Ontwikkelingsstoornissen bij kinderen: ADHD, PDD-NOS en NLD

Een ontwikkelingsstoornis is een psychische of neurologische aandoening bij kinderen en volwassen die een afwijking vormt in de normale ontwikkeling. Ontwikkelingsstoornissen die tijdens de kinderjaren kunnen optreden, zijn onder meer geestelijke ontwikkelingsachterstand, spraakstoornissen, leerproblemen, autisme, ADHD. Hier volgt een uitleg over de meest voorkomende ontwikkelingsstoornissen bij kinderen. DSM-IV
Diagnostic Statistical Manual of Mental Disorders, het internationale classificatiesysteem voor psychiatrische aandoeningen van de American Psychiatric Association.

IQ

Intelligentie Quotient; uitkomst van bij een kind afgenomen intelligentietest. Het gemiddelde van de verbale en performale intelligentie.

Aandachtsstoornissen

Aandachtsstoornissen worden verdeeld in drie groepen. De eerste groep wordt gekenmerkt door concentratieproblemen ( ADD). Bij de tweede groep is er voornamelijk sprake van hyperactiviteit en impulsiviteit (HD). De derde groep bestaat uit een combinatie van concentratieproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit (ADHD).

ADD

Attention Deficit Disorder; letterlijk "aandachtstekortstoornis". Een vorm van ADHD waarbij de hyperactiviteit en impulsiviteit ontbreken. Kinderen hebben last van concentratieproblemen. Mensen met ADD leven een leven vol frustraties, ze worden bestempeld als dom, lui, ongeïnteresseerd. Ze kunnen zichzelf er moeilijk toe brengen om iets te ondernemen. Dat kost hen veel meer energie dan anderen. Ongeveer 70% van de mensen met ADD heeft ook andere stoornissen.

HD

Hyperactivity Disorder; letterlijk "hyperactiviteit stoornis'. Druk en impulsief.

ADHD

Attention Deficit Hyperactivity Disorder; aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit en impulsiviteit. Kinderen met ADHD kunnen hun aandacht niet lang genoeg op een prikkel richten en zij kunnen moeilijk onbelangrijke prikkels van buitenaf negeren. ADHD komt bij vier procent van de jeugd voor. Bij driekwart in combinatie met andere stoornissen, zoals leerstoornissen en agressieve gedragsstoornissen. Kinderen met ADHD zijn meestal normaal begaafd. Medicatie is bij zeventig tot tachtig procent van deze kinderen in meer of mindere mate effectief. Kinderen met ADHD zijn niet altijd druk of snel afgeleid. Ze kunnen zich wel concentreren, het kost hen alleen meer moeite dan andere kinderen.

Pervasieve ontwikkelingsstoornissen

ASS

Autisme Spectrum Stoornis; een andere naam voor pervasieve ontwikkelingsstoornissen. Met pervasief wordt bedoeld dat deze stoornissen zich uiten in meerdere ontwikkelingsgebieden van een kind. De hersenen functioneren anders, voornamelijk bij de verwerking van informatie uit de omgeving. Deze stoornissen worden ook wel aangeduid met de term autisme of ASS ( Autisme Spectrum Stoornis). Kinderen met Asperger hebben problemen met communicatie, socialisatie en motoriek. Bij kinderen met Asperger is er sprake van een gemiddelde tot hoge intelligentie. Daarnaast beschikken ze over een goed taalgebruik. Kinderen met Asperger hebben meer dan gemiddeld last van agressie, depressie en angsten.

DCD

Developmental Coordination Disorder, stoornis van de motorische coordinatie. DCD staat ook wel bekend als dyspraxie, sensorische integratieproblemen of Clumsy Child Syndrome. Kinderen met deze stoornis hebben een slecht ontwikkelde motoriek. Het is een stoornis waarbij het bedenken, plannen en uitvoeren van bewegingen problematisch verloopt. Motorische handelingen worden niet of onvoldoende geautomatiseerd. DCD gaat vaak samen met problemen met de spraak, taal, waarnemen, denken en gevoelige tastzin.Verondersteld wordt dat DCD veroorzaakt wordt door onvolgroeidheid of vertraging in de ontwikkeling van bepaalde gebieden in de hersenen. Kinderen met DCD hebben doorgaans een normale intelligentie.

PDD

Pervasive Developmental Disorder; een ontwikkelingsstoornis die in vele functies ( zoals contactname, emoties, motoriek of spraakgebruik) doordringt.

PDD-NOS

Pervasieve Development Disorder; PDD, niet onder te brengen bij een van de andere geclassificeerde vormen. Mensen met deze stoornis vertonen veel symptomen van een autistische stoornis, maar niet voldoende of ernstig genoeg om zo gediagnosticeerd te worden. Met name het sociale begrip en de sociale intuïtie ontwikkelen zich bij PDD-NOS moeizaam. Kinderen met PDD-NOS variëren heel erg in hun vaardigheden, intelligentie en gedrag. Het is daarom moeilijk om algemeen geldende kenmerken te geven.

NLD

Non-Verbal Learning Disabilities; stoornis in het verwerken van niet-verbale informatie. Het is neurologische stoornis in de rechterhersenhelft, waardoor een deel van de informatieverwerking problematisch verloopt. Auditieve informatie wordt beter verwerkt dan de informatie die binnenkomt via zien en voelen. Kinderen met NLD hebben moeite met het verwerken van deze non-verbale informatie. NLD wordt gekenmerkt door leerproblemen bij met name wiskunde, problemen met ruimtelijk inzicht, motorische problemen en sociale problemen. Doordat deze kinderen de informatie uit voelen en kijken slecht verwerken, vertonen ze weinig exploratiegedrag. Het gedrag van deze kinderen kenmerkt zich door veel praten en weinig doen. Deze stoornis wordt meestal pas op latere leeftijd gesignaleerd. Kinderen met NLD vallen vaak niet snel op; vanwege hun goede verbale mogelijkheden worden capaciteiten vaak te hoog ingeschat.

Agressieve gedragsstoornissen

CD

Conduct Disorder, gedragsstoornis. CD wordt gezien als een ernstige vorm van ODD. Kinderen met deze stoornis komen over alsof ze geen respect hebben voor de gevoelens van anderen. Ze geven de indruk niet geraakt te worden door het gekwetst zijn van anderen. Gewelddadig gedrag is vaak aanwezig.

ODD

Oppositional Defient Disorder; een stoornis die zich kenmerkt door een vrijwel permanent "tegen de draad" zijn. Kinderen met deze stoornis zijn moeilijk op te voeden, hebben moeite zich te houden aan afspraken en komen opstandig over. Gewelddadig gedrag is in principe afwezig.

Lees verder

• Ontwikkelingsstoornissen bij kinderen: diagnose/behandeling
• Kinderen met NLD
• Kinderen met ADD
• NAH (niet-aangeboren hersenletsel) bij kinderen en jongeren
• Wat is Autisme?