atheïst die beweert dat er geen argumenten voor Gods bestaan zijn, slaat de plank dus volledig mis. Hij komt hier wat mij betreft niet mee weg en zal in gesprek moeten gaan met deze argumenten voor het bestaan van God in plaats van zijn hoofd in het zand te steken.

Dat er geen 'Godsbewijzen' zouden zijn, is eenvoudig te ontkrachten. Houden we de 'hersenspinsel' over. Welnu, het is belangrijk om te beseffen dat het de atheïst is die een stelling poneert en het vervolgens aan de theïst overlaat om deze te weerleggen. Lekker makkelijk, maar zo werkt dat niet. Een dergelijke houding getuigt van intellectuele luiheid en is bovendien niet fair. De atheïst zal zijn stelling moeten onderbouwen aan de hand van deugdelijke argumenten. De bewijslast voor een kennisclaim (zoals 'god is een verzinsel') ligt bij degene die de claim doet. De atheïst zal dan mogelijk gevat reageren en tegenwerpen: "Niet-bestaan is onbewijsbaar".

"Philosophical arguments like invisible pink unicorns are great ways to avoid examining evidence, but such an approach is ultimately dishonest."
-Rich Deem-

'Niet-bestaan is onbewijsbaar'

De filosoof William Lane Craig (zie afbeelding) beweert dat de positie dat 'niet-bestaan onbewijsbaar is' onjuist is en wel om twee redenen:

"In the first place, of course you can. For example, you could disprove the statement that 'there are polka-dotted geese'. That would be a universal negative and you can disprove that. But more importantly, the claim that 'God does not exist' is not a universal negative. It's a singular negative. And certainly you can prove negative singular statements, such as, 'There is no planet between Venus and the Earth.' You can provide arguments to show that a singular negative statement is true."[9]

Je moet daarbij niet vragen om absolute zekerheid. Craig zegt hierover:

Of course, absolute certainty is not available, but that’s really a red herring, since we have absolute certainty about almost nothing. Demanding absolute certainty will only lead to an unlivable scepticism.[10]

Eén manier om te bewijzen dat iets niet kan bestaan, is laten zien dat het leidt tot (logische) tegenstrijdigheden (bijvoorbeeld 'vierkante cirkels', 'getrouwde vrijgezellen', enz.). Je zou dit onverenigbare eigenschappen argumenten ('incompatible-properties arguments') kunnen noemen. Argumenten van dit soort proberen een logische tegenstrijdigheid in het concept dat ter discussie staat aan te tonen. Het zijn deductieve argumenten. In de deductieve logica kunnen argumenten (premissen) geldig zijn of ongeldig.

Je zou kunnen kijken naar het bestaan van God. Is het mogelijk om dat te ontkrachten? Als je eigenschappen bij God aantreft die met elkaar in tegenspraak zijn en er is geen bevredigende oplossing, dan volgt daaruit dat God niet bestaat. Of je kunt betogen dat het concept van God logisch incoherent is (bijvoorbeeld: "Als God werkelijk almachtig is: kan hij dan een steen scheppen die zo zwaar is dat hij Hem niet kan tillen?), waaruit zou volgen dat God niet bestaat.[11]

Argumenten met betrekking tot onverenigbare eigenschappen kunnen ook worden toegepast op zaken waar meerdere subjecten bij zijn betrokken. Met andere woorden, het is logisch onmogelijk voor twee subjecten die elkaar uitsluiten om tegelijkertijd te bestaan. De god van de islam en de god van het christendom sluiten elkaar uit, ondanks dat ze beide abrahamitische godsdiensten worden genoemd. Jahweh-God en Allah kunnen logischerwijze niet tegelijkertijd bestaan. Beide beweren dat ze de Schepper van het universum te zijn, terwijl ze over tegenstrijdige kenmerken beschikken. Christenen geloven absoluut in één God, waarbij God de som van de drie Personen in de Drie-Eenheid (Vader, Zoon en Heilige Geest) is. Moslims vinden dit echter godslastering. De christelijke God en Allah sluiten elkaar derhalve uit. Zo maakt de christelijke theïst die de positieve existentiële bewering doet dat de christelijke god bestaat, impliciet een negatieve existentiële bewering dat alle goden die in tegenspraak met de christelijke god zijn niet bestaan. Evenzo maakt de islamitische theïst die de positieve existentiële bewering doet dat de islamitische god bestaat, impliciet de bewering dat alle goden die hiermee niet te rijmen zijn niet bestaan. En zowel de christelijke en de islamitische theïst veronderstellen het niet-bestaan van de god van het deïsme, een onpersoonlijke Schepper van het heelal.[12]

Zo zei Jezus: "Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand kan bij de Vader komen dan door mij" (Johannes 14:6). Dit sluit dus andere wegen tot God uit. Als je aannemelijk kunt maken dat Jezus de waarheid sprak, dan sluit je daarmee alle andere mogelijke wegen uit.[13]

Er is ook een andere manier om vast te stelen dat iets niet bestaat. Als iemand beweert dat er een schaap met acht poten bestaat en dat deze in de schuur staat, kan ik snel vaststellen dat hij zich vergist door er een kijkje te gaan nemen. Zo kunnen we ook vaststellen dat er geen monster van Loch Ness bestaat door sonaronderzoek of door het meer droog te leggen. Maar wat te denken van andere figuren zoals eenhoorns? Kun je bewijzen dat die nooit bestaan hebben? Ik laat de filosoof Stephen Law aan het woord:

"It depends in part on what you mean by 'prove'. The word has a variety of meanings. By saying something is 'proved', I might mean that it is established beyond all possible doubt. Or I might mean it has been established beyond reasonable doubt (this is the kind of proof required in a court of law). Can we establish beyond reasonable doubt that unicorns have never inhabited the earth? True, the history of our planet has been and gone, so we can no longer directly inspect it. But surely, if unicorns did roam the earth, we would expect to find some evidence of their presence, such as fossils of unicorns or at least of closely related animals from which unicorns might plausibly have evolved. There is none. We also have plenty of evidence that unicorns are a fictional creation, in which case, it's surely reasonable for us to conclude that there never were any unicorns. Indeed, I'd suggest we can prove this beyond reasonable doubt.

In response, it might be said 'But you can't prove conclusively, beyond all possible doubt, that unicorns never roamed the earth'. This is undeniably true. However, this point is not peculiar to negatives. It can be made about any claim about the unobserved, and thus any scientific theory at all, including scientific theories about what does exist. We can prove beyond reasonable doubt that dinosaurs existed, but not beyond all possible doubt."[14]

Hetzelfde geldt voor Russells theepot. Ik denk dat we kunnen weten dat het niet bestaat omdat het daar niet is geplaatst door Russische of Amerikaanse astronauten, en we weten dat materie in het universum zichzelf niet kan organiseren in een theepot-vorm. Dus al met al beschikken we over nogal wat goede redenen om te kunnen stellen dat Russels theepot niet bestaat. Ook de kerstman kunnen we op gelijke wijze wegstrepen. Dat volwassenen niet in de kerstman geloven komt niet simpelweg doordat er geen goede redenen zijn voor zijn bestaan, maar omdat we goede redenen hebben om aan te nemen dat hij niet bestaat.[15] We hebben hier positief bewijs voor: er woont niemand op de Noordpool en er vliegt niemand rond in een arrenslee om cadeautjes te bezorgen op kerstavond. Bovendien levert onze kennis van de fysica en de wetenschap dat er pakjes bezorgd moeten worden aan vele miljoenen kinderen in nota bene alle delen van de wereld, wat betekent dat er enorme afstanden afgelegd moeten worden, voldoende positief bewijs dat het fysiek onmogelijk is voor een mens om deze klus te klaren op één avond/nacht met gebruikmaking van een arrenslee en rendieren.

Waarom vallen veel atheïsten terug op theepotjes en spaghettimonsters? Welnu, doordat veel atheïsten niet in staat zijn om met solide argumenten te komen tegen het bestaan van God, worden ze gedwongen om te pleiten voor een geheel ongeloofwaardige positie, namelijk dat het ontbreken van bewijs voor God volstaat om te denken dat God niet bestaat. Ze illustreren dit punt met voorbeelden, zoals: 'Wij geloven niet dat er een porseleinen theepot in een ellipsvormige baan rond de zon draait die te klein is om gezien te worden en dat er een spaghettimonster bestaat, omdat er geen bewijs is voor deze dingen'. Maar het is duidelijk dat we het bestaan van deze figuren niet ontkennen, omdat het ons aan bewijs ontbreekt. Integendeel, we ontkennen het bestaan van zulke figuren en objecten, omdat het op grond van onze huidige kennis niet waarschijnlijk is dat ze bestaan. Het atheïstische bezwaar vermengt gevallen van absolute afwezigheid van bewijs voor X, met gevallen waarin wij, gebaseerd op onze huidige kennis (en de verwachtingen die wij hebben op basis van deze kennis), tegengesteld bewijs hebben voor het bestaan van X.

