Wat is troosten?

Er is geen algemene titel voor “troosten”, maar we weten allemaal wat we ermee bedoelen en bovendien, troost is voor iedereen weer iets anders. Waar de een een arm om zich heen nodig heeft, heeft de ander meer aan woorden en weer iemand anders heeft iemand alleen in de omgeving nodig.

Wat is troost?

Maar waar het op neem komt is dat je iemand omhult met mededogen, iemand figuurlijk draagt, verdriet erkent en aandacht hebt voor iemand. Je aanwezigheid, je arm, je woorden kunnen bijdragen aan het helingsproces van de betreffende persoon. Maar die persoon moet wel open staan voor troost, want alleen dan kan je iets betekenen.

Jij op de het 2e plan

Dat klinkt wellicht vreemd, maar je zult jezelf op het tweede plan moeten zetten om iemand echt te kunnen troosten. Het gaat niet op jou, het gaat om de persoon in kwestie en als deze persoon echt open staat om getroost te worden, zal deze je oprechtheid (of niet) ervaren en kan je – op wat voor manier dan ook – een rol spelen in het helingsproces.

Ruimte geven

Iedereen gaat anders met zijn pijn om en dat kan ook betekenen dat de een stil is en je de woorden eruit moet trekken (als je dit al moet doen) en de ander wordt een waterval aan woorden. Waar het in een troostende situatie om gaat is dat je de ruimte geeft aan de persoon om dat te doen wat helpt in het proces.

Dat kan ook betekenen dat iemand heel actief wordt en vaak, te vaak, wordt er dan gezegd dat iemand rust moet nemen. Maar het actief worden kan juist een vorm zijn om zich te uiten. Niet iedereen is even goed met woorden en niet iedereen heeft stilte nodig om getroost te worden. Laat iemand in zijn/haar waarde en vraag of je mee kunt doen met datgene wat de persoon in kwestie wil gaan doen. Bovendien, actief worden kan ook helpen in het proces om – zeker bij moeilijke praters – iets los te krijgen.

Oplossingen

Als je troost kunt bieden, wil dat niet zeggen dat het oplossingen zijn. Daar zit men over het algemeen ook niet op te wachten, temeer die er meestal niet zijn en alles wat je aan “oplossing” bedenkt, is niet waar de persoon op zit te wachten.

Oplossingen belemmeren vaak de ruimte die verdriet om iets of iemand, in plaats van de goedbedoelde echte oplossing. Die is er namelijk even niet, althans niet in perceptie van degene die getroost wordt.

Als je het niet weet

Meer dan eens zie je mensen stuntelig in bijzijn van iemand die het verdriet ondergaat. Men weet niet wat te doen en een krampachtige arm of klopje op de rug is dan wat er uit komt. Als je niet weet wat te doen of je denkt goed te doen, maar je twijfelt, vraag het de persoon in kwestie dan gewoon. Met een eenvoudig: “Wil je er over praten?” of “Wil je dat ik bij je ben of blijf?” kom je al een heel eind. Je kunt ook voorstellen wat uit handen te nemen. Een dagelijks klusje in huis, de boodschappen etc.

Structureel

Als iemand verdriet heeft is dat natuurlijk niet van de een op de andere dag weg, maar als je ziet dat iemand vast zit in zijn verdriet, dan kan je ook op andere manieren helpen. Denk aan dagelijks iets samen doen als een wandeling, een kopje koffie drinken, samen iets doen waar bepaalde interesse naar uit gaat etc. Je kunt op deze manier iemand bij het oppakken van structuur helpen.

Er hoeven op dergelijke momenten geen hele gesprekken gevoerd te worden, maar kan wel bijdragen aan het proces en ook al praat je over koetjes-en-kalfjes, je bent er voor iemand en als de behoefte er is om ergens over te praten, dan biedt je de mogelijkheid dit te doen.

Tot slot

Verdriet moet iemand zelf ondergaan, maar troosten kan je op wat voor manier wel. Soms wil iemand niet getroost worden of denkt iemand zielig te zijn, maar is je aanwezigheid al voldoende. Hoe dichter je bij jezelf staat, hoe meer kans je hebt dat je goed aanvoelt waar iemand echt behoefte aan heeft.