Timing en wijze van communicatie over je grenzen

Bij het stellen van je persoonlijke grenzen gaat het niet alleen om het overbrengen van je boodschap op zich, maar ook over de timing en de manier van communicatie. Wat zijn de hoofdregels over het communiceren over je persoonlijke grenzen? Is het in het algemeen wel verstandig om over je grenzen te onderhandelen? En hoe zit het met het faseren van die grenzen?

Timing

Kies een rustig moment waarop zowel jij als de ander niet emotioneel zijn. Het kan verleidelijk zijn om direct nadat je voor de zoveelste keer met grensoverschrijdend gedrag te maken hebt gehad, een gesprek hierover te beginnen. Maar als je boos of verdrietig of verbijsterd bent, is het nog maar de vraag of je dit op een wellevende en neutrale toon kunt doen.

Bedenk dat je kans op succes veel groter is als je een dergelijk onderwerp aankaart als je zo kalm als mogelijk bent dan wanneer je sterk emotioneel bent. Dan voorkom je een aantal bekende problemen die zich rond het communiceren van grenzen kunnen voordoen.

Het kan je helpen als je voorafgaande en na een dergelijk, doorgaans wat ongemakkelijk gesprek steun kunt vinden bij een vertrouwd persoon.

Hoe communiceer je over je grenzen?

De hoofdregels van het communiceren over persoonlijke grenzen luiden als volgt.

• Wees vastberaden, vriendelijk en direct.
• Draai niet om de hete brei heen, maar kom snel ter zake en zeg concreet wat je bedoelt.
• Geef ik-boodschappen over concrete gedragingen, zonder beschuldigingen aan het adres van de ander.
• Waar nodig meld je wat de consequenties zijn als de gestelde grenzen niet worden gerespecteerd.

Misschien heb je iets aan concrete tips voor het communiceren van grenzen en om 'neen' te zeggen.

Is het verstandig om over je persoonlijke grenzen te onderhandelen?

In het algemeen is het aan te raden om je grenzen als een gegeven te presenteren in plaats van als een soort uitnodiging tot onderhandelingen.

In bijzondere omstandigheden kun je overwegen om toch over de afbakening jouw grenzen te onderhandelen. Pas daarbij goed op dat je jezelf niet tekort doet. Dat gevaar ligt bij het onderhandelbaar maken namelijk wel steeds op de loer.

Misschien baal je omdat je partner, die evenals jij een volledige baan heeft, een groot deel van de avond aan het gamen is, waardoor de zorg voor de kinderen en alle huishoudelijke klussen op jou neerkomen. Het liefst zou je willen dat hij of zij de schaarse tijd die jullie samen kunnen doorbrengen, niet aan het gamen, maar aan het gezin zou besteden. Toch is het mogelijk in het belang van de relatie dat je probeert af te spreken dat hij of zij pas nadat de kinderen naar bed zijn en de noodzakelijke klussen zijn geklaard, bijvoorbeeld maximaal één uur per avond gamet als hij daarin zin heeft en dat er daarnaast goede concrete afspraken komen over gelegenheden waarbij jullie samen dingen ondernemen (en er bijvoorbeeld een oppas is die op de kinderen let).

Als blijkt dat je partner helemaal geen rekening met je wenst te houden, en je je realiseert dat je toch al vrijwel in je eentje naast je baan voor het huishouden en de kinderen moet zorgen, kun je je afvragen of je onder deze omstandigheden de relatie nog wel wilt voortzetten. Vervolgens kun je je partner de consequenties van het blijven overschrijden van jouw grenzen voorhouden en desnoods de daad bij het woord voegen.

Stel dat je ex ondanks de vaste afspraken de kinderen soms niet voor het weekend komt halen omdat hij het te druk met zijn werk zou hebben, en dat hij jou dit pas op het laatste moment laat weten. In dat geval zou je als eerste stap ervoor kunnen kiezen om hem duidelijk te maken dat jij en de kinderen op die manier steeds voor een voldongen feit worden gesteld en geen plannen kunnen maken. Natuurlijk wil je het liefst dat hij op een normale manier met jou en de kinderen rekening houdt, maar misschien is het maximaal haalbare en dat hij jou minimaal een hele dag van tevoren meldt als hij de afspraak niet kan nakomen. Het probleem met dit soort grensoverschrijdend gedrag van je ex-partner is dat het in de praktijk moeilijk consequenties aan zijn niet-nakoming te verbinden.

Wanneer is het faseren van je grenzen een redelijke optie?

In het algemeen is het vanzelfsprekend dat een kenbaar gemaakte grens direct door de ander wordt nageleefd.

Toch zijn er omstandigheden waarin je niet kunt verwachten dat de ander zijn ongewenste gedrag onmiddellijk aan jouw wensen aanpast. Je kunt dan ervoor kiezen om die persoon een bepaalde tijd te gunnen om zijn of haar gedrag in jouw richting aan te passen.

Stel dat je verwacht dat je partner zijn eerder afgesproken portie aan huishoudelijke taken ook daadwerkelijk uitvoert, maar hij er vaak onderuit weet te komen door te zeggen dat hij 'geen tijd' heeft. Dan kun je hem een beperkte tijd, bijvoorbeeld een of twee weken de gelegenheid geven om zijn vrije tijd zodanig anders te gaan organiseren dat hij wel gelegenheid heeft om de eerder afgesproken huishoudelijke taken uit te voeren.

Lees verder

• Belang van grenzen in persoonlijke relaties
• Van belemmerende naar constructieve gedachten
• Praktische tips om effectief 'neen' te zeggen
• Tips voor het formuleren van persoonlijke grenzen