Het probleem is dan ook niet dat niet-bestaan onbewijsbaar is, maar:

"The problem is that there is no persuasive argument against the existence of God. This is precisely why atheists retreat to the position that does not require any sort of arguments."[16]

Nu kan een atheist daar tegenin brengen dat de bewijslast voor een kennisclaim ('god bestaat') bij degene ligt die de claim doet. Een atheïst is alleen maar iemand die de argumenten voor een kennisclaim analyseert en beoordeelt.[17]

'De bewijslast ligt bij de gelovige'

De introductiepagina van www.deatheist.nl stelt:

"Misschien wel de belangrijkste reden waarom atheïsten niet geloven in het bestaan van god of goden, is dat er geen enkele aanwijzing is voor hun bestaan. (...) De atheïst hoeft ... niet het niet-bestaan van god(en) te bewijzen, hij hoeft slechts de argumenten voor het bestaan van god(en) te weerleggen en kan eventueel nog met argumenten komen die het bestaan van deze god nog onwaarschijnlijker maken."[18]

Aha! Hij hoeft dus slechts de argumenten voor het bestaan van god(en) te weerleggen... In het boek 'The Blackwell Companion to Natural Theology' (onder redactie van William Lane Craig en J. P. Moreland) passeren de belangrijkste argumenten voor het bestaan van God de revue, welke worden verwoord door verschillende auteurs, voornamelijk filosofen (die hun sporen hebben verdiend):

The Leibnizian cosmological argument (Alexander R. Pruss);
The kalam cosmological argument (William Lane Craig and James D. Sinclair);
The teleological argument: an exploration of the fine-tuning of the universe (Robin Collins);
The argument from consciousness (J. P. Moreland);
The argument from reason (Victor Reppert);
The moral argument (Mark D. Linville);
The argument from evil (Stewart Goetz);
The argument from religious experience (Kai-Man Kwan);
The ontological argument (Robert E. Maydole);
The argument from miracles: a cumulative case for the resurrection of Jesus of Nazareth (Timothy McGrew and Lydia McGrew).[19]

Dat de atheïst slechts de argumenten voor het bestaan van god(en) hoeft te weerleggen, lijkt gemakkelijker gezegd dan gedaan. Neem nu de Nieuwe Atheïsten. Sean McDowell en Jonathan Morrow hebben onder meer 'The Blackwell Companion to Natural Theology' in gedachten wanneer ze schrijven:

"In fact, many world-class philosophers and scientists are Christian and are publishing at the highest levels. Yet, as one look through the bibliographies of the New Atheists, it quickly becomes obvious that they are not interacting with the most sophisticated defenders of Christianity."[20]

De Nieuwe Atheïsten komen kennelijk niet toe aan het bespreken van de argumenten die naar voren worden gebracht door de meest vooraanstaande apologeten van het christelijk geloof. Maar goed, het mag de lezer inmiddels wel duidelijk zijn geworden dat theïsten met rationale argumenten voor het bestaan van God komen, zoals het argument vanuit de fine-tuning van de kosmos, het argument vanuit natuurlijk bewustzijn, het argument vanuit het bestaan van objectieve morele waarden, enz. Er zijn talrijke vingerafdrukken die de hand van een Schepper verraden.[21] De rationele case voor theïsme heeft er nog nooit zo goed voorgestaan als juist in onze tijd.[22] Hoe staat het nu met de rationale case voor atheïsme? Er wordt vanuit atheïstische hoek vaak beweert dat de bewijslast bij de gelovige ligt en dat ongeloof in God de uitgangspositie moet zijn, de zogeheten 'presumption of atheism', oftewel de vooronderstelling van het atheïsme.

Atheïsme is niet slechts de afwezigheid van geloof in één of meer goden, zoals tegenwoordig vaak door atheïsten op het internet wordt beweerd; anders zou een baby ook atheïst zijn, evenals mijn kat. Een atheïst gelooft dat God niet bestaat. Dat is evenzeer een overtuiging of kennisclaim die waar of niet waar is als de overtuiging van een theïst dat God bestaat, en waarvoor hij dus ook argumenten zal moeten aandragen. In een rationeel argumentatief debat tussen theïsten en atheïsten zullen daarom beide groepen met argumenten moeten komen voor hun overtuiging. Nu kan een atheïst erop wijzen dat er een belangrijk verschil is tussen de overtuiging van de theïst en die van de atheïst. De theïst houdt er namelijk een positieve (affirmerende) claim op na en de atheïst gelooft daarentegen alleen maar in een negatieve (ontkennende) claim. Derhalve ligt de bewijslast alsnog bij de theïst, aldus de atheïst. De Nederlandse filosoof Emanuel Rutten weerlegt deze repliek echter als volgt:

"Indien we een goed argument kunnen geven voor het bestaan van een eerste oorzaak van de werkelijkheid, dus iets waarop de hele wereld uiteindelijk teruggaat, iets dat geldt als de uiteindelijke oorsprong van alles wat bestaat, dan zijn de overtuigingen van de theïst en de atheïst structureel equivalent. De theïst beweert namelijk dat deze eerste oorzaak een subject is (een bewust wezen) en de atheïst beweert dat deze eerste oorzaak een object (levenloze materie) betreft. Er is dus sprake van pariteit tussen beide posities. Beide posities betreffen immers een claim over de aard van de wereldgrond. Volgens de één is de zijnsgrond van de wereld geest en volgens de ander is de zijnsgrond van de wereld stof. ... Het is niet zo dat de theïst het bestaan van iets bevestigt, terwijl de atheïst slechts het bestaan ervan ontkent. Twee opvattingen over de natuur van de eerste oorzaak, geest of stof, staan tegenover elkaar. De atheïst kan in een argumentatief debat over het bestaan van God dus niet eenzijdig de bewijslast bij de theïst leggen."[23]

Zowel theïsten als atheïsten maken een kennisclaim die waar of niet waar is, en beide uitgangspunten moeten gerechtvaardigd worden. Atheïsten gaan niet vrijuit; ook zij zullen hun claim moeten rechtvaardigen. Als er al een default position is, dan is het die van het 'zwak agnosticisme'. Een zwakke agnost beweert niet te weten of God bestaat.[24] De filosoof Paul Copan drukt het als volgt uit:

"The 'presumption of atheism' demonstrates a rigging of the rules of philosophical debate in order to play into the hands of the atheist, who himself makes a truth claim. Alvin Plantinga correctly argues that the atheist does not treat the statements 'God exists' and 'God does not exist' in the same manner. The atheist assumes that if one has no evidence for God's existence, then one is obligated to believe that God does not exist - whether or not one has evidence against God’s existence. What the atheist fails to see is that atheism is just as much a claim to know something ('God does not exist') as theism ('God exists'). Therefore, the atheist’s denial of God’s existence needs just as much substantiation as does the theist’s claim; the atheist must give plausible reasons for rejecting God’s existence… in the absence of evidence for God’s existence, agnosticism, not atheism, is the logical presumption. Even if arguments for God’s existence do not persuade, atheism should not be presumed because atheism is not neutral; pure agnosticism is. Atheism is justified only if there is sufficient evidence against God’s existence."[25]

Conclusie

De bewijslast in debatten over God ligt niet exclusief bij gelovigen. Op beide groepen -dus zowel theïsten als atheïsten- rust de taak om met bewijslast voor hun positie of kennisclaim te komen in een argumentatief debat over het bestaan van God.

