Dagelijkse rituelen

We beseffen het vaak niet, maar veel mensen hebben tal van veelal kleine rituelen die op een dag in een bepaalde volgorde gedaan moeten worden. Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom iemand – soms zonder zich er bewust van te zijn – met dit soort alledaagse rituelen werkt. Hoe werkt een (dagelijks) ritueel en hoe anders is het ritueel in meer traditionele zin?

Definitie

In de verschillende woordenboeken worden er een of meerdere betekenissen aan gehangen, uiteraard liggen ze wel in elkaars verlengde, zoals:

• Reeks handelingen met een speciale betekenis.
• Een handeling waarbij een bepaalde sociale identiteit verworven of bevestigd wordt.
• Vaste handeling die al dan niet iets specifieks symboliseert

Hoe werkt het met rituelen?

Een ritueel heeft voor sommige mensen nog een stevige betekenis, want bij rituelen denkt men vaak aan religieuze, spirituele of andere officiële gebeurtenissen, gebeurtenissen waar je bijvoorbeeld een mijlpaal wilt vieren of een statement wilt maken. Denk maar eens aan kerstmis waar menigeen een vast ritueel van handelen heeft of het huwelijksritueel, wat de ultieme kans is de wereld te verkondigen dat je met die persoon het leven wil delen.

Toch is dat slechts een gedeelte van de betekenis, want er is ook nog zoiets wat we het “dagelijks ritueel” noemen. We hebben het dan over de alledaagse dingen die dagelijks in een vast patroon en op dezelfde wijze afgewerkt worden. Enerzijds voor menigeen handig om bepaalde zaken min of meer op de automatische piloot te doen en anderzijds om datgene gedaan te krijgen (op een dag) welke je voor ogen hebt of zelfs moeten gebeuren.

Maar rituelen kan je ook gebruiken om iets in stand te houden wat anders mogelijk ongemerkt voorbij zou gaan. Een voorbeeld is een jaarlijks terugkerende bijeenkomst inzake de verjaardag van een dierbare overledene. Zou wordt de persoon in kwestie in ere gehouden en is het een moment van herdenking en wellicht zelfs overdenking.

Wat als je het loslaat?

Voor sommige mensen is het een crime om bijvoorbeeld het vaste ochtendritueel los te laten. Men is onwennig, denkt de hele dat iets vergeten te zijn en men komt niet in de flow van de dag. Hoewel we het niet altijd graag horen, zijn mensen toch echt gewoontedieren en dat merk je op deze wijze maar te goed.

In praktische zin kan het ook vaak niet anders, want we hebben een druk programma en dan moeten allerlei zaken voor een x-tijd gedaan zijn, anders komen kinderen te laat op school, loop je zelf hongerig rond of kom je te laat op school of werk. Of dat volle ochtendprogramma nu zo goed is, is een andere kwestie. In dit artikel wordt het slechts gezien als een gegeven en is het besef waar je mee bezig bent een andere kwestie.

De meeste mensen met een vol schema zoeken naar een werkwijze (en volgorde) die voor hen het beste werkt en dit wordt enig moment een vast ritueel. Loslaten kan dus verstrekkende gevolgen hebben en wil je nog wel eens zien tijdens de eerste dagen van een vakantie of zelfs in het weekend al. Door het vaste patroon los te laten, krijgen sommige mensen een schuldgevoel als ze langer in bed blijven liggen, komen de eerste uren niet echt op gang of zijn druk bezig, maar doen per saldo erg weinig.

Wat levert het op?

Los van het gegeven dat het niet altijd kan, kan het loslaten van bijvoorbeeld het ochtendritueel leiden tot nieuwe inzichten, het vrije gevoel oproepen en je natuurlijke flow een kans geven. Wat vaak in de beginfase samen gaat met “het even niet weten”-gevoel. Dat is het geprogrammeerde wat uit het systeem moet. Dit kost tijd.

Zo kom je er eigenlijk ook pas goed achter of je een ochtend- of avondmens bent. Veel mensen die vanaf de vroege ochtend actief zijn en zich hier (inmiddels) in kunnen vinden, denken ochtendmensen te zijn. Maar pas als het ochtendritueel uit het systeem is, merk je wat je echte ritme is. Dit staat los van het gegeven of handhaven in de toekomst ook daadwerkelijk haalbaar en zinvol is.
Verder is het ook een besef van de persoon die je bent, je lichaam ervaren waar deze het beste op reageert en het kan je helpen je beter in je vel te voelen. Toegeven aan wat het lichaam van nature belangrijk vindt, de flow waar jij je optimaal in kunt bewegen.

Tot slot

Niets mis met rituelen en dus ook niet met dagelijkse c.q. alledaagse rituelen. Het houdt de mens gaande en reëel de dingen te doen die je in je leven wilt doen. Zoek je echter nadrukkelijk de creativiteit op (bijvoorbeeld vanuit je beroep), dan heb je af en toe verwondering, nieuwe inzichten en ruimte in je hoofd nodig om tot nieuwe (verrassend) dingen te komen. Deze aspecten zijn ook overigens ook prettig te ervaren als het geen must is.