Interpersonal Process Recall (IPR)

IPR is een techniek die gebruikt wordt om gespreksleiders, werkzaam in de hulpverlening, beter inzicht te laten krijgen in hun gesprekken.

De gedachte achter IPR

IPR is een strategie voor counselors en gespreksleiders. Het wordt vaak gebruikt voor hulpverlenende gesprekken. Het doel is om gespreksleiders hun eigen percepties en ideeën in te laten zien, waardoor ze in een gesprek op een bepaalde manier reageren of handelen. De relatie tussen de gespreksleider en cliënt wordt vaak verbeterd door deze techniek toe te passen. De techniek is gebaseerd op een idee van Kagan (1980). Hij geloofde dat mensen elkaar nodig hebben, maar ook een zekere angst voor elkaar hebben. Dit uit zich onder andere in diplomatiek gedrag, wat dan ook veel gezien wordt bij gespreksleiders. Het diplomatieke gedrag van gespreksleiders uit zich op twee manieren. De gespreksleider doet zich naïever voor dan hij is. Hij doet alsof hij de boodschap van de cliënt niet begrijpt. Een indicatie voor het feit dat de gespreksleider niet echt betrokken is en wil zijn bij zijn cliënt. Een andere uiting van diplomatiek gedrag in deze zin van het woord is het missen van boodschappen van de cliënt. Vaak gebeurt dit bij onervaren gespreksleiders die zo druk zijn met hun eigen gedachteprocessen, dat ze belangrijke informatie van de cliënt missen. IPR is ontwikkeld om gespreksleiders deze neiging naar het diplomatieke gedrag te laten inzien en zo de relatie met de cliënt en het hulpverleningsproces te verbeteren.

Tijdens het uitvoeren van IPR herbeleeft de gespreksleider zijn gevoerde gesprek, bijvoorbeeld door het terugzien van een video-opname of het beluisteren van een audio-opname. Een supervisor is hierbij aanwezig. Deze begeleidt het leerproces door niet oordelend te zijn, maar wel assertief en soms zelfs confronterend te zijn. Het doel is om de gespreksleider zelf te laten leren door te ontdekken.

De IPR sessie

De audio- of video-tape wordt afgespeeld in een voor de gespreksleider veilige omgeving. Op punten waar het gesprek niet goed verloopt wordt de band stopgezet en stelt de supervisor vragen aan de gespreksleider. Het gaat in eerste instantie om de gedachtes en gevoelens die de gespreksleider op dat moment tijdens het gesprek had.

Aanbevolen vragen

Deze vragen hoeven niet allemaal gesteld te worden. Meestal worden alleen de relevante vragen behandeld.

1. Wat wilde je dat je gezegd had?
2. Hoe denk je dat de cliënt gereageerd had als jij dat gezegd had?
3. Wat zou her risico zijn geweest van zeggen wat je wilde zeggen?
4. Als je nu de kans had, hoe zou je de cliënt vertellen wat je dacht en wat je voelde?
5. Gingen er nog andere gedachtes door je hoofd?
6. Hoe wilde je dat de cliënt jou zag?
7. Voelde je deze gevoelens ergens fysiek in je lichaam?
8. Was je je bewust van gevoelens? Hebben deze gevoelens een speciale betekenis voor jou?
9. Wat wilde je dat de cliënt jou vertelde?
10. Wat denk je dat de cliënt van jou wilde?
11. Herinnerde de cliënt jou aan iemand in je eigen leven?

Effectiviteit

Uit onderzoek blijkt de IPR techniek effectief te zijn. Cliënten van gespreksleiders die IPR gebruiken blijken betere resultaten te boeken dan cliënten van andere gespreksleiders. IPR is dan ook een nuttige techniek om te gebruiken tijdens de supervisie.