Narcisme en hoovering
Narcisme is een aandoening waarbij iemand functioneert op de aandacht en bevestiging van zijn naasten, ook wel narcistische voeding genoemd. De behoefte aan aandacht en bevestiging gaat gepaard met een groot gebrek aan empathisch vermogen en een gebrek aan zelfreflectie. Hierdoor gaan narcisten herhaaldelijk over de grenzen van hun naasten, puur en alleen om in hun eigen behoefte aan narcistische voeding te voorzien. Een relatie met een narcist is uitermate destructief. De partner fungeert als een bron van narcistische voeding en wordt daarbij vaak mishandeld of gemanipuleerd. Hierbij zijn de eigen behoeftes en grenzen van de partner ondergeschikt aan die van de narcist. Wanneer de relatie met een narcist wordt verbroken, zal de narcist alles proberen om het contact te herstellen. Een van de manieren is hoovering.
Hoovering
Hoovering is een manipulatietechniek die narcisten gebruiken om na een periode van geen contact een poging te wagen het contact met het slachtoffer te herstellen. De term hoovering is afgeleid van het Engelse woord voor stofzuigen. In feite probeert een narcist door middel van hoovering zijn slachtoffer terug de (destructieve) relatie in te zuigen. Hoovering is een slinkse manier waarbij de narcist vaak inspeelt op het empathisch vermogen en de kwetsbaarheden van het slachtoffer, die op zijn beurt op een menselijke manier reageert en voor hij/zij zich er bewust van is, weer vastzit in de relatie met de narcist. Hoovering kan iemand compleet uit balans halen, waardoor er een groter risico is dat iemand weer valt voor de charmes van de narcist.
De motivatie achter hoovering
Een narcist is totaal afhankelijk van narcistische voeding in de vorm van aandacht en bevestiging van anderen. Wanneer hij dit niet krijgt, zal hij niet kunnen functioneren en zich vanbinnen beroerd voelen omdat hij geconfronteeerd wordt met zijn innerlijke wond van pijn, leegte, toxische schaamte en toxische eenzaamheid. Narcistische voeding is voor een narcist een onbewuste manier om deze gevoelens op afstand te houden. Een overlevingsmechanisme.
Een narcist zal gaan hooveren wanneer hij iets van zijn slachtoffer nodig heeft: narcistische voeding. (De narcist wordt hier omschreven als hij, maar kan net zo goed een zij betreffen.) Narcistische voeding kan zich uiten in seks, aandacht, bevestiging, gezelschap, etc. Vaak zijn de andere bronnen van narcistische voeding voor de narcist niet (meer) toereikend om zijn diepe gevoelens van pijn, leegte, toxische schaamte en toxische eenzaamheid op afstand te houden, wat maakt dat een narcist een beroep gaat doen op zijn voormalige slachtoffers, vaak ex-partners. Narcisten hebben vaak een aantal back-ups in de vorm van exen in hun contactenlijstje voor 'noodgevallen'. Een narcist zoekt dus puur en alleen contact met iemand om in zijn eigen behoefte aan narcistische voeding te voorzien.
Uitingsvormen van hoovering
Hoovering kan zich uiten op meerdere manieren. Hierbij moet wel worden vermeld dat de hieronder beschreven manieren niet per definitie uitingsvormen van hoovering hoeven te zijn. Niet iedereen die een van deze manieren gebruikt is een narcist of heeft het motief om in narcisitsche voeding te voorzien. Echter zijn dit wel de meestvoorkomende manieren die gebruikt worden door narcisten om hun slachtoffer weer voor zich te winnen na een periode van geen contact:
- Doen alsof de relatie niet voorbij is;
- Verrassingen sturen;
- De liefde verklaren;
- Random berichten sturen;
- Zich kwetsbaar en hulpbehoevend opstellen;
- Excuses aanbieden voor zijn/haar gedrag;
- Indirecte manipulatie.
1. Doen alsof de relatie niet voorbij is
De narcist zal zich hierbij gedragen alsof er niks is veranderd, alsof de relatie nog steeds gaande is en het slachtoffer nog steeds zijn partner is. Hij kan hierbij lieve berichten sturen, opduiken op plekken waar zijn slachtoffer vaak te vinden is (huis, werk, etc). Ook wanneer het slachtoffer al meerdere malen heeft aangegeven dat de relatie voorbij is. De narcist zal de grenzen van het slachtoffer hierbij negeren. Voor het slachtoffer is dit erg frustrerend. Omdat hij hoog of laag kan springen, maar de narcist blijft volhouden dat de relatie nog steeds bestaat. Het slachtoffer kan hier op twee manieren op reageren: of gaan twijfelen aan het eigen waarnemingsvermogen en inderdaad gaan geloven dat de relatie nog bestaat en hiernaar gaan handelen, of uit contact stappen met de narcist en afstand van de narcist nemen.
2. Onverwachte verrassingen sturen
Om het slachtoffer te overtuigen van zijn zogenaamde liefde, zal een narcist niet schromen om zijn slachtoffer op onverwachte momenten te verrassen met cadeautjes. Hierbij valt te denken aan concertkaartjes voor de favoriete artiest van het slachtoffer, bloemen voor de deur, kaartjes of liefdesbrieven in de brievenbus. Alles in de hoop dat het slachtoffer zal bijten in het aas en terug wil stappen in de destructieve relatie met de narcist, zodat deze verzekerd is van zijn narcistische voeding.
