Stappenplan rijbewijs aanvraag voor mensen met autisme

Hoe werkt de rijbewijskeuring in de praktijk voor mensen met een diagnose in het autismespectrum? Welke stappen moeten personen met een autismespectrumstoornis of ASS zetten, om uiteindelijk dat felbegeerde papiertje, het rijbewijs, te kunnen aanvragen? Een praktisch stappenplan, gericht op degenen die wél een ASS-diagnose hebben, maar nog niet hun rijbewijs hebben behaald.

Stappenplan rijbewijs aanvraag.

Stappenplan voor personen met een autismespectrumstoornis, die voor de eerste keer hun rijbewijs (willen) aanvragen.

Sinds de aangepaste Regeling eisen geschiktheid 2000 van kracht is geworden voor mensen met een autismespectrumstoornis, betekent dit dat deze groep volwassenen eerst een uitgebreide keuringsprocedure moet doorlopen, alvorens het rijbewijs behaald kan worden. Deze procedure is relatief langdurig, waarbij veel stappen moeten worden gezet, en waarvoor kosten moeten worden gemaakt. Voor veel mensen met een vorm van autisme en hun omgeving kan dit een ingewikkeld traject zijn, waarbij het niet duidelijk is wat men nu wel of niet moet doen, wanneer, in welke volgorde of bij welke instantie je moet zijn voor wat. Met behulp van dit stappenplan wordt het hopelijk wat makkelijker om de weg te vinden in het ingewikkelde woud van regels. In dit artikel wordt een handleiding gegeven voor degenen die al wel een ASS-diagnose hebben, en nog geen rijbewijs. In het gerelateerde artikel "Stappenplan rijbewijs verlengen voor mensen met autisme" staat een stappenplan voor degenen die al wel een rijbewijs hebben, en op een gegeven moment hun rijbewijs moeten vernieuwen of verlengen.

Stappenplan voor volwassenen met een vorm van autisme, die

• voor de eerste keer het rijbewijs (willen) aanvragen
  
• of misschien zelfs nog moeten beginnen met rijlessen.
  

Voor de eerste keer uw rijbewijs (willen) aanvragen

1) Aanvragen Verklaring van Geschiktheid

Een Verklaring van Geschiktheid is een verklaring waarin staat dat iemand medisch en praktisch gezien verantwoord de weg op kan. Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) geeft deze verklaring af.
Voor de aanvraag van een Verklaring van Geschiktheid stuurt u het ingevulde formulier “Eigen Verklaring” op naar het CBR. Op dit formulier staan vragen over uw lichamelijke en geestelijke gesteldheid. Deze Eigen Verklaring moet je kopen bij een rijschool, de gemeente of één van de theorie-examencentra van het CBR.
Kosten: aankoop Eigen Verklaring, portokosten (aangetekend versturen is verstandig).

2) Opsturen aanvullende informatie

Wanneer u één of meer van de vragen in de Eigen Verklaring met ‘ja’ heeft beantwoord, moet u aanvullende informatie opsturen naar het CBR. Dit betreft een aantekening van een arts bij uw Eigen Verklaring, waarin de aard en ernst van uw medische situatie staat beschreven. En een eigen brief, waarin u zelf uw probleem, vraag of twijfel toelicht.

Kosten

Kosten van bezoek aan een (huis)arts, voor het verkrijgen van de aantekening van een arts bij uw eigen verklaring. Soms gedekt door zorgverzekering, bijv. als het onderdeel van een regulier bezoek aan uw arts is.

De aantekening op de Eigen Verklaring moet van een arts zijn. Dit kan ieder soort arts zijn, dus ook een huisarts. Soms is dit niet voldoende en is er meer informatie nodig. In dat geval stuurt de medisch adviseur van het CBR u door naar een medisch specialist. Dit is het geval bij mensen met een ASS.

3) Keuring door medisch specialist (psychiater)

Bij autismespectrumstoornissen is in de wet geregeld, dat voor de beoordeling van de rijgeschiktheid altijd een specialistisch rapport nodig is, opgesteld door een psychiater met kennis en ervaring op het gebied van ASS bij volwassenen. De psychiater die de keuring uitvoert, maakt hierbij gebruik van een checklist met mogelijke risicofactoren bij mensen met een vorm van autisme.

Kosten

De keuring door een psychiater kost (veel) geld. De tarieven kunnen per psychiater behoorlijk verschillen. Soms duurt de keuring nog geen 10 minuten.

4) Praktische rijtest

Zodra alle medische stukken binnen zijn bij het CBR, besluit het CBR of er nog meer vervolgonderzoek nodig is, om uw geschiktheid om deel te nemen aan het verkeer vast te stellen. Wanneer iemand met een autismespectrumstoornis voor de eerste keer zijn of haar rijbewijs wil aanvragen, moet diegene altijd ook nog een praktische rijtest afleggen. Hierbij legt u onder toezicht van een deskundige van het CBR, een rijtest af, meestal in een lesauto. Tijdens de praktische rijtest beoordeelt een deskundige van het CBR, aan de hand van een uitvoerig protocol, of de persoon met een ASS ook in de praktijk rijgeschikt is. Er wordt gekeken of u verantwoord en zelfstandig kunt rijden met uw beperking.

