Boodschappen die je krijgt van een narcistische ouder

Wanneer je opgroeit bij één of twee narcistische ouders, groei je op in een oorlogsveld. Je leert als kind te overleven in een chronische, onveilige, liefdeloze en instabiele situatie en bent afhankelijk van mensen die jou geen liefde, empathie of compassie kunnen geven. Je wordt gebruikt als bron van narcistische voeding wanneer het nodig is en wordt afgedankt wanneer dit niet nodig is. Dit richt enorm veel traumatische schade aan bij een opgroeiend kind, dat de schade van narcistische mishandeling met zich meedraagt tot ver in zijn volwassen leven. De schade uit zich vaak in de vorm van extreem sterke innerlijke overtuigingen, die feitelijk gebaseerd zijn op boodschappen die het opgroeiende kind dagelijks van zijn narcistische ouders heeft gekregen. Wanneer je opgroeit als kind van één of twee narcistische ouders, zijn je hersenen geprogrammeerd om bevestiging en validatie te zoeken in een omgeving waar dat niet krijgen is. De enige manier om een beetje bevestiging en validatie te krijgen, is om de narcistische ouder(s) te pleasen en te behagen en je als kind compleet te conformeren aan wat er van je verwacht wordt door de narcistische ouder(s). Wanneer je bent opgegroeid bij narcistische ouders en jarenlang stelselmatig narcistische mishandeling hebt ondergaan, zijn er vaak een aantal hardnekkige, destructieve overtuigingen bij je ontstaan, die je in je volwassen leven enorm kunnen blokkeren. Deze overtuigingen zijn in feite boodschappen die je over jezelf hebt aangeleerd door je narcistische ouder(s).

De boodschappen die worden overgebracht door narcistische ouder(s) op een kind zijn:

• Jouw eigenwaarde is afhankelijk van de omstandigheden waarin jij je bevindt;
• Jij moet perfect en succesvol zijn;
• Jij zult beter moeten zijn dan anderen om liefde te verdienen;
• Devalueren en negeren zijn onderdeel van liefde en is normaal binnen relaties;
• Jij kunt niet vertrouwen op je eigen gevoelens en intuïtie omdat die niet kloppen.

Jouw eigenwaarde is afhankelijk van de omstandigheden waarin jij je bevindt

Een kind van een of meerdere narcistische ouders leert al snel verantwoordelijkheid te dragen voor het feit dat hij geen liefde, bevestiging, veiligheid of stabiliteit krijgt van zijn ouder(s). Omdat kinderen afhankelijk zijn van hun ouders voor overleving en het voor de overleving van groot belang is om op deze ouders te kunnen vertrouwen, zal een kind wanneer blijkt dat hij niet op zijn ouders kan vertrouwen de schuld bij zichzelf gaan zoeken. Door dit te doen, houdt het kind de illusie in stand dat hij én kan vertrouwen op zijn ouders én dat het aan hem ligt wanneer dit niet kan. Het kind neemt dan tevens de valse illusie aan dat hij zelf verantwoordelijk is voor het niet krijgen van liefde, bevestiging, veiligheid en stabiliteit en haalt daarmee de verantwoordelijkheid weg bij zijn ouders. Dit geeft het kind het gevoel dat hij grip op de situatie heeft en zal krijgen wat hij nodig heeft wanneer hij maar hard genoeg zijn best doet. Echter is dit een foutieve illusie, omdat het kind geen invloed heeft op het gedrag van zijn ouders. Wanneer een opgroeiend kind dit ook daadwerkelijk zou beseffen, zou het alle hoop verliezen in zijn leven en zouden de overlevingskansen van het kind gering zijn.

Op volwassen leeftijd zal een kind van een of meerdere narcistische ouders nog steeds geneigd zijn zich verantwoordelijk te voelen voor situaties of omstandigheden waar hij niet verantwoordelijk voor is of waar hij geen invloed op heeft. Het volwassen kind heeft moeilijke of negatieve situaties gekoppeld aan zijn zelfbeeld, net als zijn ouders deden of doen. Wanneer zaken tegen zitten, ervaart het volwassen kind dit als een eigen falen. Het ligt aan hem dat het tegen zit, want dit zou niet gebeurd zijn wanneer hij beter zijn best zou hebben gedaan. Het gevolg hiervan is dat wanneer er life-events plaatsvinden waar het volwassen kind niets aan kan doen of die buiten de invloed van het volwassen kind omgaan, het volwassen kind zich hier wel verantwoordelijk voor voelt en het als zijn eigen falen of zijn eigen tekortkoming zal ervaren. Immers, wanneer hij maar hard genoeg zijn best zou hebben gedaan, zou hem dit niet zijn overkomen.