Noten:
[OLIST]www.habakuk.nu/opinies/item/3774-godsbewijs
Ibid.
www.cip.nl/artikel/35101/Evolutievirus-dringt-christelijke-kringen-binnen
In 1958 zei Russell: "I ought to call myself an agnostic; but, for all practical purposes, I am an atheist. I do not think the existence of the Christian God any more probable than the existence of the Gods of Olympus or Valhalla. To take another illustration: nobody can prove that there is not between the Earth and Mars a china teapot revolving in an elliptical orbit, but nobody thinks this sufficiently likely to be taken into account in practice. I think the Christian God just as unlikely." Garvey, Brian (2010). 'Absence of evidence, evidence of absence, and the atheist’s teapot'. Ars Disputandi 10: 9–22.
Emanuel Rutten. Het kosmologisch argument. http://www.gjerutten.nl/Kosmologischargument_ERutten.pdf
Sean McDowell en Jonathan Morrow. Is God just a human invention? And seventeen other questions raised by the New Atheists. Kregel Publications, 2010, p.71-72.
Ibid. p.72.
Paul Cat. When Physics Becomes Metaphysics: Books Review for 'New Proofs for the Existence of God: Contributions of Contemporary Physics and Philosophy'. http://www.aliveandyoung.net/2012/01/when-physics-becomes-metaphysics-books.html
William Lane Craig in William Lane Craig and Frank Zindler, Atheism vs. Christianity: Where Does the Evidence Point?, cassette recording of a debate held on June 27, 1993 at Willow Creek Community Church, South Barrington, IL.
William Lane Craig. Must the Atheist Be Omniscient? http://www.reasonablefaith.org/must-the-atheist-be-omniscient
Atheïsten moeten nu niet te vroeg juichen. Dit is namelijk een vraag naar een logische onmogelijkheid. Het is een contradictio in terminis, net als een 'vierkante cirkel'. De vermaarde apologeet C. S. Lewis schreef hierover: "His Omnipotence means power to do all that is intrinsically possible, not to do the intrinsically impossible. You may attribute miracles to him, but not nonsense. This is no limit to his power. If you choose to say ‘God can give a creature free will and at the same time withhold free will from it,’ you have not succeeded in saying anything about God: meaningless combinations of words do not suddenly acquire meaning simply because we prefix to them the two other words ‘God can." Met andere woorden: een onzinnige woordencombinatie wordt niet opeens zinnig als we er de woorden 'God kan' voor zetten. (Bron: http://evolutie.eu/index.php/FAQ-VLA/er-is-niet-iets-wat-god-niet-kan.html)
Jeffery Jay Lowder. Is a Sound Argument for the Nonexistence of a God Even Possible? http://infidels.org/library/modern/jeff_lowder/ipnegep.html#9
Interessant te dezen is de pennenvrucht van voormalige hardcore atheïst J. Warner Wallace: 'Cold-case christianity - A homicide detective investigates the claims of the gospels'. Op de achterflap staat: "You can believe because of the evidence, not in spite of it."
Stephen Law. You Can Prove a Negative. Can't prove a negative? Sure you can! http://www.psychologytoday.com/blog/believing-bull/201109/you-can-prove-negative
Scott Shalkowski. Atheological apologetics. American Philosophical Quarterly Volume 26, Number 1, January 1989.
Richard Bushey. Can One Disconfirm A Universal Negative? http://thereforegodexists.com/2012/06/can-one-disconfirm-a-universal-negative
Floris van den Berg. Atheïsme. http://dvg.humancontenthosting.nl/uploadedDocs/divers/Atheisme,_een_lemma_[Floris_van_den_Berg][gdE]_p01,5.pdf
www.deatheist.nl
The blackwell companion to natural theology. Edited by William Lave Craig en J.P. Moreland, Wiley-Blackwell, 2012.
Sean McDowell en Jonathan Morrow. Is God just a human invention? And seventeen other questions raised by the New Atheists. Kregel Publications, 2010, p122.
Stefan Paas en Rik Peels. God Bewijzen, Balans, 2013.
Emanuel Rutten. Rationele argumenten voor het bestaan van God. Voordracht 14 oktober 2013 in Theater Brinkhuis te Laren. http://www.gjerutten.nl/RationeleArgumentenVoorBestaanGod_ERutten.pdf
Emanuel Rutten. Pariteit. http://gjerutten.blogspot.nl/2013/05/pariteit.html, 10 mei 2013
Het te dezen belangrijk om een onderscheid te maken tussen zwakke en sterke agnosten. Een zwakke agnost beweert niet te weten of God bestaat. Een sterke agnost beweert daarentegen niet alleen dat hij niet weet of God bestaat, maar dat bovendien niemand dat kan weten. Het moge duidelijk zijn dat dit ook een kennisclaim is, die om een argumentatieve rechtvaardiging vraagt.
Paul Copan. The Presumptuousness of Atheism. http://www.equip.org/articles/the-presumptuousness-of-atheism[/OLIST]

Fotoverantwoording:

Bovenaan het artikel is een afbeelding zichtbaar van William Lane Craig vs Christopher Hitchens, die in 2009 met elkaar hebben gedebatteerd over de vraag of God bestaat. Christopher Hitchens stierf op 15 december 2011 aan de gevolgen van slokdarmkanker.

Lees verder

© 2013 - 2025 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.

Bronnen en referenties

Inleidingsfoto: ReasonableFaith.org, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
Agnosticisme. http://nl.wikipedia.org/wiki/Agnosticisme
A. Ladrierre. God, Zijn natuur en Zijn kenmerken. www.oudesporen.nl/Download/Y03.pdf
Emanuel Rutten. Bij wie ligt de bewijslast als het gaat om de vraag of God bestaat? https://www.gjerutten.nl/BijdrageGeloofEnWetenschap2_ERutten.pdf (ingezien op 30-11-2023)
Emanuel Rutten. Het kosmologisch argument. http://www.gjerutten.nl/Kosmologischargument_ERutten.pdf
Emanuel Rutten. Pariteit. http://gjerutten.blogspot.nl/2013/05/pariteit.html, 10 mei 2013
Emanuel Rutten. Rationele argumenten voor het bestaan van God. Voordracht 14 oktober 2013 in Theater Brinkhuis te Laren. http://www.gjerutten.nl/RationeleArgumentenVoorBestaanGod_ERutten.pdf
Emanuel Rutten en Jeroen de Ridder. En dus bestaat God. Buijten en Schipperheijn, 2015.
Floris van den Berg. Atheïsme. http://dvg.humancontenthosting.nl/uploadedDocs/divers/Atheisme,_een_lemma_[Floris_van_den_Berg][gdE]_p01,5.pdf
Frank Turek. Stealing from God - Why atheists need God to make their case. NavPress, Colorado Springs, 2014.
Garvey, Brian (2010). 'Absence of evidence, evidence of absence, and the atheist’s teapot'. Ars Disputandi 10: 9–22.
Jeffery Jay Lowder. Is a Sound Argument for the Nonexistence of a God Even Possible? http://infidels.org/library/modern/jeff_lowder/ipnegep.html#9
Kan God een steen maken die Hij niet op kan tillen, maar tegelijkertijd almachtig blijven? http://evolutie.eu/index.php/FAQ-VLA/er-is-niet-iets-wat-god-niet-kan.html
Paul Cat. When Physics Becomes Metaphysics: Books Review for 'New Proofs for the Existence of God: Contributions of Contemporary Physics and Philosophy'. http://www.aliveandyoung.net/2012/01/when-physics-becomes-metaphysics-books.html
Paul Copan. The Presumptuousness of Atheism. http://www.equip.org/articles/the-presumptuousness-of-atheism
Rich Deem. Invisible Pink Unicorn, Flying Spaghetti Monster, Santa Claus and God. http://www.godandscience.org/apologetics/unicorns.html
Richard Bushey. Can One Disconfirm A Universal Negative? http://thereforegodexists.com/2012/06/can-one-disconfirm-a-universal-negative
Rinus van Kuil. Gods eigenschappen. www.camamaarssen.nl/studie/Eigenschap%2000%20-%20Inleiding.pdf
Scott Shalkowski. Atheological apologetics. American Philosophical Quarterly Volume 26, Number 1, January 1989.
Sean McDowell en Jonathan Morrow. Is God just a human invention? And seventeen other questions raised by the New Atheists. Kregel Publications, 2010.
Stefan Paas en Rik Peels. God Bewijzen, Balans, 2013.
Stephen Law. You Can Prove a Negative. Can't prove a negative? Sure you can! http://www.psychologytoday.com/blog/believing-bull/201109/you-can-prove-negative
The blackwell companion to natural theology. Edited by William Lave Craig en J.P. Moreland, Wiley-Blackwell, 2012.
The Problem of the Burden of Proof. http://answersforatheists.com/03/45
Tom Morris. Filosofie voor dummies. Pearson Education Benelux bv, Amsterdam, 6e druk november 2007.
William Lane Craig in William Lane Craig and Frank Zindler, Atheism vs. Christianity: Where Does the Evidence Point?, cassette recording of a debate held on June 27, 1993 at Willow Creek Community Church, South Barrington, IL.
William Lane Craig. Must the Atheist Be Omniscient? http://www.reasonablefaith.org/must-the-atheist-be-omniscient
www.habakuk.nu/opinies/item/3774-godsbewijs
www.cip.nl/artikel/35101/Evolutievirus-dringt-christelijke-kringen-binnen
www.deatheist.nl
Afbeelding bron 1: Niklas Jansson, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Reacties

