Opmerkelijke psychische aandoeningen
Een psychische aandoening (of psychische stoornis) is een aandoening die wordt gekenmerkt door afwijkend gedrag en afwijkende ervaringen. Circa een op de tien mensen in Nederlands lijdt aan een dergelijke aandoening. Veelvoorkomende stoornissen zijn de depressie, de fobie en de paniekstoornis. Dit zijn slechts enkele voorbeelden. Er zijn talloze stoornissen, waarvan sommige onbekend en vrij bijzonder zijn.
DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)
DSM is een handboek dat in de meeste landen geldt als standaard in de psychiatrische diagnostiek. Dit handboek berust op een ruime medische consensus. Dit bepaalt wanneer gedrag dermate afwijkend is, dat je kunt spreken van een psychische aandoening. Er zijn echter ook aandoeningen die niet geheel binnen deze richtlijnen vallen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Het syndroom van Cotard
- Het Stendhalsyndroom
- Synesthesie
- Het Alice in Wonderlandsyndroom
- Hybristofilie
- Klinische lycantropie
Het syndroom van Cotard
Bij het syndroom van Cotard heeft de persoon de waan dat hij niet bestaat, dood is of dat zijn of haar bloed of organen ontbreken. Het kan zijn dat de mensen die lijden aan deze aandoening denken dat ze geen voedsel nodig hebben of dat ze denken eeuwig door te moeten gaan, omdat zij niet in staat zijn een natuurlijke dood te sterven; ze denken immers al dood te zijn of zijn ervan overtuigd überhaupt niet te bestaan.
Het Stendhalsyndroom
Iemand met het Stendhalsyndroom is dermate onder de indruk van de schoonheid van kunst, dat lichamelijke verschijnselen als duizeligheid, verwarring, versnelde hartslag en flauwvallen het gevolg zijn. In extreme gevallen treden er zelfs vormen van psychotische verschijnselen, hallucinaties en vormen van manie op.
Synesthesie
Synesthesie komt neer op een vermenging van de zintuigen. De hersenen van iemand met synesthesie nemen meerdere soorten impulsen tegelijkertijd waar. Men zou onder andere geluiden kunnen zien en kleuren kunnen proeven. Synesthesie kan zich in vele vormen uiten. Een variant die vaker voorkomt is letter-cijfersynesthesie. Bij deze vorm worden letters en cijfers altijd in een bepaalde kleur gezien. Opvallend is dat mensen die hieraan lijden daadwerkelijk de hersenactiviteit vertonen die hoort bij de gemeende waarneming.
Het Alice in Wonderlandsyndroom
Dit syndroom wordt ook wel Todds syndroom genoemd. Kenmerkend voor dit syndroom is een vertekende perceptie. Objecten, gebouwen of mensen worden veel groter of veel kleiner gezien dan dat ze daadwerkelijk zijn. Ook kan het zijn dat ze hun eigen lichaam of delen ervan vele malen groter of kleiner zien. Deze aandoening komt in vlagen en het komt het meest voor in de tienerjaren tot in de twintig. Enkele dertigers lijden ook aan deze aandoening.
Hybristofilie
Iemand met hybristofilie voelt zich seksueel aangetrokken tot criminelen. Voor een hybristofiel is de gedachte dat zijn of haar partner betrokken is geweest bij bijvoorbeeld een verkrachting, overval of moord ontzettend opwindend. Denk bijvoorbeeld eens aan bekende seriemoordenaars die fanmail krijgen van vrouwelijke bewonderaars. Het kwaadaardige karakter van een crimineel heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op mensen met deze stoornis.
Klinische lycantropie
Wanneer iemand lijdt aan klinische lycantropie, is de betreffende persoon in de waan dat hij of zij verandert in een dier. Men beweert zich dan te voelen als een dier of gedraagt zich als een dier. Deze naam is overgenomen uit volksverhalen over mensen die in wolven veranderen (weerwolf). De algemene benaming voor de waan in een dier te veranderen is zoantropie. De duur en de verschijnselen bij een lycantroop of zoantroop zijn uiteenlopend. Afhankelijk van naar welk dier de persoon in kwestie transformeert, kan hij agressief en gevaarlijk worden.