Jij moet perfect en succesvol zijn

Een narcistische ouder zal nooit uiten dat hij/zij trots is op zijn kind, mits hij er zelf zijn voordeel uit kan halen. Vaak doet een kind van een of meerdere narcistische ouders zijn stinkende best om aan de maatstaven van perfectie en succes te voldoen om bevestiging en liefde van zijn ouders te krijgen. Het kind zal er ten aller tijden naar streven om het perfecte kind te zijn, maar dit zal nooit worden beloond door de narcistische ouder(s). Het doel zal steeds worden bijgesteld naar onhaalbare maatstaven en het kind dat snakt naar liefde en bevestiging zal knokken en vechten om aan deze maatstaven te voldoen.

Veel narcistische ouders kunnen enorm jaloers zijn op behaalde het successen van hun kinderen, met name wanneer een kind onafhankelijk begint te worden van zijn ouders. Een narcistische ouder zal dit ervaren als een bedreiging, omdat een onafhankelijk kind geen onuitputtelijke bron meer is van narcistische voeding en bevestiging en het afbreuk doet aan de macht en controle die de narcistische ouder over het kind heeft.

Het is geen uitzondering dat een narcistische ouder het succes en geluk van zijn kinderen zal proberen te saboteren om zo macht en controle te kunnen blijven uitoefenen op het kind en om het kind in een kwetsbare afhankelijkheidspositie te dwingen.

Jij zult beter moeten zijn dan anderen om liefde te verdienen

In de ogen van een narcistische ouder ben je nooit liefde waard, mits je aan de maatstaven van de narcistische ouder voldoet. Wanneer er andere mensen beter zijn in vaardigheden of prestaties dan het kind van een of meerdere narcistische ouders, betekent dit vaak dat de ander meer liefde waard is. Deze strijd wordt door de narcistische ouders al uitgedragen tussen broers en zussen. Er kan een enorme rivaliteit ontstaan om het zijn van de beste en het ontvangen van wel of geen liefde. Vaak is er sprake van een gouden kind dat niets fout kan doen in de ogen van een narcistische ouder en een zwarte schaap van het gezin dat de schuld krijgt van alles wat er maar fout kan gaan. Het zwarte schaap wordt door de ouders en broers en/of zussen zelf verantwoordelijk gehouden voor de rol van zwart schaap. Het kind kan hier niets tegenin brengen, wat het ook probeert. Dit maakt het kind wanhopig, verdrietig, gefrustreerd en ontredderd.

Het voelt voor een kind van narcistische ouders als een persoonlijk falen wanneer het niet de beste is op alle mogelijke gebieden. Want zolang er geen perfectie is bereikt, zal het kind nooit liefde waard zijn, aldus de boodschap die het kind overgedragen krijgt van zijn narcistische ouder(s). Het kind leert niet dat het zichzelf mag zijn en zal altijd streven naar beter, mooier, groter in de hoop dan alsnog liefde, bevestiging en steun te krijgen van zijn ouders. Goed is niet goed genoeg. Het kind leert zijn eigen identiteit niet kennen en raakt gefocust op de buitenwereld voor liefde en bevestiging. Daarnaast leert het kind dat het zichzelf altijd moet vergelijken met andere mensen in plaats van de focus op zichzelf te leggen.