Dennis, 19-02-2016
Naar mijn mening maak je enkele denkfouten in je verhaal om je bewijslast te ontlopen:
1: een atheïst stelt niet dat er geen god of goden bestaan, het is een reactie op de claim van theïsten dat er een god bestaat.
2: het voorbeeld van het loch ness monster, wat je blijkbaar niet begrijpt, is dat ermee wordt bedoelt dat je niet kunt standaard kunt geloven dat iets bestaat (bijvoorbeeld het loch ness monster) zonder dat daar overtuigend genoeg bewijs voor is om naar redelijkheid overtuigd te kunnen zijn van het bestaan hiervan.
Degene die claimt dat het loch ness monster bestaat dient hiervoor ook het bewijs te leveren.
3: aanhangels aan een god claim, zoals bijvoorbeeld een verklaring voor het ontstaan van de wereld, heelal of wat dan ook kun je niet per de koppelen aan de vraag of een god bestaat. D.w.z een atheïst hoeft niet per definitie een verklaring te hebben op voortvloeiende vragen als gevolg van een ongeloof in het bestaan van een god omdat dit dan bijvoorbeeld creationisme uit zou sluiten. Dit is irrelevant op de vraag of men gelooft dat een god bestaat.
4: je kunt het veel simpeler stellen, de vraag een god bestaat, of er bestaat geen god, is een werkelijke dichotomie.
De twee opties zijn waarheids stellingen, het is waar of niet waar.
Je kunt echter niet de twee opties tegelijk behandelen.
Je kunt namelijk ook beide opties niet geloven, en dan geen agnost zijn.
Zie het als volgt, stel er staat een pot knikkers op tafel, het aantal knikkers is noodzalijk even of oneven, dit zijn de enigste 2 mogelijkheden en ze zijn "mutually exclusive".
Een theist stelt dat het aantal even is en een theist gelooft dat niet.
Het is in principe niks meer dan die vergelijking.
een atheïst is volledig gerechtvaardigd in het niet hoeven te verdedigen van zijn positie.

Het grootste deel van je verhaal is gedraai, ontwijking en het ontlopen van je bewijslast.

Succes ermeeReactie infoteur, 29-02-2016
Bedankt voor uw reactie. Zowel uw eerste als uw laatste zin lijken een projectie te zijn van uw eigen positie. U schrijft : "Het grootste deel van je verhaal is gedraai, ontwijking en het ontlopen van je bewijslast." U lijkt niet door te hebben dat juist úw reactie uitmondt in de stelling: "Een atheïst is volledig gerechtvaardigd in het niet hoeven te verdedigen van zijn positie." Ik ben daarentegen van mening dat zowel theïsten als atheïsten een kennisclaim maken die waar of niet waar is, en dat BEIDE uitgangspunten gerechtvaardigd moeten worden. Dus uiteraard óók die van mij. Ik probeer daar op geen enkele manier onderuit te komen. Integendeel, het theïsme heeft de beste papieren. Laat ze maar zien! U slaat derhalve de plank volledig mis als u stelt dat ik bewijslast wil ontlopen. Als u kennis zou nemen van alle (voor het onderwerp relevante) artikelen die zijn verschenen onder de infoteurnaam 'Tartuffel', dan zult u zien dat de theïstische en in het bijzonder de christelijke positie vanuit verschillende invalshoeken verdedigd en onderbouwd wordt. (En b.l.e.w. zal het in de toekomst verder onderbouwd worden met nog vele andere artikelen.)

Over uw 4 punten het volgende.

1. Ook indien atheïsme een reactie op een claim is, hangt een atheïst een overtuiging of kennisclaim aan die waar of niet waar is, net zoals de overtuiging van een theïst dat God bestaat. Beide zullen dus voor hun positie argumenten moeten aandragen.

2. Ik ben het volkomen met u eens. Men kan niet zomaar geloven dat 'iets' bestaat, zonder dat daar overtuigend bewijs voor is "om naar redelijkheid overtuigd te kunnen zijn van het bestaan hiervan".
Blind geloof is irrationeel en irrationeel geloof is een slechte gids, een blinde leidsman die blinden leidt (Matteüs 15:14). Het christelijke geloof daarentegen is gebaseerd op (historische) feiten, het is geen samenraapsel van mystieke ervaringen: geen geloof zonder bewijs (http://goo.gl/6lXM03).
Er zijn veel rationele argumenten te geven die voor het bestaan van God pleiten. Argumenten kunnen redelijke redenen geven om te geloven. Godsargumenten zijn argumenten die laten zien dat het zeer redelijk is om te geloven dat God bestaat. Maar een keihard bewijs of absolute zekerheid kan geen filosofisch argument je verschaffen. Argumenten voor het bestaan van God laten evenwel zien dat geloof in God rationeel gezien niet alleen volkomen legitiem is, maar dat het zelfs de meest redelijke positie betreft. Men leze bijvoorbeeld 'The Blackwell Companion to Natural Theology' of 'En dus bestaat God' van Emanuel Rutten en Jeroen de Ridder.

3. Mijns inziens gaat het over het beoordelen van de redelijkheid van een wereldbeeld, zoals het theïsme of het atheïsme, wat overigens een filosofische en geen vakwetenschappelijke activiteit is. Men leze: 'Over de redelijkheid van theïsme' van Emanuel Rutten: http://goo.gl/iTAUch.
De filosoof Rutten concludeert ergens: "Theïsme is als wereldbeeld namelijk niet alleen consistent, coherent, en compatibel met de positieve vakwetenschappen, maar zij geeft tevens een samenhangend antwoord op de grote oorsprongsvragen van de mensheid. Bovendien is het theïsme in staat een groot aantal andere onderling kwalitatief sterk verschillende fenomenen op een geïntegreerde wijze te verstaan en te begrijpen, zoals (a) het feit dat er überhaupt iets is en niet veeleer niets, (b) het bestaan en de persistentie van contingente entiteiten, (c) het bestaan van uniforme, universele en stabiele natuurwetten, (d) het gegeven dat de kosmos een absoluut begin heeft gehad, (e) de opmerkelijke elegantie en effectiviteit van de wiskunde als beschrijvingstaal van de natuur, (f) de opvallende fine-tuning van het universum, (g) ervaringen van (zelf)bewustzijn en vrije wil, (h) de betrouwbaarheid en de verklaringssuccessen van ons redevermogen, (i) de ervaring van de objectiviteit van bepaalde morele waarden en verplichtingen, (j) ervaringen van schoonheid en het sublieme, en (k) verschillende mystieke en religieuze ervaringen." (http://goo.gl/WX5wiJ) Dat kan van het atheïsme niet gezegd worden.

4. 'God bestaat' en 'God bestaat niet' kunnen niet tegelijk (niet) waar zijn. Dat is in strijd met de 'Wet van de non-contradictie'. Je kunt niet beide opties niet geloven, zoals u stelt. Dan zeg je namelijk: 'Ik geloof niet dat God bestaat en ik geloof niet dat God niet bestaat'. Dat is een contradictie. Je kunt wel zeggen dat je het niet weet of niet kúnt weten, ofschoon dat laatste weer een kennisclaim is die waar of niet-waar is en dus onderbouwd moet worden.

Peter, 20-01-2015
Ik lijk wel gek dat ik er nog op in ga, het is te hopen dat iemand dit nog eens zal lezen om zich een mening op te maken, of om te lachen, mischien wel om mij.

Kortere reactie nu, en dit had ik allang moeten doen. U artikel heet; Bewijslast ligt ook bij de atheïst in het debat met een theïst. Ik neem aan dat u weet dat argumenten niet hetzelfde betekenen als bewijs. Iemand argumenteert voor of tegen iets en je kunt daar een mening uit opmaken. Argumenteren is ook niet gelijk aan aantonen. Aantonen betekent bewijzen, hardmaken, de juistheid van een stelling aantonen. Ja, ik heb de betekenis opgezocht. Nog steeds argumenteert u met dat god de eerste oorzaak is en dat er geen andere wezens gelijk aan god kunnen bestaan, maar uw argumenten bewijzen niets en tonen ook niets aan in de zin van hardmaken. Wel verwacht u dat een persoon die niet in god geloofd aan moet kunnen tonen dat kabouters en ook mijn voorbeeld van mensenvrienden in dezelfde categorie vallen als god. Een god waar u het bestaan niet eens zelf van kan aantonen in de zin van hardmaken, en ook niet kan bewijzen. Teksten van filosofen is niet het kunnen aantonen in de zin van hardmaken van het bestaan van god, en is ook geen bewijs, net zoals de bijbel dat niet is.

Als het op argumenten aankomt hebben veel atheïsten zeer goede argumenten tegen het bestaan van een god die het beste wil voor alle mensen.

De toon werd wat scherp, uiteindelijk van beide. We werden het niet eens, hoeft ook niet, maar ik vond het een interessant onderwerp.Reactie infoteur, 21-01-2015
Het is zeker een interessant onderwerp en bedankt voor uw reactie(s).

