De confrontatie aangaan of juist vermijden?

De mens die de confrontatie aangaat betreft een ander type mens, dan degene die altijd om de situatie heen buigen en de confrontatie proberen te vermijden. Is het ene type mens een ruziezoeker en de ander een vluchter? Vervolgens kan je je afvragen of het een beter is dan het ander en wat zijn de consequenties in het dagelijks leven. Wat nu als je wilt veranderen, is dit mogelijk?

Confronteren of toch niet?

Strikt genomen is de confrontatie aangaan op te splitsen in:

• Een situatie die zich voordoet niet uit de weg gaan.
• De confrontatie bewust opzoeken.

Het tweede aspect wordt niet besproken, want de insteek hiervan heeft niet zozeer met natuurlijk gedrag te maken rond vluchten of vechten, maar is een bewust proces. Bijvoorbeeld om frustratie kwijt te raken in de vorm van vechten of iemand willens en wetens uit de tent lokken (om wat voor reden dan ook).

Het natuurlijke gedrag van de mens kent, al vanaf de oertijd, het aspect van vluchten of vechten. In de loop der eeuwen is dit met de ontwikkeling van de mens (en de omgeving) steeds minder relevant geworden. Toch zijn de basistemperamenten ‘gretig aanpakken’ en ‘vermijden’ een soort rode draad door het leven heen.

De basistypen

Aanpakken

De aanpakker scoort hoog op ‘positieve emotionaliteit’. Hij of zij kan ergens direct met positieve energie instappen en het voordeel ervan inzien. De meeste aanpakkers gaan de confrontatie dus aan met een positieve insteek. Zij denken al verder om hun doel/ideaal te realiseren. Dit type mens is ook gevoeliger voor beloning en het zogenaamde ‘gedragsactivatiesysteem’ is actiever.

Vermijden

Degene die meer met het vermijden van een situatie bezig is, scoort hoger als het gaat om de negatieve aspecten van iets. Logisch, want 'vluchten' is inschatten dat winnen, door te vechten, niet haalbaar is óf je bent van nature sneller bang. Het gevolg is dat de kans veel groter is (dan bij de aanpakker), dat er zaken aan dit type mens voorbij gaan. Het brein activeert namelijk gemakkelijker de negatieve prikkels en je zult eerder afgeremd worden. Het breinsysteem dat actiever is, is het zogenaamde ‘gedragsinhibitiesysteem’.

Hoe pakt dit uit in de praktijk?

Studie en werk

Degene die van nature meer zal vermijden, is tijdens de studie vaak gedreven en soms zelfs obsessief. In het werk worden vreemde/lastige klussen eerder afgeslagen. Dit type mens heeft eerder last van faalangst. Dat wil dus ook zeggen dat de kans groter is, dat wanneer je iets oppakt wat lastig(er) is, er iets verkeerd uitpakt. Door te vermijden loop je minder risico in deze. De status quo zoveel als mogelijk behouden, is dan de veiligste optie.

Relaties en ‘het leven’
Waar de aanpakker in relaties/vriendschappen gemakkelijker dichterbij komt, zal de vermijder dit minder snel doen. Hij of zij zal eerder wat afstand bewaren onder het motto “je weet immers maar nooit”. Hoe meer je afstand zult houden, hoe minder je je in het sociale leven mengt. De aanpakker gaat ergens gemakkelijker op in, zal eerder steun ervaren en is over het algemeen iets onafhankelijker. In liefdesrelaties zal de aanpakker zich ook net iets eerder aangetrokken voelen tot een heel ander type dan de persoon zelf is. De vermijder daarentegen is weer meer betrokken bij zijn of haar partner en is onbaatzuchtiger. Ze vermijden mogelijke confrontaties en offeren zich meer op. Voor de kortere termijn kan dat in een relatie op zich veelal werken, maar meestal gaat dit bij een langer lopende relatie toch knellen.

De vermijder staat wel iets waakzamer en alerter in het leven én heeft vaak meer oog voor details. Het inlevingsvermogen is groter en dit kan bij allerlei type relaties positief werken. De aanpakker zal, door zijn of haar meer onbezonnen gedrag, net iets meer uit het leven halen.

Kan je veranderen?

De vraag is inderdaad of je überhaupt een dergelijk basiselement uit de mens kunt halen? Eigenlijk kan dit niet, maar je kunt het wel leren nuanceren. Op deze wijze kan je iets meer naar het midden opschuiven. Voor degene die altijd de confrontatie met beide handen aanpakt geldt, dat hij of zij iets meer (en in een eerder stadium) kan leren nadenken alvorens hij of zij ergens instapt. Het veelal primaire gedrag iets meer indammen dus. Voor de vermijder geldt dat het niet altijd negatief hoeft te zijn en je ook wel eens ergens in kunt stappen, ook als je natuurlijke gedrag zegt dat je vooral weg moet gaan c.q. de situatie moet proberen te vermijden.

Er is geen therapie voor om meer nuance aan te brengen bij beide type mensen, het is een kwestie van doen (leren door te handelen). Waarbij het goed is om gestimuleerd te worden door iemand in je nabije omgeving die het tegenovergestelde is van wat jij bent. Daarom geldt voor beide type mensen dus:

• Kijk in de omgeving wie je spiegelbeeld is.
• Spreek er samen over.
• Observeer hem of haar regelmatig.
• Zodra je de kans krijgt, pak je het net even anders aan.

Je mag niet teleurgesteld zijn als het even niet goed uitpakt, er komt gewoon weer een andere mogelijkheid. Wacht vooral niet “tot het juiste moment komt”, want dan komt dit namelijk nooit. Je wilt immers je natuurlijke patroon doorbreken. Door het aan te pakken, kan er meer nuance aangebracht worden.

Tot slot

Er is geen goed of fout, je wordt geboren met een bepaald pakketje aan eigenschappen en daar groei je mee op. Het zit zo in je natuur en als je het wilt veranderen c.q. nuanceren, dan moet je je er bewust van zijn dat je stevig aan de slag zult moeten om die nuancering bij jezelf aan te brengen. De eigenschappen vastberadenheid en leergierig kunnen je bij dit proces helpen.