Presidenten van de Verenigde Staten

In 2020 zijn er opnieuw verkiezingen voor het Amerikaanse Presidentschap gehouden, de volgende staan voor 2024 op het programma. De kandidaat van de Republikeinse partij strijdt doorgaans tegen de kandidaat van de Democratische partij, meestal zijn er daarnaast nog enkele onafhankelijke kandidaten. Wie zal de volgende president worden? Wie zijn er allemaal al president van de Verenigde Staten geweest?

De President van de Verenigde Staten

Het staatshoofd van de Verenigde Staten van Amerika (United States of America) is de president. Hij (of zij) staat aan het hoofd staat van de uitvoerende macht en is opperbevelhebber van het leger. Een Amerikaanse president wordt voor een periode van vier jaar gekozen. Hij (of zij) kan eventueel een tweede termijn president worden, als de verkiezingen daar uiteraard aanleiding toe geven. Verkiezingen zijn er elke vier jaar, toevallig steeds in een schrikkeljaar (behalve de eerste keer), Behalve een president is er ook een vice-president, die de taken van de president overneemt als deze dit niet meer kan (bij overlijden, aftreden, of als hij is afgezet).

Een president kan in de VS maximaal één keer worden herkozen, en dus twee termijnen van vier jaar in functie zijn. Deze regel is ingevoerd nadat president Eisenhower maar liefst vier keer werd gekozen. Het is, zoals hierboven al gezegd, mogelijk dat een vice-president door omstandigheden president wordt. Als de resterende presidentsperiode niet langer is dan twee jaar, kan hij vervolgens nog gekozen worden, en nog eens herkozen. Deze man/vrouw kan dan maximaal 10 jaar in functie zijn.

De president woont en werkt in het Witte Huis in de hoofdstad van de USA (United States of America): Washington. Deze stad ligt in 'District of Columbia', een autonoom gebied van de staat Columbia. Om verwarring te voorkomen met de staat Washington (in het noord-westen) wordt de hoofdstad meestal aangeduid als 'Washington D.C.'

Partijen

Tegenwoordig dragen de belangrijkste partijen op hun partijconventie de kandidaat voor, die namens hun partij een gooi doet naar het presidentschap. Zijn er meerdere geschikte kandidaten in één partij, dan worden in alle staten voorverkiezingen gehouden, zodat duidelijk wordt welke kandidaat binnen de partij op de meeste steun kan rekenen. De laatste jaren zijn er meestal twee of drie belangrijke kandidaten. Eén namens de Republikeinen, één namens de Democraten, en vaak ook een onafhankelijke kandidaat.

Sinds het midden van de negentiende eeuw is het steeds zo dat ofwel een Republikeinse ofwel een Democratische kandidaat president wordt. Vooral in de beginperiode lag dit anders, en konden meerdere presidentskandidaten uit één partij aan de verkiezing meedoen en het dus tegen elkaar opnemen. Uiteindelijk kan dat in het nadeel werken van een partij (kandidaten spreken dezelfde mogelijke kiezers aan), vandaar dat gekozen voor het systeem van een kandidaatstelling tijdens de partijconventie.

In de eerste presidentsverkiezingen werd degene gekozen die de meeste kiesmannen had. Wie tweede werd, werd de vice-president. Dat betekende in 1796 dat president en vice-president ieder uit een andere partij kwamen: John Adams werd president namens de Federalist Party, zijn vice-president was lid van de Democratisch-Republikeinse partij. Daarna is dit gewijzigd. Van tevoren werd bepaald welke 'running mate' een presidentskandidaat meenam. Als iemand kiest voor een bepaalde president, dan kies je automatisch ook zijn/haar 'running mate'. De allereerste president, George Washington, was geen lid van een partij. Hij vond dat de president boven partijen moest staan.

Verkiezingen

De Amerikanen kiezen hun president niet rechtstreeks. Elke staat heeft een op grond van het inwonertal vastgesteld aantal 'kiesmannen'. Op de verkiezingsdag wordt een stem uitgebracht voor een kandidaat, maar deze gaat in feite naar de betreffende partij. De kandidaat die in de betreffende staat de meeste stemmen krijgt, krijgt vervolgens alle beschikbare kiesmannen toegewezen. De partij wijst vervolgens mensen aan die 'kiesman' zijn. Vervolgens kiezen de kiesmannen de uiteindelijke president. Aangezien de partij goed uitzoekt wie ze als 'kiesman' aanwijzen, is de uitslag duidelijk. In de meeste staten zijn de kiesmannen overigens niet verplicht om ook werkelijk de kandidaat te kiezen van de eigen partij. In Nederland is elke burger van 18 jaar of ouder automatisch kiesgerechtigd, en ontvangt voorafgaande aan verkiezingen de nodige papieren thuis. In Amerika moet een burger die wil gaan stemmen zich eerst als kiezer laten registreren.

Presidenten en vice-presidenten

In de tabel hieronder zie je welke presidenten en vice-presidenten de Verenigde Staten hebben gehad. De belangrijkste twee kandidaten die bij de betreffende verkiezing in de race waren staan vernoemd, hoewel er soms meerder kandidaten of partijen meededen. De eerste president, George Washington, was partijloos. Letters tussen haakjes geven de partij aan waar de betreffende kandidaten, president en vice-president lid van waren. Als er tussen haakjes een getal staat, dan geeft dit aan dat de betreffende vice-president door overlijden van de toenmalige president beëdigd is als de nieuwe president. Het nummer geeft dan de 'hoeveelste' president hij werd. Ten tijde van de Amerikaanse Burgeroorlog zie je twee 'Democratische partijen': De 'Zuidelijke Democraten' (In het schema ZD) en de 'Noordelijke Democraten' (In het schema: ND)

Verklaring in de tabel van 'partij-aanduidingen

• - : partijloos
• F : Federalist Party
• DR: Democratisch-Republikeinse Partij
• D: Democraten
• ND: Noordelijke Democraten
• ZD: Zuidelijke Democraten
• NR: National Republican Party
• W: Whigs Party
• R: Republikeinen

Tabel Presidenten en vice-presidenten