De Roos van Leary
Leary heeft in 1957 een model ontworpen waarbij je in staat wordt gesteld relaties tussen mensen in kaart te brengen. We noemen het de “Roos van Leary”. Het kan je meer inzicht verschaffen. Het wordt in de bedrijfssfeer regelmatig toegepast om meer inzicht te krijgen hoe mensen tegenover elkaar staan. Hoe werkt het precies.
Uitgangspunten
Basis bij menselijke relaties is de indeling in hoofddimensies:
- controle, invloed en dominantie
- Intimiteit en affectie
Dat wil dus eigenlijk zeggen dat wanneer mensen met elkaar omgaan er enerzijds altijd iets van macht en invloed speelt en anderzijds de persoonlijke afstand c.q. nabijheid.
Als we “controle, invloed en dominantie” bij de kop nemen dat spreken we over de volgende termen:
- macht – overheersing - dominantie
- volgzaam – onderwerping – nederig
V.w.b. “intimiteit en affectie” geldt het volgende:
- samenwerking, sympathie, affectie
- Tegenwerking, antipathie, afwijzing
Roos
Leary heeft zijn model op bovengenoemde indeling opgebouwd in de vorm van een cirkel. Met dit model kun je de symmetrische en complementaire interacties beter weergeven. De volgende onderdelen vormen samen de cirkel en herken de "rollen" die mensen invullen.
Boven - samen
Zelfdefinitie: ik ben sterker, beter dan jij: Ik overzie “het”
Definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend
Relatiedefinitie: jij moet naar mij luisteren
Boven – Tegen
Zelfdefinitie: ik ben beter dan wij ook, ik vertrouw alleen op mezelf
Definitie van de ander: jij bent vijandig en zwak
Relatiedefinitie: kijk naar mij en voel je minderwaardig
Tegen – Boven
Zelfdefinitie: ik ben kwaad, bedreigend
Definitie van de ander: jij bent vijandig en machteloos
Relatiedefinitie: wees bang voor mij
Tegen – Onder
Zelfdefinitie: ik ben anders dan anderen, ik heb niemand nodig
Definitie van de ander: jij bent onbetrouwbaar, jij mag mij niet
Relatiedefinitie: verwerp me, haar me maar
Onder – Tegen
Zelfdefinitie: ik doe alles verkeerd, het is mijn eigen schuld
Definitie van de ander: jij bent bedreigend
Relatiedefinitie: bemoei je maar niet met mij
Onder – Samen
Zelfdefinitie: ik ben zwak en gewillig, ik heb hulp nodig
Definitie van de ander: jij bent steviger dan ik
Relatiedefinitie: jij moet mij helpen en leiding geven
Samen – Onder
Zelfdefinitie: ik ben vriendelijk, aardig en meegaand
Definitie van de ander: jij bent ook vriendelijk en aardig
Relatiedefinitie: zeg maar wat je wilt, ik ben tot alles bereid
Samen – Boven
Zelfdefinitie: ik ben evenwichtig, betrouwbaar en sympathiek
Definitie van de ander: jij bent evenwichtig en sympathiek
Relatiedefinitie: wij mogen elkaar graag