Hoe je het ook wendt of keert, mijn stelling is en blijft hetzelfde, nl.: In een rationeel argumentatief debat tussen theïsten en atheïsten zullen echter beide met argumenten moeten komen voor hun overtuiging. Oftewel: 'The principle remains the same: The burden is on you to argue for your own claims.' (J. Akin)

In een discussie als deze moet je echter ook definiëren wat je bedoelt met 'God'. In het artikel leg ik ook uit waarom. Je kunt een vruchtbare discussie wel vergeten over dit onderwerp als u heel wat anders verstaat onder God dan ik. Dan praat je volkomen langs elkaar heen. Dat God, indien Hij bestaat, gedefinieerd kan worden als 'persoonlijke eerste oorzaak', is geen bewijs, maar een definitie. En daarom zie je precies gebeuren bij bij wat Paul Cat schreef:

""The root cause of atheism… lies not so much in bad science as it does in the poor defining of terms and false assumptions, on the part of the atheist, as to who God is. That is to say, the atheist misunderstands who God is. It then becomes clear that the problem with the atheistic/Christian dialogue concerning God is based on the fundamental definition of who God is, and without the proper definition, a dialogue cannot happen. Anyone who has ever been to a Christian v. Atheist debate realizes that it is as frustrating as arguing with another over whether grapes or oranges taste more like apples." (http://goo.gl/hA05QV)

En doordat u vaak met opmerkingen komt als "een god waar u het bestaan niet eens zelf van kan aantonen in de zin van hardmaken, en ook niet kan bewijzen, " verwijs ik steeds consequent naar literatuur waar het bestaan van God aannemelijk wordt gemaakt. (En in de toekomst zal ik —bij leven en welzijn— hier artikelen over gaan schrijven.)

Bedenk echter wel dat de wetenschappelijke methode vanwege haar aard niets kan zeggen over het bestaan of niet-bestaan van God (http://goo.gl/vVbs0i). Er zijn evenwel hele goede rationele argumenten te geven voor het bestaan van God. Ik heb al vaker verwezen naar het kloeke boek 'The Blackwell Companion to Natural Theology', waarin de belangrijkste argumenten voor het bestaan van God de revue passeren.

U schreef: "Als het op argumenten aankomt hebben veel atheïsten zeer goede argumenten tegen het bestaan van een god die het beste wil voor alle mensen." Welnu, dat sluit mooi aan met de zin waar ik deze reactie mee begon: "In een rationeel argumentatief debat tussen theïsten en atheïsten zullen echter beide met argumenten moeten komen voor hun overtuiging." Gelukkig zijn er atheïsten die dat doen. ;)

Het was mij een genoegen met u te discussiëren. Wellicht tot ziens!

Peter, 20-01-2015
Nog èèn reactie, niet op de bewijslast, maar op wat ik zou menen. Ik merk dat u de inhoud in mijn tekst niet begrijpt. Bijvoorbeeld had ik het over de wezens "mensenvrienden", toevallig verzon ik er een ruimteschip bij. U legt onmiddelbaar de nadruk op het ruimteschip, en niet op de wezens die de kwaliteiten van god zouden hebben, en daar was het nu net om te doen. De vergelijking tussen god en deze wezens is en blijft aktueel omdat de mensen die in mensenvrienden geloven uw redenering, Jullie geloven ook geloof in iets, namelijk het niet bestaan van mensenvrienden, dus een kennisclaim, ook kunnen gebruiken.
Omdat u het allemaal niet zo goed begrijpt schrijf ik in plaats van een ruimteschip; Deze wezens reizen in een geestelijke vorm, onafhankelijk van ruimte en tijd naar de aarde.

U vindt de inhoud van het boek van Dawkins mager en dat hij te kort schiet omdat hij de argumenten van theisten niet aanhaalt. Prima, dat mag u vinden, maar wat doet het er toe? Ik vind de inhoud van de bijbel mager en te kort schieten. Ook zullen er zeker boeken zijn geschreven door theisten die argumenten van atheisten niet aanhalen. Waarom noemt u die niet?

Het is inderdaad zo dat de kwaliteiten die god zou hebben niet meer dan beweerd kan worden. Het zal zo zijn dat u en andere er goed over na hebben gedacht en met argumenten kunnen komen die het bestaan van een god rechtvaardigen volgens uw denkwijze. Zo schrijft u dingen die ik helemaal niet beweer, zoals gekke henkie. Dat zijn uw woorden, en komen niet van mij. U mag geloven wat u wilt, vrijheid, blijheid. Ik val u niet op uw geloof aan, ik gaf nog steeds een reactie op de bewijslast.

Wat u ook doet is keer op keer uitspraken van filosofen aanhalen, alsof die de hoogste autoriteit bezitten. Niemand kan daar blijkbaar iets tegen in brengen. Ook filosofen kunnen fout redeneren. Als ik met een andere visie kom wordt het of niet begrepen, of de kern van de zaak wordt vermeden, en dingen beweert zoals god is een lichaamsloos bewustzijn.
Sorry, maar ik heb de neiging om met voorbeelden te komen en hoop dat iemand anders zich daar in kan leven. U spreidt uitspraken zoals een priester dat doet.Reactie infoteur, 20-01-2015
Ik begrijp u volgens mij heel goed, maar ben het alleen niet met u eens. Over 'the burden of proof' laat ik Jimmy Akin aan het woord:

"It doesn’t matter whether you’re:
- asserting the existence or non-existence of Plato’s Forms,
- claiming the truth or falsity of a particular view of epistemology, or
- asserting that moral judgments are just expressions of emotion or something else.

The principle remains the same: The burden is on you to argue for your own claims. Philosophy may use a different method than science, but its assignation of the burden of proof is the same. (…)

Thus, if a Christian is trying to convince an atheist that he should change his view of the existence of God, the Christian needs to give the atheist reasons to do so. In the same way, if an atheist is trying to convince a Christian that he should change his view, the atheist needs to give the Christian reasons to do so. There is no innately privileged position on this question, just as there is no innately privileged position on any other. 'X is true' and 'X is false' are logically equivalent propositions. If you want to convince a person of one, it’s up to you to give reasons why he should believe it." (http://goo.gl/Jz7f8g)

En christenen komen al sinds jaar en dag met allerlei argumenten voor het bestaan van God. Bijvoorbeeld William Lane Craig: "Now I'm not claiming that I can prove that God exists with some kind of mathematical certainty. I’m just claiming that on balance the evidence is such that theism is more plausible than not. Let me present, therefore, six reasons why I think it’s more plausible that God exists than that atheism is true." Read more: http://www.reasonablefaith.org/does-god-exist-the-craig-tooley-debate#ixzz3PNdqmsjv

Ik heb net aangetoond dat het verhaal over die 'mensenvrienden' lariekoek is en vervolgens past u uw verhaal aan. Nou, goed dan. Ik zal uw hernieuwde versie ook beoordelen. U hebt het over 'wezens die de kwaliteiten van god zouden hebben'. God kan gedefinieerd worden als 'persoonlijke eerste oorzaak'. God is dus, indien Hij bestaat, een onveroorzaakt persoon welke geldt als de directe of indirecte oorzaak van al het overige bestaande. En het valt eenvoudig in te zien dat uit deze definitie onmiddellijk volgt dat God uniek is indien God bestaat (E. Rutten). Als God de oorzaak is van al het overige bestaande, kunnen er geen entiteiten bestaan die deze 'kwaliteit' van God hebben. Daaruit volgt dat uw 'mensenvrienden' niet kunnen bestaan. Dat was mijn 'burden of proof'. Nu ben ik benieuwd naar uw 'burden of proof' voor de claim dat 'mensenvrienden' wèl bestaan.

Wat het ertoe doet dat Dawkins niet ingaat op de argumenten van zijn opponenten? Dat staat helder verwoord in het citaat dat ik eerder gaf: "In fact, many world-class philosophers and scientists are Christian and are publishing at the highest levels. Yet, as one look through the bibliographies of the New Atheists, it quickly becomes obvious that they are not interacting with the most sophisticated defenders of Christianity." Dawkins zegt eigenlijk: 'God bestaat niet', hij onderbouwt dit met een argument dat aan alle kanten rammelt (http://goo.gl/w4UA4i) en vervolgens steekt hij zijn hoofd in het zand voor argumenten die allerlei erudiete verdedigers van het christelijk geloof naar voren brengen. En ondertussen verspilt hij wel inkt met middelbare schoolargumenten door met kabouters en de tandenfee op de proppen te komen en dit sluit weer prachtig aan op mijn artikel.

Wat heeft de inhoud van de Bijbel met het onderwerp te maken? Maar ik wil best off topic gaan wat dit onderwerp betreft. De Bijbel is een uniek boek in:
- zijn ontstaan;
- zijn eenheid;
- zijn actualiteit;
- zijn verspreiding;
- zijn overlevering;
- zijn literaire karakter; en
- zijn morele karakter.

