Waar je niet aan dood gaat, maakt je sterker!

Althans dat is de vertaling van een Amerikaans gezegde en eigenlijk klopt het ook wel. Je ziet het alleen niet zo als je in een laagtepunt zit, maar pas als je er uit bent. Dat neemt niet weg dat je gebruik kunt maken van het dieptepunt om er lering uit te trekken (hoe moeilijk het ook is). Hoe ga je om met je laagste punt en help je het proces keren?

Tegenslagen

Als ik de ervaringen hoor van mensen die met grote tegenslagen te kampen hebben gehad, hebben ze één ding gemeen en wel het heel dicht in zichzelf kijken. Of het nu gaat over het zelf oplopen van een ernstige ziekte, het verliezen van een ouder, partner of kind of het anderszins afscheid nemen van een lange liefde. Het proces moet je in jezelf zoeken.

Gevoel in dal

Het gevoel wat je in het diepste dal ondergaat wordt weergegeven in eigen bewoording, maar het komt altijd neer op vergelijkbare termen zoals:

• zwart gat
• kuil waaruit omhoog gekeken wordt, maar niet uit te kruipen lijkt
• instorten hetgeen opgebouwd (in relatie en materieel)
• wereldbeeld aan diggelen
• enorm leeg gevoel

Het dieptepunt komt vanzelf, daar hoef je niets voor te doen. Maar wat belangrijker is, is je er bewust van te worden. Stel jezelf een aantal vragen en probeer er antwoord op te geven. Antwoorden die je mogelijk lang moet zoeken. Maar stel de vragen keer op keer, net zolang tot je er antwoord op hebt.

• Hoe voel ik me nu, mijn lichaam? (bijv. pijntjes, sterk of voel je je een vaatdoek)
• Hoe voel ik me, mijn geest? (bijv. boosheid, verdriet, pijn)
• Wat wil ik doen met mijn gevoel? (bijv. agressie, angst, wanhoop)
• Hoe kijk ik naar mijn omgeving? (mensen, objecten, huis, huisgenoten, dieren, werk)

Ego

Vanuit je ego zoek je voortdurend houvast in de omgeving. Bevestiging zoekend probeer je die houvast te krijgen om uit dat dal te klimmen. Maar als je geestelijk sterk bent is dit haalbaar, zonder echt door het diepste dal te gaan. Het te ondergaan en te ervaren wat het echt is. Als je uit het diepste gekomen bent, ben je absoluut in staat om je leven op te pakken, maar niet datgene wat heel diep zit, dat heb je weggestopt.

Misschien omdat je nog niet in staat bent dat diepste dal aan te kunnen in je huidige staat. Je lichaam vangt dit goed op door het overlevingsmechanisme in te schakelen, maar realiseer je dat de kans groot is dat het er enig moment alsnog uit moet. Je ziet dit vaak rond vanaf het 40ste levensjaar tot pakweg het 50ste levensjaar. Zaken die eerder niet helemaal verwerkt zijn en op de achtergrond zijn door blijven zeuren, willen eruit. Het “opruimen” van die zaken die je al die jaren in je rugzakje meegezeuld hebt, kost dan alsnog tijd en energie.

Maar of je het nu direct oppakt als het je overkomt of jaren later, je ego moet je loslaten om het te kunnen ondergaan.

Onderga de pijn

Het is te gemakkelijk om te zeggen de pijn te ondergaan, maar dat is het wel. Dat kan je allemaal maar realiseren als je je ego even opzij zet, dicht naar jezelf kruipt en je gevoel ondergaat. Wat doet je lichaam? Waar reageer je op? Jezelf of de situatie waar het om gaat (verlies kind/partner, ziekte etc.). Deze is erg belangrijk, want je mag best naar jezelf kijken. Dat lijkt wellicht egoïstisch, maar het is ook jou dal!

Voel de pijn

Voel de pijn tot in al je wezels en laat toe dat je er wellicht zelfs misselijk van wordt en onderga het tot het moment dat je niet dieper kunt (uiteindelijk kun je altijd dieper, maar dat voelt zo niet). Zorg dan dat je – eventueel met hulp – kijkt naar waar het leven je naar toe gebracht heeft en wat het opgeleverd heeft. Een te vroeg overleden kind kan wel een aantal heerlijke jaren samen opgeleverd hebben, een ziekte in een lichaam is ooit een gezond lichaam geweest waar je heerlijk van genoten hebt en met een partner heb je een heerlijk leven en mogelijk kinderen gehad. Los van het koesteren van deze momenten heeft het je leven ook rijker gemaakt. Rijker met al die ervaringen, vreugdevolle momenten en bekijk wat je daarmee kunt in je huidige leven. Wat zijn (nog) de mogelijkheden, waar liggen de kansen?

Niet iets wat je “even” doet, maar wel een proces wat je, als je het regelmatig herhaalt, kan helpen om jezelf te helpen uit dat diepste dal te kruipen. Daarbij gezegd dat de een het zelf kan of met een bekende uit de omgeving en de ander met behulp van een professioneel iemand. Je hoeft je nergens voor te schamen (laat in het proces ook los wat een ander van je vindt!) en als je je helpt is het dus goed voor je.

Keurslijf

Veel mensen die een dergelijk proces ondergaan, vinden het een bevrijding uit een keurslijf als ze eenmaal het diepste dag bereikt hebben. Jaren meedraaien in wat “de wereld” van hen verlangt en dan, mogelijk noodgedwongen door een ziekte, het wegvallen van een partner of kind, kom je voor de keuze te staan om of door te gaan in het geijkte stramien of te kiezen voor jezelf en het keurslijf achter je te laten. Kiezen voor jezelf, wordt het vaak genoemd.

Authentiek

Feitelijk is dat ook zo, maar direct daaraan gekoppeld is dat als je authentiek bent, je voor je omgeving een prettiger mens bent. Ook al zal dit in het begin niet zo ervaren worden (al is het maar, omdat men het niet van je gewend is). Authenticiteit is ook op de meeste plaatsen in werksferen niet iets wat algemeen geaccepteerd is. Toch zie je de mensen die authentiek in hun werk zijn, beter presteren of zelfs excelleren.

Tot slot

Het is geen gemakkelijk proces en ik spreek uit ervaring dat dieptepunten erg diep kunnen zijn en je op dat moment denkt er niet uit te komen. Schroom niet om hulp te vragen uit de omgeving om je mogelijk te helpen met het zetje, maar de geest kan veel aan … heel veel. En of je nu geloofd in een God of Darwin aanhangt … dit is een prima gereguleerd proces in onze hersenpan!