Kleptomanie: verslaafd aan stelen
Kleptomanie: verslaafd aan stelen. Een verslaving is een onbedwingbare drang om een handeling te verrichten. Kleptomanie is het stelen van goederen van anderen, thuis of uit een winkel. Kleptomanie is een verslaving aan het stelen en behoort tot de psychische aandoeningen en het onbedwingbare impulsgedrag. Hoe ontstaat het en hoe herken je een kleptomaan?
Wat is kleptomanie?
Soms wordt kleptomanie verward met pyromanie. Pyromanie is vuurzucht, kleptomanie is steelzucht. Het gaat hier om een onbedwingbare drang tot stelen. Dit stelen kan in een winkel zijn, maar ook bij andere mensen thuis. Kleptomanie behoort tot de psychische aandoeningen.
Wie kan kleptomaan worden?
Meestal komt kleptomanie voor bij mensen die tijdens hun jeugd zijn verwaarloosd en geen aandacht hebben gekregen. Het komt ook voor bij mensen die een gemis ervaren. meestal in de seksuele sfeer. Vooral vrouwen hebben vaker last van dit gedrag, en dan meestal in de (pre)menstruele periode en tijdens de overgang. Vaak komt dit voort uit een concurrentiestrijd met een man, of heeft de vrouw een verlangen naar een kind. Kleptomanie komt niet veel voor. Vaak wordt gedacht dat een winkeldief een kleptomaan is: maar slechts een klein gedeelte is dit ook daadwerkelijk.
Een kleptomaan is geen persoon uit de lagere bevolking, zoals vaak wordt gedacht. Kleptomanie komt voor bij mensen uit alle lagen van de bevolking.
Ben ik kleptomaan of crimineel?
Het verschil tussen een kleptomaan en een crimineel is groot: een kleptomaan steelt vanuit een onbedwingbare drang, een crimineel steelt uit winstoogmerk. Dit wordt terug gezien in de spullen die gestolen worden: bij een crimineel zijn ze groot of duur, bij een kleptommaan klein en onbenullig. in onderstaand overzicht is duidelijk het verschil tussen kleptomaan en crimineel te zien.
Kleptomaan | Crimineel |
Kan zich niet bedwingen om iets te stelen | Kan zich goed bedwingen en steelt niet wanneer de kust onveilig is |
Steelt kleine dingen als een pen, een flesje, onbenullige dingen | Steelt op waarde: hoe duurder hoe beter |
Gooit het gestolen goed soms weg | Gebruikt het gestolen goed zelf of verkoopt dit door |
Is zich soms niet bewust van het stelen | Is zich altijd bewust van het stelen |
Heeft een gedragsstoornis of persoonlijkheidsstoornis | Heeft soms een gedragsstoornis of een persoonlijkheidsstoornis maar is geen reden tot stelen |
Voelt geen wraak of woede jegens anderen of de maatschappij | Steelt soms uit wraak of woede jegens anderen of de maatschappij |
Voelt opluchting of bevrediging tijdens het stelen | Voelt spanning tijdens het stelen |
Een kleptomaan steelt meestal om zo beter met zijn of haar emoties om te kunnen gaan. In veel gevallen heeft de kleptomaan zelf niet door dat hij of zij steelt. Soms is het zo erg, dat de kleptomaan thuis pas erachter komt dat hij/zij iets mee heeft genomen van een ander of uit een winkel. Vaak hebben kleptomanen ook een voorkeur voor een bepaald voorwerp, waardoor veelal telkens dezelfde voorwerpen worden gestolen. Gestolen voorwerpen worden vaak ook weer ongebruikt weggegooid.
Behandeling
Belangrijk is om de kleptomaan om te leren gaan met zijn gevoelens. Door de patiënt een andere activiteit aan te bieden, kan voorkomen worden dat er dwangmatig wordt gestolen. Deze activiteit miet wel aansluiten bij de interesse van de patiënt, omdat hij anders weer zal terugvallen in zijn oude gedrag.
Ook zal de patiënt ervan bewust moeten worden dat het stelende gedrag anderen schade toebrengt. Dit kan het beste worden uitgelegd middels een rollenspel, waarbij een kostbaar bezit van de patiënt wordt afgenomen binnen een spel. Doordat de patiënt hier negatieve gevoelens bij krijgt, kan worden uitgelegd dat een ander deze negatieve gevoelens ook krijgt wanneer er iets wordt weggenomen. Vooral bij kinderen helpt deze methode goed om zijn gedrag uit te leggen.
Soms is medicatie nodig in de vorm van antidepressiva. Doordat met behulp van medicijnen de depressieve gevoelens verminderen, kan ook het steelgedrag verminderen of afnemen. Psychische hulp in de vorm van (groeps)gesprekken kan ook helpen.