Dit licht ik toe in mijn artikel: http://goo.gl/JVnzzD
Dit kunt u niet van enig ander boek zeggen. Dus waarin is de Bijbel naar uw mening 'mager' en waarin 'schiet het tekort'?

Waarom gekke Henkie? U suggereert alsof gelovigen zomaar wat beweren, dus zonder enige onderbouwing: "Er is niet eens bewijs voor een god, laat staan voor de kwaliteiten die deze god zou hebben. Het wordt beweerd door gelovigen, meer niet. Zo kun je van alles beweren en zeggen, neem eerst maar eens stelling tot wat wij menen dat waar is." Ik beweer niet zomaar van alles. Ik heb gegronde redenen voor mijn geloof. Of anders gezegd: ik heb te weinig geloof om een atheïst te zijn (http://goo.gl/4qzy94). ;)

Ik haal geen filosofen aan alsof die de hoogste autoriteit bezitten en natuurlijk kunnen ze fout redeneren. Bovendien kan de opvatting van filosoof X diametraal tegengesteld zijn aan die van filosoof Y. Wie bezit dan meer autoriteit: X of Y? Als ik mensen citeer, gaat het mij om de inhoud en hun argumenten. Om iets te verduidelijken. Niets meer en niets minder. Ik beroep mij niet op autoriteit. En met priesters heb ik al helemaal niets.

Peter, 19-01-2015
U stelt dat het niet geloven in iets een kennisclaim is, en dat beide voor hun positie met argumenten moeten komen. U had eigenlijk uw artikel niet over bewijslast moeten laten gaan, maar over argumenten voor of tegen het bestaan van een god.
Ik reageerde op uw artikel alleen op bewijslast, niet op argumenten.

In uw eerste reactie op mijn reactie is een van de laatste zinnen ; De Nieuwe Atheïsten komen (in hun publicaties) vrijwel niet toe aan het bespreken van de argumenten die naar voren worden gebracht door de meest vooraanstaande apologeten van het christelijk geloof. Ik denk dat een auteur van een geschreven publicatie, vaak een boek, niet automatisch gebonden hoeft te zijn om de argumenten voor het bestaan van een god op te nemen in hun publicatie als deze persoon niet in een god geloofd. Ik denk dat theisten ook niet automatisch de argumenten tegen het bestaan van een god bespreken in hun publikaties, en dit ook niet hoeven.
Argumenten tegen of voor het bestaan van een god horen thuis in een debat. Het kan ook in een boek, maar dit hoeft niet. Het zal u zeker bekend zijn dat Christopher Hitchens en Sam Harris vaak gedebateerd hebben met theisten, en Sam Harris en andere doen dit nog steeds. Er zijn argumenten te overs tegen het bestaan van een god. Kijk op het internet, het staat er vol van.

Het niet geloven in een god, is volgens u gelijk aan geloven in iets te weten, dus een kennisclaim. Een atheist gaat helemaal niet uit van het bestaan van een god, net zoals een zinnig mens er niet van uit gaat dat kabouters, feeën, en andere verzonnen wezens bestaan. De atheist hoeft helemaal niet te argumenteren dat deze wezens een subject zijn of kwaliteiten bezitten, gelijk met god. Er is niet eens bewijs voor een god, laat staan voor de kwaliteiten die deze god zou hebben. Het wordt beweerd door gelovigen, meer niet. Zo kun je van alles beweren en zeggen, neem eerst maar eens stelling tot wat wij menen dat waar is.

Stelt u zich voor dat er meerdere mensen zouden beweren dat er onzichtbare wezens bestaan die de kwaliteiten van een god hebben, ze noemen zich mensenvrienden, ze komen naar de aarde in een onzichtbaar ruimteschip dat onafhankelijk van tijd en materie reist. Die wezens hebben ook het leven op aarde gebracht, maar nog af en toe komen ze naar de aarde om figuren in graanakkers te maken. Zou iemand dit geloven? Nee, zegt een zinnig mens, atheisten en theisten gelijk. We vragen naar bewijs, als we dit al doen. Waarschijnlijk betrachten we het geloof in deze wezens als onzin. We geloven te weten dat dit niet bestaat. Nu zeggen deze mensen, jullie geloven ook in iets, namelijk het niet bestaan van mensenvrienden, dit is ook een geloof, en een overtuiging of kennisclaim die waar is of niet waar is. Jullie zullen dus ook met argumenten moeten komen tegen het bestaan van deze mensenvrienden.

Nu, als iemand dit al redelijk vindt, zul je toe moeten geven dat hoe ongeloofwaardig ook, er geen absoluut bewijs is aan te leveren tegen het bestaan van deze mensenvrienden. Ook zal iemand vinden dat je eigenlijk geen bewijs behoeft te leveren. De theist kan nu zeggen, wat een dom verhaal, dit is kinderachtig en niet te vergelijken met onze god. De kern in het verhaal is dat degene die in mensenvrienden geloven dezelfde argumenten aandragen als diegenen die om bewijslast van atheisten vragen. Dit wordt in de situatie in geval van mensenvrienden zeer waarschijnlijk als onredelijk gezien, zoals dat ook gezien wordt met kabouters en feeën, maar als het een god betreft, die ook verzonnen kan zijn, dan gelden argumenten als kennisclaim, en bewijs van de atheist plotseling wel. Dit is onredelijk.

Absoluut bewijs van het voor of tegen het bestaan van god is niet te geven. We kunnen met argumenten komen die het voor of tegen het bestaan waarschijnlijk maken, meer niet. Het ontbreken van bewijs is wel een ter zake doende argument dat in de richting van het niet bestaan leid, absoluut is het niet.

Hier laat ik het bij, het volgende zou het aandragen van argumenten van voor en tegen worden. Ik denk niet dat dit de redactie van INfonu voor ogen stond met de oprichting van deze internet informatie site. Tot nu toe heb ik gereageerd op de stelling van bewijslast. Ergens moet iemand stoppen met discussies. Aan degene die dit leest de keus te maken wat juist lijkt.Reactie infoteur, 20-01-2015
In discussies tussen atheïsten en theïsten hoor je vaak dat de bewijslast bij de gelovige ligt. In een rationeel argumentatief debat tussen theïsten en atheïsten zullen echter beide met argumenten moeten komen voor hun overtuiging. Dat is de kern van mijn betoog.

Indien een schrijver een boek lanceert waarin hij met veel bombarie betoogt dat God niet bestaat (en veel Nieuwe Atheïsten doen dat), maar hij laat de belangrijkste argumenten die naar voren worden gebracht door de meest vooraanstaande apologeten van het christelijk geloof links liggen, dan vind ik het inhoudelijk een mager boek. Je kunt de meest belangrijke argumenten van je opponenten toch niet onbesproken laten? Maar ondertussen wel inkt verspillen met middelbare schoolargumenten door met kabouters en de tandenfee op de proppen te komen. Daar komt bij dat bijvoorbeeld het centrale argument van Richard Dawkins in 'The God Delusion' schromelijk tekortschiet: http://goo.gl/w4UA4i De Nieuwe Atheïsten moeten kortom hun huiswerk beter doen.

Ik kan met het grootste gemak van de wereld aantonen dat uw verhaal over 'deze mensenvrienden' quatsch is. Een ruimteschip is een vervoermiddel ontworpen voor reizen buiten de dampkring, dat wil zeggen voor ruimtevaart. Een ruimteschip is een materieel object. Materie is te zien als lading en massa. Beide zijn in feite niet anders dan bewegingen in ruimte-tijd. Een "onzichtbaar ruimteschip dat onafhankelijk van tijd en materie reist" kan derhalve niet bestaan en afgedaan worden als onzin. Dit sluit aan bij wat ik in het artikel zei over de kerstman: "Dat volwassenen niet in de kerstman geloven komt niet simpelweg doordat er geen goede redenen zijn voor zijn bestaan, maar omdat we goede redenen hebben om aan te nemen dat hij nièt bestaat."

