Daniel Goleman; Emotionele Intelligentie

De Amerikaanse psycholoog Daniel Goleman bracht in 1995 het boek 'Emotionele Intelligentie' uit. Het boek laat zien waarom het kennen en herkennen van emoties belangrijk is, met name op de werkvloer. In dit artikel alles over het boek van Daniel Goleman: 'Emotionele Intelligentie'.

Wat is emotionele intelligentie?

Aan het begin van zijn boek beschrijft Goleman aan de hand van voorbeelden dat emotionele intelligentie in de praktijk erg belangrijk is. Zo geeft hij het voorbeeld van een buschauffeur in New York die op een snikhete dag dienst heeft. De mensen die in de bus stappen zien er moe en verhit uit, maar de buschauffeur weet door zijn vriendelijke houding, zijn positieve woorden en zijn aanstekelijke lach de passagiers van de bus vrolijk te krijgen. De buschauffeur beschikte duidelijk over 'emotionele intelligentie', omdat hij een positieve verandering in de emoties van zijn passagiers teweeg kon brengen. Emotionele intelligentie bestaat volgens Goleman uit vaardigheden die het verschil maken tussen iemand die alleen zijn/haar IQ gebruikt en iemand die op een juiste manier gebruik maakt van emoties. Zelfbeheersing, geestdrift, doorzettingsvermogen en het vermogen om jezelf te motiveren horen o.a. bij emotionele intelligentie.

Het emotionele brein

In deel 1 van 'Emotionele Intelligentie' gaat Daniel Goleman in op de werking van het emotionele brein. Zo vraagt hij zich af waartoe emoties dienen, welk nut zij hebben. Goleman vindt dat een visie op de menselijke natuur die geen rekening houdt met de kracht van emoties bedroevend kortzichtig is. Want ieder mens weet dat gevoel bij het nemen van beslissingen minstens even zwaar als het denken telt. Dat emoties een belangrijke rol spelen in het leven van mensen, is neurologisch te verklaren. De hersenen laten een reactie zien op emoties en de connecties tussen de amygdala en de neocortex zouden het centrum vormen tussen denken en voelen.

De aard van emotionele intelligentie

Deel 2 van Golemans boek gaat over emotionele intelligentie en de aard ervan. Hij schrijft dat 'heel slim zijn heel dom kan zijn'. Hij laat resultaten van een onderzoek onder middelbare scholieren zien; met name de leerlingen die middelmatige cijfers scoorden maar heel sociaal waren kregen in hun latere leven een hoge (en goedbetaalde) functie. Scholieren met een extreem hoog IQ maar met minder sociale vaardigheden schopten het bij lange na niet zo ver als de 'middelmatige' scholieren. Het onderzoek wees dus uit dat emotionele intelligentie een belangrijke rol speelt bij het hebben van een baan. Mensen die zichzelf kennen, en dus ook hun emoties, zijn emotioneel zeer intelligent en gebruiken hun emoties op een goede manier. Mensen die emotioneel minder intelligent zijn laten zich 'meeslepen' door emoties als hartstocht of agressie.

Toepassen van emotionele intelligentie

Emotionele intelligentie is tot op zekere hoogte aan te leren. In deel 3 van 'Emotionele Intelligentie' vertelt Goleman hoe een manager leiding moet geven met gevoel. Hij/zij moet kundige kritiek kunnen geven, kunnen omgaan met diversiteit en kunnen motiveren. Het goed kunnen omgaan met emoties zou voor mensen van levensbelang zijn; bepaalde emoties zouden als gif in het lichaam kunnen werken. Mensen kunnen lichamelijk ziek worden van de geest. Positieve gevoelens zijn dan ook zeer belangrijk voor de lichamelijke gesteldheid van de mens.

Buitenkansen

In deel 4 van het boek noemt Goleman het gezin een 'laboratorium'. Kinderen krijgen van jongsaf aan lessen over emotie van hun ouders en andere gezinsleden. Uit onderzoek onder gezinnen in Amerika bleek dat er drie veelvoorkomende emotionele oudersschapsstijlen zijn:

• Negeren van gevoelens
• 'Laissez - faire' (achterover hangen, geen goed voorbeeld geven)
• Neerbuigend en respectloos zijn

Op latere leeftijd zouden sommige mensen baat hebben bij 'emotionele herscholing'. Trauma's uit het verleden kunnen zo worden verwerkt. Overigens zou een bepaald genetisch temperament (opvliegend, verlegen etc.) niets lotsbepalend hoeven te zijn, stelt Goleman.

Emotionele Ontwikkeling

In het laatste deel van 'Emotionele Intelligentie' beschrijft Goleman de prijs die mensen moeten betalen voor 'emotioneel analfabetisme'. Mensen die hun emoties niet kennen en niet onder controle krijgen zoeken soms uitwegen in verslaving(en). Emotionele scholing is van jongsaf aan voor mensen belangrijk. Scholen zouden hier meer aandacht aan kunnen besteden, en er zouden cursussen gegeven kunnen worden, bijvoorbeeld in achterstandswijken.