Weerstand tegen verandering

Waarom vertonen wij als mens weerstanden tegen verandering? Dit heeft allemaal met onze eigen identiteit en ego te maken. Doordat we allemaal behoefte hebben aan zelfbevestiging maken we gebruik van zogenaamde afweermechanismen. Door te begrijpen welke afweermechanismen er allemaal bestaan kan je meer inzicht krijgen in de vraag: Waarom vertoont iemand afwijzend gedrag? We onderscheiden de volgende afweermechanismen:

• Rationalisatie
• Verdringing
• Ontkenning
• Agressie
• Verschuiving
• Vermijding
• Overdekking door het tegendeel
• Projectie
• Regressie
• Diskwalificatie

Rationalisatie

Dit afweermechanisme komt het meest voor en is dan ook erg herkenbaar. Bij rationaliseren ga je rationele argumenten bedenken die een beslissing of situatie rechtvaardigen. Bij rationaliseren probeer je je eigen ego te beschermen door argumenten te geven waarom het maar goed is dat iets niet door gaat. Bijvoorbeeld: "Het is maar goed dat ik gezakt ben voor het rijexamen want ik ben op dit moment echt een gevaar op de weg". Terwijl je diep van binnen erg baalt dat je je rijbewijs niet gehaald hebt probeer je jezelf te beschermen door te rationaliseren.

Verdringing

Bij verdringing stop je al je gevoelens omtrent een negatieve of bedreigende situatie weg. Omdat het eng is om negatieve gevoelens te ervaren hebben we wel eens de neiging om deze gevoelens helemaal weg te stoppen, dit gebeurd bij verdringing. Een voorbeeld is dat wanneer iemand die belangrijk voor je is overlijdt en je geen gevoel van verdriet ervaart. Waarschijnlijk komt dit rouwproces later wel weer op gang. Maar omdat een ervaring zo heftig voor je is verdring je je negatieve gevoelens.

Ontkenning

Ontkenning is een stapje verder dan verdringing. Hierbij stop je niet alleen je gevoelens weg maar ontken je ook echt dat het gebeurd is. Eigenlijk ontken je iets waarbij je diep van binnen weet dat het wel de waarheid is, maar je wilt het niet geloven. Een voorbeeld is dat iemand met een ernstige ziekte ontkent dat hij ziek is en doet alsof er niks aan de hand is.

Agressie

Agressie kan ook voorkomen als afweermechanisme. Vaak is dit niet eens op personen gericht, maar kan het ook op een voorwerp zijn. Iedereen herkent het wel, iets kapot gooien omdat je boos bent. Je uit je woede op een voorwerp dat er misschien helemaal niks mee te maken heeft.

Verschuiving

Verschuiving houdt in dat je je eigen probleem bij iemand anders neerlegt. Wanneer iemand bijvoorbeeld heel erg geïrriteerd reageert op een normale vraag van jou dan speelt er vaak iets anders bij deze persoon. Het ligt niet aan je vraag maar er wordt een negatieve herinnering teruggehaald die afgereageerd wordt op jou.

Vermijding

Dit houdt in dat je dreigende of negatieve situaties probeert te ontlopen. Een voorbeeld is dat iemand met hoogtevrees alles zal vermijden wat met hoogte te maken heeft. Hierdoor zal hij/zij deze angst nooit kunnen overwinnen.

Overdekking door het tegendeel

Hierbij proberen mensen hun negatieve gevoelens te overdekken door het tegendeel. Wanneer een persoon bijvoorbeeld heel erg onzeker is kan hij/zij ineens heel erg autoritair proberen te praten. Hierbij komt ook een stukje ontkenning terug, zo kan iemand zeggen dat hij zich heel erg overtuigd voelt terwijl hij eigenlijk barst van de zenuwen.

Projectie

Bij projectie probeer je je eigen gevoel te weerleggen op de ander. Wanneer jij bijvoorbeeld iemand niet mag en je zegt: "Hij mag mij niet" dan doe je aan projectie. Je probeert anderen ervan te overtuigen dat het probleem bij de ander ligt en niet bij jezelf.

Regressie

Regressie is eigenlijk het vertonen van gedrag van vroeger. Ook wel kinderlijk gedrag vertonen. Vaak zie je bijvoorbeeld dat oudere kinderen ineens weer gaan bedplassen of dat volwassen ineens weer de slappe lach krijgen net als vroeger.

Diskwalificatie

Diskwalificatie is het verdacht maken van een ander. Dus wanneer iemand je bijvoorbeeld beschuldigd kan je zeggen: "Ja dat moet jij vooral zeggen". Je probeert hiermee je negatieve gevoel bij een ander te leggen door diegene te kleineren.

Bewust zijn van deze afweermechanismen

Afweermechanismen worden dus gebruikt om iemand's ego te beschermen. Het behoud van oud gedrag is namelijk het veiligst. Indien je je bewust bent van deze afweermechanismen dan weet je waarom iemand op deze manier reageert. De kunst is dan om hier op een goede manier op in te spelen. Wanneer je een afweermechanisme herkent kan je proberen te achterhalen waarom hij dit afweermechanisme gebruikt. Bijvoorbeeld: Wanneer iemand jou uitscheld omdat jij een normale vraag stelt kan je proberen te achterhalen wat de achterliggende gedachte van hem/haar is. Veel mensen zouden terug schelden of boos weglopen, maar hier hebben beide personen niks aan. Je kunt beter vragen: "Waarom reageer je zo boos, is er iets aan de hand?"
Het is dus erg nuttig om je bewust te zijn van afweermechanismen, omdat je hierdoor een heleboel conflicten kunt vermijden maar ook omdat je veel beter in kan springen op iemands gedachten.