Devalueren en negeren zijn onderdeel van liefde en is normaal binnen relaties

Een kind dat opgroeit bij een of meerdere narcistische ouders heeft in zijn jeugd te maken met de gedragspatronen van de narcistische ouder(s). Dit patroon werkt als volgt: ophemelen, devalueren en negeren. In de ophemelfase zal het kind hoop krijgen omdat het tijdelijk liefde, bevestiging, veiligheid en steun krijgt waar het zo naar verlangt. Hierdoor krijgt het kind het gevoel dat het wel waardevol is en dat zijn ouders dat ook zien. Echter komt er vaak totaal onverwacht aan deze fase een einde en zal het kind ineens te maken krijgen met de woede, teleurstelling en frustratie van de narcistische ouder; de devaluatiefase is aangebroken. In deze fase zal het kind zich hulpeloos, machteloos en ontredderd voelen. Na de devaluatiefase komt vaak de negeerfase. In deze fase behandelt de narcistische ouder zijn kind als lucht. Het kind en alles wat erbij hoort, bestaat niet voor de ouder en doet er niet toe. Het kind wordt in deze fase aan zijn lot overgelaten. Zoals te begrijpen valt, raken kinderen door deze omgangsvormen van hun narcistische ouder(s) ernstig getraumatiseerd.

Als volwassen kind van een of meerdere narcistische ouder(s) groei je op met het beeld dat de fases van ophemelen, devalueren en negeren normaal zijn binnen relaties. Liefde is in de ogen van een kind van een of meerdere narcistische ouders instabiel, beangstigend en ontzettend onvoorspelbaar. Het volwassen kind voelt zich echter vertrouwd met deze patronen en weet vaak niet beter dan dit onderdeel is van normale relaties. Dit maakt tevens dat een volwassen kind van een of meerdere narcistische ouders zich vaak aangetrokken voelt tot eveneens narcistische partners omdat dit vertrouwd voelt en omdat het voor een volwassen kind vaak moeilijk is om onderscheid te maken tussen destructieve en gezonde relaties.

Jouw emoties kloppen niet en zijn het niet waard om aangehoord te worden

Omdat narcistische ouders geen empathie hebben met hun opgroeiende kinderen, mits het ze uitkomt, zullen de emoties van het kind worden genegeerd of gedevalueerd. Narcistische ouders ervaren de emoties van hun kinderen als een last, iets waar zij niet op zitten te wachten. Emoties worden vaak gebagatelliseerd of afgedaan als onzin. Ook kunnen narcistische ouders enorm boos zijn wanneer hun kinderen emoties tonen. Het geeft immers aan dat hun kinderen niet perfect zijn en niet voldoen aan het beeld dat de narcistische ouder van zijn kind heeft of wil hebben. Kinderen van een of meerdere narcistische ouders krijgen hierdoor de boodschap dat hun emoties er niet toe doen, dat hun emoties een last zijn voor hun ouders en voor andere mensen en dat het hebben van emoties onveilig is. Dit kan zich twee kanten op ontwikkelen: of een kind raakt helemaal losgekoppeld van zijn emoties en voelt niets meer, of een kind raakt overspoeld door zijn emoties en wordt daardoor vaak bestempeld als overgevoelig en lastig.

Een volwassen kind van een of meerdere narcistische ouders heeft niet geleerd in contact te staan met zijn eigen emoties en emoties veilig te verwerken en mist hierdoor contact met zijn eigen innerlijke kompas en intuïtie, dat normaal gesproken een gezonde basis vormt in het aangeven van de eigen grenzen, wensen en behoeftes.

Voor kinderen van een of meerdere narcistische ouders is het van groot belang om zichzelf te leren beschermen tegen toekomstige narcistische mishandeling en zich bewust te zijn van bovengenoemde boodschappen. Daarvoor is het belangrijk om de werkelijkheid in te zien: narcistische ouders zijn geen liefhebbende ouders, hebben niet het beste met hun kinderen voor en schromen niet om gebruik te maken van manipulatie of mishandeling om hun kinderen onderuit te halen. Narcistische ouders zijn niet in staat om empathie te hebben en gebruiken hun kinderen als bron voor narcistische voeding.

In het herstelproces van een kind van een of meerdere narcistische ouders is het belangrijk om zelfbewustzijn en zelfcompassie aan te leren en om te rouwen over de ouders die het kind niet heeft gehad, niet heeft en niet zal krijgen. Dit is een lastig en pijnlijk proces. Maar uiteindelijk de moeite waard. Je bent als kind van narcistische ouders altijd liefde waard geweest, maar hebt het nooit gekregen op een manier die ieder kind verdient.