3. De liefde verklaren
Bij het verklaren van de liefde, zal de narcist niet schromen om tegen het slachtoffer te zeggen dat hij/zij de enige is van wie hij echt houdt, dat zijn slachtoffer zijn soulmate is, dat zijn slachtoffer de liefde van zijn leven is, dat zijn leven niets voorstelt zonder het slachtoffer, etc. Vaak triggert dit bij het slachtoffer ook veel. Omdat een relatie met een narcist zeer intensief is en er ook mooie momenten zijn geweest en ieder mens behoefte heeft aan een bepaalde vorm van liefde en aandacht. Echter zit er bij een narcist een ander motief onder en is er daardoor geen wederkerige relatie mogelijk met een narcist.
4. Random berichten sturen
De narcist kan in zijn pogingen tot hoovering uit het niets ineens berichten sturen naar zijn slachtoffer. Dit kunnen simpele berichten zijn als: "Hoe gaat het met je?" of "Ik moest aan je denken toen ik je favoriete band op tv zag", of "Ik mis je zo". Daarnaast kan een narcist ineens weer berichten op social media gaan liken en voorzien van commentaar.
Wat ook weleens gebeurt, is dat een narcist zijn slachtoffer berichten stuurt die niet voor het slachtoffer bedoeld zijn. Zoals berichten aan zijn nieuwe partner. Dit alles om een reactie van het slachtoffer uit te lokken.
5. Zich kwetsbaar en hulpbehoevend opstellen
Omdat een narcist alles zal doen om zichzelf te blijven voorzien in narcistische voeding, zal een hij niet schromen om zich kwetsbaar en hulpbehoevend op te stellen om zo het empathisch vermogen van zijn slachtoffer aan te spreken. Een natuurlijke reactie van de mens is om daarop met empathie en compassie te reageren. Zeker wanneer het slachtoffer een zwakke plek heeft voor de narcist of nog van de narcist houdt. Echter is het doel van de narcist om zijn slachtoffer weer te krijgen waar hij hem/haar hebben wil: in de relatie als bron van narcistische voeding.
6. Excuses aanbieden voor zijn gedrag
Een extreem overtuigende manier van hoovering is een narcist die aan zijn slachtoffer zijn excuus biedt voor zijn voormalig destructieve gedrag. Hij zal niet schromen te zeggen dat het hem spijt wat hij zijn slachtoffer heeft aangedaan en dat hij zijn leven heeft gebeterd. Daarbij zal hij graag inspelen op de behoeftes van zijn slachtoffer en willen laten zien dat hij veranderd is. Echter is dit vaak van tijdelijke aard, totdat het slachtoffer weer aan de narcist gebonden is.
7. Indirecte manipulatie
Als het een narcist niet lukt om zijn slachtoffer direct te bereiken, zal een narcist niet schromen om andere mensen in te zetten om zijn slachtoffer weer zover te krijgen dat er weer contact ontstaat. Dit kan door de inzet van gezamenlijke kinderen zijn of berichten via gezamenlijke vrienden. De berichten kunnen onwaarheden zijn of juist berichten die je als slachtoffer de hemel in prijzen. Wat vaak gebeurt is dat het slachtoffer zich geroepen voelt hierop te reageren, als een soort van automatische reactie. Echter maakt het voor een narcist niet uit of zijn beoogde slachtoffer boos of liefdevol naar hem reageert. Aandacht is aandacht en contact is contact, op welke manier dan ook.
Hoe om te gaan met hoovering
Het is belangrijk te beseffen dat het motief achter hoovering de behoefte aan narcisitsche voeding van de narcist is. Het gaat dus niet om de gezamenlijke relatie, de belangen van het slachtoffer of de gezamenlijke belangen, maar om de belangen en de behoefte van de narcist. Daarbij weet een narcist de kwetsbaarheden van zijn voormalige partner en zal niet schromen om daar misbruik van te maken om het contact te herstellen en zichzelf weer te verzekeren van narcistische voeding. Liegen, bedriegen, verzwijgen, overtuigen, stalken kunnen daar onderdeel van zijn.
De beste manier om echt los te komen van een narcist is om alle contact te verbreken, hem overal te blokkeren en geen mogelijkheden meer te bieden om contact te zoeken. Echter zal een narcist zich hierbij niet zomaar gewonnen geven. En pogingen blijven wagen.
Daarnaast is het zaak jezelf te informeren over narcisme en de manieren waarop dit tot uiting komt. Zodat je jezelf kunt beschermen. Betrek je vrienden hierin, zodat je steun kun krijgen in moeilijke tijden. En bedenk waarom je de relatie hebt verbroken in eerste instantie.
Leer jezelf kennen en je triggers. En leer hiermee om te gaan. Dit kan door middel van een supportgroep of een goede therapeut die verstand heeft van narcisme. En leer jezelf dat je meer waard bent dan de liefde die de narcist je te geven heeft.