N.B. Deze praktische rijtest is niet hetzelfde als het praktische rij-examen! U moet slagen voor de praktische rijtest, om daarmee het recht te verkrijgen om later het officiële rij-examen te mogen afleggen.

Kosten

De rijtest zelf is gratis. Wanneer u een lesauto moet huren bij een rijschool, zijn daar kosten aan verbonden.

5) Besluit

Wanneer u, na het doorlopen van deze stappen, door de medisch adviseur van het CBR rijgeschikt wordt verklaard, ontvangt u een Verklaring van Geschiktheid. Aan deze verklaring kunnen beperkende bepalingen of een beperkte geldigheidsduur verbonden zijn. Bij mensen met een autismespectrumstoornis is deze verklaring maximaal 3 jaar geldig. Daarna moet de hele procedure opnieuw doorlopen worden.

De uitslag van de rijgeschiktheidsbeoordeling (het besluit) krijgt u per brief van het CBR, dat de beslissing ook doorgeeft aan de Dienst Wegverkeer (RDW) voor het Centraal Rijbewijzen- en Bromfietscertificatenregister.

6) Afleggen theorie-examen

Theorie-examen voor het rijbewijs behalen.

Kosten

Aan het doen van theorie-examen zijn kosten verbonden.

7) Afleggen praktijk rij-examen

Met zowel de Verklaring van Geschiktheid als uw theorie-examen op zak, mag u rij-examen doen (praktijkexamen). Hopelijk slaagt u voor uw rij-examen. Wanneer u voor uw rij-examen bent geslaagd, ontvangt u van het CBR een Verklaring van Rijvaardigheid. Het CBR geeft zelf geen rijbewijzen af.

Kosten

Aan het doen van het (praktijk) rij-examen zijn kosten verbonden.

8) Aanvragen rijbewijs bij gemeente

Met zowel de Verklaring van Geschiktheid als de Verklaring van Rijvaardigheid in uw bezit, gaat u naar het loket van uw gemeente. Daar kunt u uw rijbewijs aanvragen. De gemeente geeft u, meestal na enige wachttijd, uw rijbewijs. Dit rijbewijs zal bij mensen met een autismespectrumstoornis een maximale geldigheidsduur kennen van 3 jaar, vanwege de beperkte geldigheidsduur van de Verklaring van Rijgeschiktheid. Na ongeveer 2,5 jaar begint u dus weer bij stap 1.
Om een rijbewijs aan te vragen heeft u in elk geval ook een pasfoto nodig, die aan allerlei specifieke eisen moet voldoen. Zie daarvoor de informatie van uw gemeente.

Kosten

Kosten voor aanvragen rijbewijs (tarief verschilt per gemeente), kosten voor pasfoto’s.

Wanneer u daarna een eigen auto heeft, is ook een autoverzekering nodig (in elk geval een WA-verzekering). In dat geval zijn ook de stappen 9 en 10 van toepassing.

9) Afsluiten autoverzekering

Vergelijk verschillende autoverzekeringen en kies een passende verzekering.

Kosten

Kosten voor aanschaf en onderhoud auto. Kosten voor autoverzekering.

10) Aanvragen schriftelijke bevestiging van autoverzekering

Stuur uw verzekeringsmaatschappij een kopie van het besluit van het CBR met daarin de beperkende bepalingen en een kopie van uw nieuwe rijbewijs. Vraag de verzekeringsmaatschappij om een schriftelijke reactie op uw brief en bewaar deze bij uw polis.

Kosten

Verzekeringskosten. Risico op hogere verzekeringspremie door vermelden van ziekte/beperking.

Nog geen rijbewijs en nog moeten beginnen met rijlessen

Het CBR adviseert om een Eigen Verklaring op te sturen, voor u begint met rijlessen. Dit wordt de "Informatie Eigen Verklaring" genoemd. U en uw rijschool weten dan precies waar u aan toe bent. Bovendien wordt zo voorkomen dat de kandidaat na veel lessen en veel rij-examens te horen krijgt dat het rijbewijs helaas onbereikbaar is. Meer informatie vindt u in de brochure "Met een handicap veilig achter het stuur" van het CBR. Ook kan bij vragen over de rijgeschiktheid telefonisch contact worden opgenomen met de medisch adviseur van het CBR (www.cbr.nl, 2012).

Lees verder

• Stappenplan rijbewijs verlengen voor mensen met autisme
• Beoordeling rijgeschiktheid bij autisme
• Advies Gezondheidsraad rijgeschiktheid bij autisme