Ik maak uit uw reactie op dat u nog steeds een knoepert van een categoriefout maakt. U gooit kabouters en feeën steeds op één hoop met God: "Een atheïst gaat helemaal niet uit van het bestaan van een god, net zoals een zinnig mens er niet van uit gaat dat kabouters, feeën, en andere verzonnen wezens bestaan." De filosoof Emanuel Rutten definieert God als een lichaamloos bewustzijn en de eerste oorzaak van de wereld. God als eerste oorzaak, dus zelf onveroorzaakt en bovendien de directe of indirecte oorzaak van alles wat buiten God bestaat. En God is een immaterieel bewustzijn, dus een subject in plaats van een object, een iemand in plaats van een iets. Wanneer een atheïst God (zoals gedefinieerd door Rutten) in dezelfde categorie plaatst als kabouters en feeën, zal hij eerst moeten aantonen dat ze een subject zijn met dezelfde attributen. Anders gaat iedere vergelijking mank. Uw 'net zoals' klopt van geen kant. We hebben het hier over twee verschillende categorieën. Of zoals Rich Deem het uitdrukt: "A comparison between the existence of God (a non-contingent being) and the existence of Santa Claus or invisible pink unicorns (contingent beings) fails on many levels, not the least of which is that their fundamental natures (non-physical vs. physical) are vastly different." (http://goo.gl/sTEJDO)

U schrijft: "De atheïst hoeft helemaal niet te argumenteren dat deze wezens een subject zijn of kwaliteiten bezitten, gelijk met god. Er is niet eens bewijs voor een god, laat staan voor de kwaliteiten die deze god zou hebben. Het wordt beweerd door gelovigen, meer niet. Zo kun je van alles beweren en zeggen… " Denkt u nu echt dat gelovigen zomaar wat beweren zonder dat ze daar redelijke argumenten voor aan kunnen dragen? "Het wordt beweerd, meer niet, " zegt u. Waar ziet u mij (en andere gelovigen) voor aan? Gekke Henkie of de dorpsgek die een beetje sneu aan het raaskallen is? U spreekt over 'het ontbreken van bewijs', maar heeft u zich verdiept in de belangrijkste argumenten voor het bestaan van God van bijvoorbeeld de filosofen Alvin Plantinga, Richard Swinburne en William Lane Craig of het getuigenis van de evangeliën (men leze bijvoorbeeld 'Cold-Case Christianity' van J. Warner Wallace)?

Ik sluit af met de woorden van Rich Deem: "The idea that there is no evidence to support the existence of God is clearly false. The evidence was clear enough for me to convert from agnosticism to deism in the absence of efforts by theists. Anthony Flew, a lifelong proponent of atheism became a deist on the basis of evidence for design. In subsequent interviews, Flew stated that he 'had to go where the evidence leads'." (http://goo.gl/sTEJDO)

Peter, 19-01-2015
Als mijn reactie nog steeds niet verklarende is, dan weet ik het ook niet meer. Het doet er ook eigenlijk niet toe, want mijn reactie is niet tot u bedoelt, maar tot degene die uw artikel leest en in mijn reactie kan lezen hoe een atheïst over bewijslast denkt.

Het volgende is dan wel tot u bedoelt. In uw artikel, onder de rubriek categoriefout, haalt u uit naar atheïsten die god en kabouters en feeën in dezelfde categorie plaatsen, dus u heeft er duidelijk problemen mee. Het woord respectloos gebruikte ik omdat ik kan begrijpen dat de vergelijking van een god en andere verzonnen wezens als respectloos kan worden gezien door mensen die in god geloven, misschien geldt dit niet voor u, maar voor andere mensen wel.

U kan met zeer veel tekst aankomen in uw artikel, maar de bewijslast wordt alleen maar vanuit uw positie bekeken met uitspraken van andere en van u die uw kijk op de zaak lijken te bevestigen.

Het wordt vaker gedaan, theïsten proberen meer dan eens anderen er van te overtuigen dat het geloven in iets hetzelfde is als NIET geloven in iets. Dit om met dezelfde argumenten te kunnen komen. Ik zal er u niet van beschuldigen, ik weet niets om u, maar iedereen die uw artikel leest kan zich daar zelf een mening over op maken.

Nogmaals, Atheïsten plaatsen god, kabouters, feeën en andere verzonnen wezens in dezelfde categorie. Dit omdat het bestaan van deze wezens niet is aan te tonen. Je kunt deze wezens niet met de zintuigen waar nemen, niet meten, niet wegen, en op geen enkele manier aantonen dat zulke wezens bestaan. Een atheïst geloofd NIET in een god, net zoals de meeste mensen, theïsten en atheïsten, NIET in kabouters, feeën en andere verzonnen wezens geloven. Als u wilt beweren dat het NIET geloven in verzonnen wezens, voor een atheïst ook god, gelijk is als geloof in verzonnen wezens, dan wil ik zeggen dat dit onredelijk is. Het maakt niet uit dat er oude geschriften zijn en hoeveel filosofische argumenten ook aangevoerd, god, kabouters, feeën en andere verzonnen wezens vallen in dezelfde categorie voor bewijslast, zuiver en alleen omdat het bestaan op geen enkele manier is aan te tonen. Dit aangaande de bewijslast.

Buiten de bewijslast om zijn er natuurlijk vele andere argumenten waarom mensen niet in god zullen geloven. Dit gebaseerd op hoe mensen tegen het bestaan en realiteit aankijken.Reactie infoteur, 19-01-2015
Ik heb problemen met de vergelijking, omdat het een valse analogie is. Ik vind het bovendien gênant dat bijvoorbeeld een academicus als Richard Dawkins met zo'n "schoolboy argument" komt. Ik zou mij voor kunnen stellen dat deze analogie één van de redenen is dat Michael Ruse, die zichzelf beschrijft als een 'hardline Darwinian' filosoof, opbiechtte dat het boek 'The God Delusion' van Dawkins 'made him embarrassed to be an atheist'. Ik ben ervan overtuigd dat lang niet alle atheïsten het met uw bewering eens zullen zijn dat 'atheïsten god, kabouters, feeën… in dezelfde categorie plaatsen'.

Ik wil ook nog even reageren op uw opmerking: "Als u wilt beweren dat het NIET geloven in verzonnen wezens, voor een atheïst ook god, gelijk is als geloof in verzonnen wezens, dan wil ik zeggen dat dit onredelijk is." Welnu: 'ik geloof in X' is logisch gezien natuurlijk niet gelijk aan 'ik geloof niet in X'. Bovendien is geloven in verzonnen wezens irrationeel en het is rationeel om niet te geloven in verzonnen wezens. Dus nee, het is niet hetzelfde, ofschoon je natuurlijk wel van mening kunt verschillen over of iets nu wel of niet 'verzonnen' is. Over de bewijslast het volgende (en mijn positie —wel of niet in God geloven— doet hierin volstrekt niet ter zake). Een atheïst gelooft dat God niet bestaat. Dat is een overtuiging of kennisclaim die waar of niet waar is, net zoals de overtuiging van een theïst dat God bestaat. Beide zullen dus voor hun positie argumenten moeten aandragen. Het is de 'zwakke agnost' die geen kennisclaim maakt.

Moeten ze dan met dezelfde argumenten komen? Want dat lijkt u hier te zeggen: "Het wordt vaker gedaan, theïsten proberen meer dan eens anderen er van te overtuigen dat het geloven in iets hetzelfde is als NIET geloven in iets. Dit om met dezelfde argumenten te kunnen komen." Welnu, 'ik geloof in X' vereist natuurlijk andere argumenten dan 'ik geloof niet in X'. Zo kan een atheïst bijvoorbeeld proberen te beargumenteren dat de eigenschappen van god logisch inconsistent zijn en dat god derhalve niet kan bestaan. Een theïst kan natuurlijk nooit met dit argument komen, want dan is hij niet langer een theïst.

U stelt: "Het maakt niet uit dat er oude geschriften zijn en hoeveel filosofische argumenten ook aangevoerd, god, kabouters, feeën en andere verzonnen wezens vallen in dezelfde categorie voor bewijslast, zuiver en alleen omdat het bestaan op geen enkele manier is aan te tonen." U zegt hiermee eigenlijk: 'Het bestaan van verzonnen wezens kun je niet aantonen, want ze zijn verzonnen.' Dat is op zich een juiste constatering, maar daarmee hebt u nog niet aangetoond dat God een verzonnen wezen is. Sterker, u lijkt het te presenteren als een onwrikbaar dogma: 'God bestaat niet en zijn bestaan is op geen enkele manier aan te tonen. Punt uit. Dus welke (filosofische) argumenten men ook aanvoert, ik hoef mij er niet eens in te verdiepen of met tegenargumenten komen.'

Bedenk dat de wetenschappelijke methode vanwege haar aard niets kan zeggen over het bestaan of niet-bestaan van God. Men leze het artikel van Matt Slick : 'Can God be proven scientifically?'' (http://goo.gl/vVbs0i) Er zijn evenwel hele goede rationele argumenten te geven voor het bestaan van God. Men leze bijvoorbeeld het artikel 'The New Atheism and Five Arguments for God': http://goo.gl/ERVCmd Of men leze het boek 'The Blackwell Companion to Natural Theology', waarin de belangrijkste argumenten voor het bestaan van God de revue passeren.

