Hoe kan je leren vergeven?

Iemand vergeven is van nature lang niet voor iedereen weggelegd. Als je er al mee aan de slag gaat, realiseer je dan dat het een proces is waar veel tijd mee gemoeid is. Niet kunnen vergeven is ergens aan vasthouden, aan iets wat niet realistisch is… de hoop op een beter verleden. Hoewel je rationeel als mens weet dat dat niet mogelijk is, blijven mensen helaas toch vaak in deze modus zitten. Als je niet kunt vergeven, kan dit op enig moment een zware last worden. Als je moeite hebt met vergeven, dan zijn er wel wat stappen die je volgtijdelijk kunt zetten om te komen tot vergeving. Het begint met echt willen, want alleen met sociaal wenselijke aspecten ga je het niet redden. Als je echt wilt leren vergeven, en je jezelf dus een stuk wilt helen, dan is het belangrijk te weten dat vergeven bij jezelf zit en niet bij de ander. Vergeven is dus een keuze. Onderstaand de belangrijkste aspecten op rij om mogelijk tot vergeving te kunnen komen.

Stappen om te leren vergeven

Het doel

Het is belangrijk te weten waar het feitelijk om gaat. Als je iets is aangedaan kan het je boos of verdrietig maken. Je kunt het heel persoonlijk oppakken en de kans lopen dat je de ander verantwoordelijk stelt voor je geluk. Immers, iemand heeft je iets aangedaan, wat maakt dat je niet gelukkig bent. Maar waar je doel om gaat is het loslaten van hetgeen er heeft plaatsgevonden en wat zoveel emoties met zich heeft meegebracht. Loslaten staat in deze voor zaken minder persoonlijk oppakken, de boosheid en het verdriet loslaten en de verantwoordelijkheid over je eigen leven nemen.

Wrok is een naar gevoel en voelt zwaar. Sommige mensen nemen het een leven lang mee. Je leven wordt lichter als je dat kunt overwinnen. Zelf het heft in handen nemen, vergeven gaat immers om degene die vergeeft en niet om de ‘dader’. De ‘dader’ is in deze degene die je iets heeft aangedaan.

Herkennen helpt

Wat vervolgens belangrijk is om het gevoel van de ’dader’ te herkennen, is een voorbeeld van waar het andersom heeft plaatsgevonden. Het kan over heel iets anders en iets veel kleiners gaan, maar ergens – misschien wel in je jeugd - heb je mogelijk iemand een keer pijn gedaan en die persoon heeft je op enig moment vergeven. Probeer het gevoel naar boven te halen, nadat die man of vrouw je vergeven had. Het geeft over het algemeen een grote opluchting en een lichter gevoel.

Niet afdwingen

Vergeving proberen af te dwingen werkt niet, dat kan een immense druk op je leggen. Je moet er de tijd voor nemen, niet aan jezelf en je gevoel voorbijgaan en je vooral niet schuldig gaan voelen als je er nog niet aan toe bent. Het proces van vergeving inzetten zal voor de een langer duren dan voor de ander en dat moet men accepteren. Laat je dus nooit opjagen en spreek dit ook uit.


Onbewust
In veel gevallen is de ‘dader’ onbewust bezig en het is goed je proberen te verplaatsen in de persoon. Op deze wijze stimuleer je het proces van vergeven. Overigens geldt in deze wel dat het soms zo erg is dat je het nauwelijks voor elkaar krijgt om je te verplaatsen. Maar het bedenken hoe een situatie gegaan kan zijn, kan ook al helpen.

Bijvoorbeeld de ouder met een verongelukt kind door een ‘dader’ die alcohol op had. Als het verplaatsen niet kan, dan is het wellicht wel mogelijk om het proces te bekijken. Een borrel drinken en niet meer helder genoeg zijn om te bedenken dat je het ook gevaarlijk maakt voor de ander. Eenmaal in de auto zal je niet bewust iemand aanrijden, maar je reactievermogen neemt af en het kan je dus overkomen. Waar het fout gaat voor de ‘dader’ is de beginfase van drinken en toch die autosleutels pakken. Bedenk hoe een dergelijk proces kan zijn gegaan.

Een eigen rol

Soms is het ook goed om te kijken wat voor eigen rol er in het geheel nog terug te vinden is. Deze is er zeker niet altijd, maar dan is het al goed om dit proces wel te doorlopen. Is er wel een eigen rol dan heeft boosheid op jezelf niet zoveel zin. Wat wel goed is, is om te kijken wat je anders had kunnen/moeten doen en dit om het voor de toekomst te voorkomen. Accepteer je verantwoordelijkheid en leer vervolgens van je mogelijke fout.

De pijn van nu

De pijn van nu, op het moment dat je er mee bezig bent onderkennen is belangrijk. Zo kan je voor jezelf aangeven hoeveel plaats het (nog) in je leven inneemt. Ervaar het en bedenk hoe het bijvoorbeeld een jaar geleden was. De pijn zal blijven, maar in de meeste gevallen zal je zien dat het een steeds minder prominente plaats in je leven inneemt. Ook dit is een deel van de ‘puzzel’ die het mogelijk maakt om op enig moment wel uit te spreken dat je iemand vergeven hebt.

Visualiseer gesmolten ijs

Wat ook nog wel eens wil helpen is het effect van gesmolten ijs. Als je in de modus voor vergeving zit, dan zit je in het begin nog aan de harde kant en je wilt naar je meer softe kant. Als je de ‘dader’ als mens gaat zien kan dit je helpen in het proces. Is het bijvoorbeeld een ouder, bedenk dan hoe hij/zij speelt met de kinderen. Is het een bekende kijk dan hoe hij/zij iets wat je bijvoorbeeld ergens in een winkel ziet liggen, zou vinden. Het kan van alles zijn, maar altijd de menselijke kant waar emoties een rol spelen.

Als je dit proces voor elkaar krijgt, smelt het ijs dat ergens op je maag op darmen ligt weer een beetje meer. De druk van de pijn en het verdriet neemt wat af. Dit brengt je meestal verder in het proces. Overigens kan het ook heel goed zijn een dergelijk proces met een bekende te doen. Laat hem/haar je begeleiden en je de juiste vragen stellen over een bepaalde situatie.

De toekomst

Vergeven heeft met de toekomst te maken. De toekomst voor alle betrokken partijen. Je bent met het verleden bezig geweest en de volgende stap is je dus te richten op wat er komen gaat. Hoe sta je momenteel in het leven, wat doe je allemaal, hoe haal je (weer) vreugde uit het leven? En meer van dit soort vragen.

Als je hiermee serieus aan de slag kunt gaan dan ben je gericht op het nu en de toekomst. Daarmee niet gezegd dat je het verleden moet vergeten. Zeker niet, maar erken dat het er is en ga verder. Neem je verantwoordelijkheid, want vergeven is uiteindelijk een keuze.