Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen, hoe zit dat?

Elke vier jaar kiezen we in Nederland de leden van de Provinciale Staten en de leden van het algemeen bestuur van de waterschappen. Zij gaan over het dagelijks bestuur van de provincie en van het waterschap. Maar wat kies je dan eigenlijk? Waar gaan de Provinciale Staten en de waterschappen over? Wat zijn hun taken en wat hebben de Provinciale Staten en de waterschappen met elkaar te maken?

De Provinciale Staten

Wat zijn de Provinciale Staten?

De Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers van de provincie, zoals de leden van de tweede kamer dit voor het hele land zijn en de gemeenteraad dit is voor de gemeente. De voorzitter van Provinciale Staten is de Commissaris van de Koning.

Wat doen de Provinciale Staten?

De Provinciale Staten bepalen het beleid voor de provincie en controleren de Gedeputeerde Staten, die het dagelijkse bestuur van de provincie vormen. De taken die hierbinnen vallen zijn:

• de provinciale ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
• provinciaal milieubeheer
• provinciale samenleving en cultuur
• de waterstaat van de provincie
• economische en agrarische zaken, toerisme en recreatie in de provincie
• het provinciale openbaar vervoer
• toezicht houden op de gemeenten van de provincie

Een andere belangrijke taak van de Provinciale Staten is dat de leden eens in de vier jaar de leden van de Eerste Kamer kiezen. Via de Provinciale Statenverkiezingen hebben de burgers van Nederland dus invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer.

De Provinciale Statenverkiezingen

Bij de Provinciale Statenverkiezingen kiezen de burgers van Nederland de leden van de Provinciale Staten. Zij vormen als het ware het parlement van de provincie. Hoe meer inwoners een provincie heeft, hoe meer Statenleden een provincie heeft. Het minste aantal Statenleden hebben de provincies Flevoland en Zeeland, dit zijn er 39. De provincies Noord-Brabant, Noord-Holland en Zuid-Holland hebben de meeste Statenleden, namelijk 55.

De waterschappen

Wat zijn de waterschappen?

Een ‘waterschap’ is een regionaal bestuursniveau in Nederland, en wordt ook wel het ‘hoogheemraadschap’ genoemd. Het waterschap is een overheidsorganisatie net zoals gemeenten en provincies, maar de waterschappen in Nederland zijn anders ingedeeld dan de provincies. Er zijn 23 waterschappen in Nederland.

Al in 1848 is de taak van het waterbeheer bij de waterschappen neergelegd in de grondwet. Het buiten houden van water en het afvoeren van overtollig water was van algemeen belang en dwong de polderbewoners om samen te werken. De waterschapsgebieden zijn ontstaan om te voorkomen dat gemeenten alleen waterbeheer voor zichzelf zouden regelen en zo de buurtgemeenten met wateroverlast zouden opschepen. Uit deze belangen en nood om samen te werken zijn de waterschappen ontstaan.

Wat doen de waterschappen?

Zoals de naam al doet vermoeden houden de waterschappen zich bezig met de zorg voor het water en de bijbehorende techniek (waterstaatszorg). Dit houdt in:

• de zorg voor waterkeringen in de regio
• de hoeveelheid water
• de kwaliteit van het water
• de zorg voor de water- en vaarwegen

Een aantal concrete taken van het waterschap zijn bijvoorbeeld: het afvalwater zuiveren, dijken beheren en de kwaliteit van zwemwater controleren. Om dit te kunnen doen betalen de burgers van Nederland belasting aan het waterschap.

De waterschapsverkiezingen

Elke vier jaar wordt het algemeen bestuur van de waterschappen gekozen via de waterschapsverkiezingen. Door te stemmen kunnen de burgers meebeslissen over de besteding van hun belastinggeld en de invloed op de werkwijze van het waterschap. In dit bestuur zitten verschillende vertegenwoordigers en belanghebbenden, zoals bedrijven, boeren, inwoners en natuurbeheerders. Het precieze aantal bestuursleden is afhankelijk van de grootte van het waterschap. De voorzitter van een waterschap wordt de ‘dijkgraaf’ genoemd.

De Provinciale Staten en de waterschappen

De verkiezingen van de Provinciale Staten en de waterschappen zijn in Nederland op hetzelfde moment, maar hebben ze ook iets met elkaar te maken? Hoewel ze twee bestuursorganen dus andere taken hebben, is het niet voor niets dat we ze op hetzelfde moment kiezen. Zo is het bijvoorbeeld zo dat de taken van het waterschap niet uitsluitend over water gaan, maar ze hebben ook raakvlakken met bijvoorbeeld ruimtelijke ordening en milieubeheer. Daarom is het belangrijk dat er een goede afstemming is tussen de waterschappen en de gemeentes en provincies. Daarnaast is het de taak van de provincie om waterschappen op te richten en op te heffen. Ook houdt de provincie het toezicht op hoe de waterschappen functioneren.