Schrikreactie bij de mens

Schrik jij ook vaker van geluiden of van onverwachte gebeurtenissen? Je voelt dit letterlijk in je hele lijf! Waarom schrikt de mens en wat kan je ermee?

Waarom we schrikken

De mens heeft een schrikreactie om te overleven. De schrikreactie komt voor in gevallen waarbij er gevaar op ons afkomt of we gevaar zien gebeuren. De schrikreactie is een oeroude reactie. Vroeger had de mens deze nodig om te kunnen overleven. Op dat moment neemt het brein het van het normale denken over en zet het lichaam aan tot ween passende reactie.

Schrikken voel je

Je voelt dat je schrikt: er gaat op dat moment een stoot adrenaline door je lijf heen. En dat voel je! Je lichaam maakt zich klaar om te vluchten of te vechten. Je hartslag gaat omhoog, je voelt minder pijn, je spieren spanning zich aan, kortom: klaar om te vluchten of eventueel te gaan vechten.

Het schrikken voel je dus heel goed in je lichaam en kan een vervelend gevoel geven, vooral wanneer de schrikreactie onterecht was. Bijvoorbeeld door een deur die hard dicht knalde en jij van het geluid schrok. Wanneer er niks aan de hand is, komt het lichaam ook heel snel weer tot rust.

Verstijft van angst

Een andere schrikreactie is het verstijven. Vooral bij grote angst kan men letterlijk stilstaan en zich niet meer bewegen. Hoewel er in sommige situaties wel actie is vereist, kan je gewoon helemaal niks meer en blijft een reactie uit. Vreemd om mee te maken.

Waarom kan je niks zelf bedenken bij schrik?

Op het moment dat de mens schrikt, neemt het brein het over van het normale denken. Dit gebeurt zodat we heel snel kunnen handelen. De mens heeft als het ware een primitief brein met daaromheen het moderne brein. Dat primitieve brein wordt aangesproken zodra we schrikken. Het denken met het moderne brein wordt dus uitgeschakeld.

In eerste instantie maakt het lichaam zich klaar om te vluchten. Wanneer het gevaar zo dichtbij is of er te weinig ruimte is zodat het niet mogelijk is om te vluchten, zal het lichaam zich gaan klaarmaken om te gaan vechten. Maar wanneer het brein merkt dat ook vechten geen nut heeft omdat het gevaar te groot is of der geen ruimte is om te vechten, zal er bevriezing plaats vinden.

Ogen blijven kijken

Bij een schrikreactie is het niet mogelijk om weg te kijken naar iets anders. Je brein dwingt je om te blijven kijken naar het gevaar. Je ziet niks meer van je omgeving. Pas wanneer het gevaar geweken is, kan je weer om je heen kijken.

Schrikreactie uitschakelen

Je kan schrikreacties niet bij jezelf uitschakelen. Deze zijn nodig om te overleven. Wel kunnen schrikreacties door toedoen van bijvoorbeeld veel alcohol worden verdoofd. Je reactievermogen is dan sterk verminderd. Ook bepaalde medicijnen kunnen dit teweeg brengen. Kijk daarom uit met verkeer wanneer je medicijnen inneemt die het reactievermogen beïnvloeden.

Je kan jezelf ook trainen om minder schrikkerig te worden. Bijvoorbeeld wanneer je continue schrikt van geluiden. Dit train je door jezelf steeds bloot te stellen aan onverwachte geluiden. Het brein zal hier aan gaan wennen. Maar helemaal uitschakelen zal niet lukken.