De Eerste en Tweede Kamer
De Eerste en Tweede Kamer vormen samen de Staten-Generaal, ook wel parlement of volksvertegenwoordiging genoemd. Tweede Kamerleden worden gekozen door de bevolking. Als het goed is één keer per vier jaar, maar dit gebeurt eerder als een kabinet is komen te vallen. Eerste Kamerleden worden niet rechtstreeks door de bevolking gekozen. Zij worden één keer in de vier jaar gekozen door de leden van de Provinciale Staten.
De leden van de
Provinciale Staten worden wel door de bevolking gekozen tijdens de provinciale verkiezingen die één keer per vier jaar plaatsvinden.
Eerste Kamer
De Eerste Kamer bestaat uit 75 leden. Zij bewaken de zorgvuldigheid van de wetgeving en voorkomt overhaaste besluiten. Alleen voorstellen die in zowel de Eerste als de Tweede Kamer zijn geaccepteerd kunnen een wet worden.
Tweede Kamer
De Tweede Kamer bestaat uit 150 leden. Zij hebben meer bevoegdheden dan de leden van de Eerste Kamer, zoals:
- Het recht van initiatief: wetvoorstellen in kunnen dienen
- Het recht van amendement: recht om wetsvoorstellen te veranderen. De minister kan de wijziging accepteren of de Kamer ontraden de verandering aan te brengen. Als de Kamer de wijziging doorvoert tegen het advies van de minister, dan kan de regering het voorstel intrekken.
Als de Tweede Kamer het voorstel heeft goedgekeurd dan wordt het doorgestuurd naar de Eerste Kamer. De Eerste Kamer kan een voorstel afkeuren of goedkeuren. Als een minister het gevoel krijgt dat het voorstel wel eens afgekeurd zou kunnen worden, dan kan hij een
novelle schrijven. Hierin past hij het voorstel aan.
Rechten
Een aantal rechten hebben de leden van zowel de Eerste als de Tweede Kamer:
- Het vragenrecht. Leden van beide Kamers mogen bewindslieden schriftelijk om meer informatie vragen.
- Het interpellatierecht. Bewindslieden kunnen hiermee aangesproken worden op hun optreden en worden uitnodigen om in de Kamer te verschijnen om informatie te geven. Deze uitnodiging mag alleen na toestemming van de Kamer en mag door bewindslieden niet geweigerd worden.
- Het recht om een motie in te dienen. Dan wordt er een uitspraak gedaan over bewindslieden of het gevoerde beleid. Daarna wordt er door de Kamer gestemd. Bij een meerderheid moet het bewindlied of de regering zich aan de uitspraak houden.
- Het recht van enquête. Dan onderzoekt een commissie uit de Kamer een bepaalde zaak door het onder ede verhoren van getuigen.
Voordat een wet ingaat, zijn er dus flink wat stappen die doorlopen moeten worden. De volgorde is:
- Voorstel maken
- goedkeuring van het onderwerp door ministerraad
- advies vragen aan de Raad van State
- voorstel door Koning(in) ingediend bij Tweede kamer
- voorstel eerst besproken in een commissie
- openbare bespreking in plenaire vergadering
- Tweede Kamer stuurt door naar Eerste Kamer
- Eerste kamer keurt voorstel goed
- voorstel naar koning voor bekrachtiging
- verantwoordelijke ministers onderteken het wetsvoorstel
- wet naar minister van Justitie
- bekendmaking in het Statenblad
Grondwetswijzigingen dienen twee keer ingediend te worden: één keer voor en één keer na verkiezingen. Bovendien moet het voorstel een tweederde meerderheid halen.
2015
In 2015 waren er provinciale verkiezingen. In mei werd duidelijk hoe de Eerste Kamer eruit komt te zien. De regeringspartijen VVD en PvdA zullen meer moeite hebben om hun wetsvoorstellen realiteit te zien worden, aangezien zij zelfs met bevriende partijen als D66, ChristenUnie en SGP geen meerderheid hebben in de Eerste Kamer.
Steeds vaker wordt er gediscussieerd over het systeem in Nederland. Het lijkt steeds moeilijker zowel in de Eerste als in de Tweede Kamer een meerderheid te vormen. Een optie die genoemd wordt is het invoeren van een
kiesdrempel. Daardoor zouden kleinere partijen moeilijker aan een zetel kunnen komen, waardoor er minder versplintering is.