Diagnostiek van een psychisch probleem: Het DSM systeem

Voor sommigen zal de afkorting DSM vraagtekens oproepen daar het ook wel volkomen foutief geassocieerd wordt met extreme vormen van samenzijn van man en vrouw, maar in werkelijkheid is DSM een handboek die symptomen van alle geestenziektes omschrijft zodat heel de wereld het over hetzelfde ziektebeeld heeft als we het bijvoorbeeld over schitzofrenie of depressie hebben. Een handleiding om de juiste diagnose te stellen en de best mogelijke behandeling aan psychiatrische patiënten te kunnen geven.

Wat is DSM?

DSM staat voor Diagnostic and Statistical manual of Mental disorders, ofwel Handboek Diagnose en Statistiek van Psychische aandoening. Simpel gezegd spreekt men van een handboek die omschrijvingen en kenmerken van vele psychische aandoeningen die wereldwijd erkend worden in te delen aan de hand van specifiek gedefineërde symptomen. Dit systeem werd in het leven geroepen nadat men in de jaren '60 veel kritiek kreeg op de dubieuze behandeling en diagnostiseren van psychische problemen. Zo kon in Amerika bijvoorbeeld depressie hetzelfde betekenen als schitzofrenie in Europa en ontstonden er veel onduidelijkheden over bijvoorbeeld behandelwijzen. Dit probleem was niet alleen internationaal, maar ook nationaal, elke psychiater had in het verleden zijn eigen beeld bij elk soort psychisch probleem en om deze reden ook een volkomen eigen behandelmethode. Het DSM handboek is dus een ruw classificatiemiddel dat vandaag de dag een globaal standaard is in de psychiatrische diagnostiek, grofweg vergelijkbaar met een vogelencyclopedie waarin staat omschreven waaraan je de vogel (psychische aandoening) aan kan herkennen.

DSM-I tot DSM-IV-TR

Omdat de psychiatrie ontzettend veel ziektebeelden omvat en veel kenmerken met diverse ziektebeelden overlappen is het erg moeilijk om vast te stellen aan welke ziekte een persoon lijdt. DSM helpt bij de diagnostisering van de ziekten en helpt op deze wijze ook een geschikte behandeling of behandelingen aan te stellen. Echter blijft een boek een boek en is het DSM erg objectief, in de werkelijkheid werkt dit helaas niet, daarom blijft DSM wat het is: Een handig handboek dat als globaal standaard dient en een steuntje in de rug is zodat psychiaters en hulpverleners in ieder geval een idee hebben van wat er aan de hand is, want, de ene persoon is de ander niet.

Echter, juist om deze reden blijft psychiatrie een ware bron van onderzoek, elke keer weer worden nieuwe ziekten vastgesteld en aangepast of blijken bepaalde symptomen te overlappen met andere ziekten, het DSM is dus voortdurend onderhevig aan veranderingen. Vandaag de dag zitten we al op het vierde boek en de zesde boek als men de uitbreidingen meetelt. Als volgt:


Een aantal voorbeelden van nieuwe toevoegingen in de toekomstige versie zijn:

• Niet-suicidale zelfverwonding bij kinderen
• Posttraumatische stress bij niet-schoolgaande. kinderen (1 tot 4 jr).
• Subtype alzheimer major en minor neurocognitieve aandoening.
• Emotionele stoornis als gevolg van medisch gebruik.
• Hypersexuele stoornis
• Pathologisch gokken

Door wie wordt het DSM geschreven

Traditioneel werdt er een grote groep van psychologen, psychiaters en epidemiologen samengeroepen naar de American Psychiatric Association om samen het DSM te schrijven. Vandaag de dag is nog steeds sprake van samenkomen van bovengenoemde mensen maar kan er veel beter onderzoek gedaan worden mede vanwege de huidige samenwerking van instanties en de communicatieve infrastructuur van vandaag de dag.

Hoe werkt het DSM systeem

De precieze werking van het handboek is vrij complex, er is sprake van een probleem, dit probleem uit zich in symptomen, deze symptomen worden opgenomen in de diagnostiseren van diverse punten en als er sprake is van een X- aantal punten bij een bepaald ziektebeeld dan is de kans zeer groot dat de persoon aan dit ziektebeeld lijdt. Een goed voorbeel van hoe het DSM werkt is te vinden in dit artikel over het DSM-IV systeem..

Zelfs als er een diagnose gesteld is is er nog sprake van 'ondersoorten'. Als iemand bijvoorbeeld depressie heeft zou het de code: 307.00 kunnen hebben. 307 staat dan voor depressie. Mocht een persoon een zwaardere vorm hebben van depressie dan vult men 307.10 in. De 10 staat hier dan voor het feit dat er sprake is van een zware depressie. Echter als een depressie voort komt uit bijvoorbeeld een scheiding dan heeft de depressie een duidelijke oorzaak, komt meestal opzetten zodra de relatieproblemen om de hoek komen kijken en gaan meestal ook vanzelf weer weg. Echter is het mogelijk dat zo'n persoon in behandeling komt bij een psycholoog of psychiater. In dit geval is er sprake van een V-probleem, een lichte depressie kan dan als volgt weergegeven worden: V307.00.

Wat is het verschil tussen DSM-IV en DSM-IV-TR

Nieuw bij DSM-IV-TR is dat bijna alle ziektebeelden nu 1 of meer A-typische categoriën hebben. Een A-typische categorie omschrijft symptomen of waarnemingen die diagnosticus waarnamen bij een specifiek psychisch probleem maar onvoldoende criteria hadden om deze symptomen bij de typische criteria te kunnen zetten. In feite extra punten waar op gelet kan worden, die op zichzelf onmogelijk afdoende zijn maar net dat ene extra duwtje kunnen zijn in de goede richting en uiteindelijk, nu het op grote schaal gehanteerd wordt, ook onderdeel kan worden van de basiscriteria bij een diagnostisering in de volgende versie indien de a-typische criteria op grote schaal herkenbaar blijkt.

Waar en door wie wordt het handboek gebruikt?

DSM wordt gebruikt door diverse mensen en in verschillende instanties en situaties, een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• Scholing (Psychische opleidingen).
• Gezondheidszorg.
• Functiebeperkingen (Niet-Psychische zorg).
• Leerbegeleiding.
• Maatschappelijk werk.

Kritiek

DSM biedt psychologen, psychiaters en vele andere mensen de gelegenheid om een goede diagnose te stellen en daarmee een juiste behandeling, maar ondanks het feit dat het handboek wereldwijd gebruikt wordt is er toch kritiek. De mens is moeilijk in een hokje te proppen en bij veel aandoeningenis een eenduidige diagnostisering niet afdoende waardoor er veel kritiek is op de zwart-witte omschrijving van het DSM. Ook zou er sprake zijn van financiele banden met de pharmaceuze industrie, wat de objectiviteit ook niet ten goede doet. Echter, of dit laatste verhaal nu waar is of niet, DSM is een handboek en dat is ook wat het moet blijven, een boek waar je op terug kan vallen, een steuntje in de rug en niet meer als een hulp bij de diagnostisering. We leven in een snel ontwikkelende maatschappij en niet alleen de psychiatrie is daar zelf aan onderhevig maar ook de mens zelf, dus een perfecte omschrijving van een psychisch probleem bestaat er niet en zal waarschijnlijk ook nooit bestaan.

Up-to-date informatie

Als u meer wilt weten over de vorderingen van de nieuwste versie, DSM-V dan raad ik u aan om naar de (engelstalige) site te gaan: DSM-V. Hier kunt u de laatste vorderingen vinden met betrekking tot DSM-V en ook uw eigen input geven