Ben jij weerbaar?

De maatschappij verhard steeds meer en hoewel er ook relatief veel mensen juist de kwetsbare kant van het leven -en hoe sterk je door het tonen kunt zijn- benadrukken, blijft het minder weerbaar zijn een gevoelige snaar voor menig mens. Een gezonde weerbaarheid zijn is niet zo vanzelfsprekend en de oorzaak is vaak terug te herleiden naar de jeugd. Als je het vanuit die jeugd gaat benaderen, hoe werkt dat dan?

Definitie

Het woordenboek zegt het volgende over ‘weerbaar’: strijdbaar, geschikt om te vechten, je kunt voor jezelf opkomen, je weet wat je wel en wat je niet wilt.
Dit vertalen wij naar sterk in je schoenen staan en de uitdagingen van het leven aankunnen en dit in iedere leeftijdscategorie.

Basisbehoefte

Om de uitdagingen van het leven aan te kunnen moet er wel voldaan worden aan de emotionele basisbehoeften in het leven van een kind. Niet zelden gaat het daar mis en ook niet zelden is dit een onbewust proces.

De basisbehoeften als kind bestaan uit het volgende:

• Een veilige band met mensen.
• De vrijheid om je behoeften en emoties te kunnen/mogen uiten.
• Onafhankelijkheid en zelfstandigheid.
• Spontaniteit en plezier.
• Duidelijk aanwezige grenzen.

Rol ouders/opvoeders

Als aan deze behoeften voldaan wordt, kan een kind zich voldoende emotioneel ontwikkelen. Het probleem is echter dat ouders/opvoeders zich vaak niet bewust zijn van een inperking van een of meerdere van deze basisbehoeften. Normaliter hebben ze er ook helemaal geen bijbedoelingen bij, maar gaan zaken vanzelf. Dit proces heeft vervolgens weer te maken met het eigen (jeugd-) leven van de ouder, althans meestal. Denk maar eens aan ouders/opvoeders die werkelijk alles voor een kind doen, de behoefte bij het kind om die zelfstandigheid te gaan ontwikkelen zal op deze manier niet volwaardig opgepakt (kunnen) worden. Maar ook ouders die de lat erg hoog leggen (mogelijk met een eigen droom in gedachten) en waarbij geen zwakte past. Hoewel ouders/opvoeders mogelijk de intentie hebben de kinderen te stimuleren, ontneem je hen de vrijheid eigen behoeften en emoties te tonen en mogelijk ontneem je ze ook een stukje spontaniteit.

Zo kunnen vanuit de beste intenties de verkeerde zaken in gang gezet worden. Dit maakt dat de periode wanneer een kind zich gaat ontwikkelen, de rol van de ouders/opvoeders essentieel is. Daar moet minimaal die veilige haven zijn waar aan de basisbehoeften voldaan wordt en eigenlijk moet de ‘behoefte’ van de ouder/opvoeder naar het tweede plan geschoven worden. Dit maakt ondermeer opvoeden niet iets wat je er zomaar bij doet.

De volwassene

Als je als kind niet in de ideale situatie bent geweest dat er aan de basisbehoefte is voldaan en je wilt er als volwassene iets mee doen, dan kan dit. Er zijn verschillende therapieën waar de therapeut je als het ware terug brengt naar je jeugd en waar die basis, met behulp van de therapeut, gecorrigeerd wordt. Thematherapie zoals men het noemt, wordt ook voor allerlei persoonlijkheidsstoornissen succesvol toegepast.

Het kind in de volwassene

Het is zo belangrijk om dat kind met invulling van die basisbehoefte te kunnen zijn. Als het ergens mis is gegaan, is het meestal nog wel te herstellen. Veelal met behulp van een therapeut. Wat je er zelf aan kunt doen is bijvoorbeeld het boze kind in jezelf onder controle krijgen. Zoek waar dat boze kind plots vandaan komt (als zich een situatie voordoet), wat de reden is dat dat boze kind de kop op steekt. Is het een rechtvaardigheidsgevoel, ben je op een of andere manier gekwetst (en zo ja, op welke manier), voel je je afgewezen … en noem maar op.

Kortom, analyseer de situatie zodra deze zich voordoet. Na de analyse vul je de behoefte in. Je bevredigt als het ware het kind en zo voorkom je dat het boze kind amok maakt. Als het je niet helemaal alleen lukt, vraag dan hulp van bijvoorbeeld een partner, een goede vriend of vriendin. Op eenzelfde manier kan je ook zelf al het nodige werk doen als het gaat om het gekwetste kind in jezelf. Na de analyse kan je zelf die beschermende arm om dat kind slaan.

Tot slot

Dat de basisbehoefte voor dat kind niet consequent ingevuld wordt is niet altijd verwijtbaar, maar gelukkig is er in veruit de meeste gevallen wel iets aan te doen en kan je als volwassenen die weerbare man of vrouw zijn die het leven op een prettige manier aan kan. En wat beter dan dat!