Peter, 17-01-2015
Geloof in iets heeft meerdere betekenissen. Zo is er geloof in religie, een god, en er is het geloven dat bijvoorbeeld je broer of je zus dezelfde ouders heeft als jijzelf, of dat de Afsluitdijk het niet zal begeven, net als jij er overheen rijd, noem maar op. De bewering dat de atheïst ook in iets geloofd is niet hetzelfde als geloven van een theïst in een religie. Een atheïst aanbid geen god en om de betekenis van het woord geloof tussen theïsten en atheïsten hetzelfde te betrachten, zoals in dit artikel, is niet juist.

Zoals de tekst in dit artikel verstaan kan worden gaat de auteur van dit artikel er van uit dat het karakter van god en kabouters vergeleken wordt door atheïsten. Het is heel begrijpelijk dat dit voor de theïst als respectloos wordt geacht, en dat zou het ook zijn. Doch, het is niet een vergelijking dat een kabouter een vrolijk wezen is, en god almachtig, waar de atheïst zijn of haar reden voor de bewijslast ligt, het is omdat beide wezens niet zijn aan te tonen, en hier gaat de vergelijking op.

God is als kabouters, feeën, en andere verzonnen wezens niet met de zintuigen waar te nemen, niet te meten, niet te wegen, en met geen enkele andere manier aan te tonen. De theïst zal zeer waarschijnlijk niet in kabouters, feeën, en andere verzonnen wezens geloven. Als iemand het bestaan van deze wezens hem of haar probeert wijs te maken, zal de vraag waarschijnlijk zijn of diegene dat kan bewijzen, of het wordt weg gewuifd als onzin. Als diegene die in kabouters, feeën en andere verzonnen wezens geloofd zegt dat degene die daar niet in geloofd ook met bewijs voor het tegendeel zal moeten komen, zal de theïst dat niet nodig achten, waarschijnlijk onredelijk vinden. Als het om god gaat menen sommige mensen dat wel te kunnen doen, zoals in dit artikel, dit is onredelijk. De bewijslast ligt bij degene die de claim voor het bestaan van een god, en eventueel kabouters, feeën, en andere verzonnen wezens maakt.

Er wordt in dit artikel ook beweerd dat het niet bestaan bewezen kan worden. Het is heel gemakkelijk om van wezens, voorwerpen, of vormen die aangetoond kunnen worden als bestaande, een situatie te bedenken die niet voorkomt, zoals vierkante cirkels, getrouwde vrijgezellen, of het niet bestaan van een 3 euro biljet, en dan te zeggen, zie je wel, het niet bestaan is bewezen. Het mag duidelijk zijn dat god niet in deze categorie valt.
Het is daarom wel een fout, door sommige atheïsten gemaakt, en door de auteur van dit artikel opgemerkt, dat god en de theepot van Russell niet vergelijkbaar zijn.
Het is de vergelijking tussen het aantoonbare, en het niet aantoonbare wat niet juist is, het is als appels en peren vergelijkbaar. De vergelijking tussen het aantoonbare, of in dit geval het niet aantoonbare, zoals verzonnen wezens en god is juist, het is als twee appels of twee peren.Reactie infoteur, 18-01-2015
Het is een feit dat een meerderheid van de Nederlanders geen religie aanhangt, doch een seculiere (lees: atheïstisch-materialistische) overtuiging is ook gebaseerd op geloofsaannames, namelijk dat er niets buiten de zichtbare werkelijkheid is. Zowel theïsten als atheïsten maken een kennisclaim die waar of niet waar is, en beide uitgangspunten moeten gerechtvaardigd worden.

In het artikel ga ik er niet vanuit dat het 'karakter' van 'god en kabouters' met elkaar vergeleken worden door atheïsten. Ik stel dat wanneer atheïsten God in dezelfde categorie als het monster van Loch Ness, kabouters en de tandenfee plaatsen, ze allereerst zullen moeten aantonen dat ze een subject zijn met dezelfde attributen. Kunnen ze dat niet, dan gaat de vergelijking niet op: "There are ways in which, claim Dawkins and Hitchens, belief in God and belief in the Tooth Fairy are quite similar. And since we all realize that belief in the Tooth Fairy is silly, we ought to come to realize that belief in God is also silly. Such an argument is deemed faulty (and fallacious) when the similarities between the two things are insignificant and unimportant relative to their differences. And such is clearly the case here." Men leze hier verder: http://goo.gl/d5jjzU

Over respectloosheid heb ik het niet gehad. Ik zou de vergelijking tussen God en kabouters of van mijn part de tandenfee niet zozeer als respectloos willen betitelen, maar eerder op de manier zoals Rick Gerhardt het uitdrukt: "Central to the 'argumentation' of New Atheists Richard Dawkins and Christopher Hitchens is the claim that belief in God is no different than belief in the Tooth Fairy. The logic here is so sophmoric (and so embarrassing to clear-thinking atheists) that it seems silly to have to address it." (http://goo.gl/d5jjzU)

De theoloog Alister McGrath (een voormalige atheïst) zegt er het volgende over:
"Faith is infantile, we are told - just fine for cramming into the minds of impressionable young children, but outrageously immoral and intellectually risible in the case of adults. We've grown up now, and need to move on. Why should we believe things that can't be scientifically proved? Faith in God, Dawkins argues, is just like believing in Santa Claus and the Tooth Fairy. When you grow up, you grow out of it.

This is a schoolboy argument that has accidentally found its way into a grown-up discussion. It is as amateurish as it is unconvincing. There is no serious empirical evidence that people regard God, Santa Clause and the Tooth Fairy as being in the same category. I stopped believing in Santa Claus and the Tooth Fairy when I was about six years old. After being an atheist for some years, I discovered God when I was eighteen, and have never regarded this as some kind of infantile regression. As I noticed while researching The Twilight of Atheism, a large number of people come to believe in God in later life - when they are `grown up'. I have yet to meet anyone who came to believe in Santa Claus or the Tooth Fairy late in life.

If Dawkins' rather simplistic argument has any plausibility, it requires a real analogy between God and Santa Claus to exist - which it clearly does not. Everyone knows that people do not regard belief in God as belonging to the same category as these childish beliefs. Dawkins, of course, argues that they both represent belief in non-existent entities. But this represents a very elementary confusion over which is the conclusion and which the presupposition of an argument." (http://goo.gl/nHiJCm)

U schrijft dat 'de bewijslast bij degene ligt die de claim voor het bestaan van een god poneert' en dat 'je niet met bewijs voor het tegendeel hoeft te komen'. Ik stel in mijn artikel dat de bewijslast voor een kennisclaim bij degene ligt die de claim doet. Zowel theïsten als atheïsten maken een kennisclaim die waar of niet waar is, en beide uitgangspunten moeten gerechtvaardigd worden. Of zoals de filosoof Rutten het uitdrukt: 'Beide posities betreffen een claim over de aard van de wereldgrond. Volgens de één is de zijnsgrond van de wereld geest en volgens de ander is de zijnsgrond van de wereld stof.'

Er zijn overigens zeer veel zinnige, rationele argumenten te geven voor het bestaan van God (en dit kun je overigens niet zeggen over kabouters, feeën en andere sprookjesfiguren waar steeds meer atheïsten dol op lijken te zijn). In het boek 'The Blackwell Companion to Natural Theology' (onder redactie van William Lane Craig and J. P. Moreland) passeren de belangrijkste argumenten voor het bestaan van God de revue:
- The Leibnizian cosmological argument (Alexander R. Pruss),
- The kalam cosmological argument (William Lane Craig and James D. Sinclair),
- The teleological argument: an exploration of the fine-tuning of the universe (Robin Collins),
- The argument from consciousness (J. P. Moreland),
- The argument from reason (Victor Reppert),
- The moral argument (Mark D. Linville),
- The argument from evil (Stewart Goetz),
- The argument from religious experience (Kai-Man Kwan),
- The ontological argument (Robert E. Maydole) and
- The argument from miracles: a cumulative case for the resurrection of Jesus of Nazareth (Timothy McGrew and Lydia McGrew)

Neem nu de Nieuwe Atheïsten. Sean McDowell en Jonathan Morrow hebben onder meer 'The Blackwell Companion to Natural Theology' in gedachten wanneer ze schrijven: "In fact, many world-class philosophers and scientists are Christian and are publishing at the highest levels. Yet, as one look through the bibliographies of the New Atheists, it quickly becomes obvious that they are not interacting with the most sophisticated defenders of Christianity." (Sean McDowell en Jonathan Morrow. Is God just a human invention? And seventeen other questions raised by the New Atheists. Kregel Publications, 2010, p122.) De Nieuwe Atheïsten komen (in hun publicaties) vrijwel niet toe aan het bespreken van de argumenten die naar voren worden gebracht door de meest vooraanstaande apologeten van het christelijk geloof. Maar een aantal hunner komt wel met kabouters en de tandenfee op de proppen. Wie is hier nu irrationeel?