Het Ministerie van Buitenlandse Zaken

Het ministerie met als taak het uitvoeren van het buitenlands beleid van Nederland, is het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Op het moment staat het beleid van het ministerie onder invloed van twee ministers: de minister van Buitenlandse Zaken (Frans Timmermans) en de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (Lilianne Ploumen) (2014). Echter, wat houdt buitenlands beleid nu precies in? En hoe werkt het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken bevindt zich in in het politieke centrum van Nederland: Den Haag. De 5.00 medewerkers zijn werkzaam in Den Haag en verdeeld over de 150 posten wereldwijd. Het ministerie houdt zich bezig met alle facetten van buitenlands beleid: van veiligheidsdiscussies tot ontwikkelingssamenwerking tot Europese samenwerking. Hiervoor heeft het ministerie verschillende specialisten en ervaringsdeskundigen in dienst die uit allerlei sectoren komen.

Buitenlands beleid

Wat is buitenlands beleid? Buitenlands beleid is hoe een land omgaat met de relatie met een ander land. Hierbij kan een land als het ware 'inzetten' op verschillende aspecten of pijlers om bepaalde idealen in de wereld te promoten. De drie pijlers van Nederland zijn welvaart, veiligheid en vrijheid. Maar wat houden deze algemene termen in?

Welvaart

Het ministerie en de diplomatieke vertegenwoordiging (zie ook hieronder) zetten meer in op economische diplomatie en handelsbevordering. Men werkt in Den Haag en in de rest van de wereld intensief met bedrijven en kennisinstellingen (zoals universiteiten) samen om investeringen en handel te bevorderen en dit leidt tot economische groei. Hierbij wordt ook rekening gehouden met opkomende markten als China en Brazilië, maatschappelijk verantwoord ondernemen, de grondstoffenmarkt en ontwikkelingssamenwerking.

Veiligheid

Veiligheid slaat op zowel veiligheids- en conflictkwesties in het buitenland (bijvoorbeeld de missie in Afghanistan) als veiligheidskwesties binnen Nederland. Immers, door globalisering, internationalisering en digitalisering ontstaan er nieuwe veiligheidsdreigingen als cyberterrorisme. Ook werkt het ministerie intensief samen met de NAVO en de Europese Unie om vrede en veiligheid te waarborgen.

Vrijheid

Vrijheid en gelijkheid staan centraal in alle relaties tussen Nederland en het buitenland. Dit betekent dat de vrijheid van meningsuiting, drukpers, godsdienst en alle andere vrijheden een belangrijke positie innemen. Ook wordt er veel waarde gehecht aan de gelijke behandeling van vrouwen en mannen en LGBT-rechten (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender). Ook het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof (beide gevestigd in Den Haag) spelen hierbij een voorbeeldfunctie.

Organisatiestructuur

De organisatie van is gebaseerd op een aantal directies die gespecialiseerd zijn in een bepaald aspect van het buitenlands beleid. Het politieke leiderschap van het ministerie ligt bij de minister van Buitenlandse Zaken en de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Onder de ministers staan de Secretaris-Generaal en de Plaatsvervangend Secretaris-Generaal en daaronder de verschillende Directeuren-Generaal die leiding geven aan de verschillende directies; ze vormen samen de ambtelijke leiding van het ministerie. Er zijn vier typen Directeuren-Generaal, die elk hun eigen directies hebben: de Directeur-Generaal Politieke Zaken, de Directeur-Generaal Internationale Samenwerking, de Directeur-Generaal Europese Samenwerking en de Directeur-Generaal Buitenlandse Economische Betrekkingen.


Onder de Directeuren-Generaal vallen de verschillende directies, zoals een directie voor Europa, de regiodirecties (voor bijvoorbeeld het westelijk halfrond), een directie voor veiligheid en een directie voor internationaal ondernemen. Binnen deze directies zijn beleidsambtenaren bezig met het uitvoeren van beleid binnen hun eigen specialisatie, regio of land, zoals dit is vastgesteld door de minister.

Diplomatieke vertegenwoordiging

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft ongeveer 150 posten wereldwijd. Ten eerste vallen hier de ambassades onder. Dit zijn instellingen die Nederland vertegenwoordigen in een ander land. De hoofddoelstelling van ambassades is het onderhouden van contact met het desbetreffende land en het vertegenwoordigen van de belangen van Nederlandse burgers en bedrijven in dat land. De dagelijkse werkzaamheden van een ambassade verschillen natuurlijk per land en gebied: een ambassade in Europa zal meer gericht zijn op handelsbevordering en een ambassade in een ontwikkelingsland zal meer gericht zijn op economische ontwikkeling en veiligheidskwesties. Als een Nederlander in het buitenland problemen heeft, dan kan diegene ook bij de Nederlandse ambassade in dat land terecht voor hulp (bijvoorbeeld in het geval van een arrestatie).

Een tweede soort post is een consulaat-generaal. Dit is een onderdeel van de ambassade en ondersteunt de ambassade veelal in consulaire (bijvoorbeeld paspoortuitgaves) en economische zaken. Een consulaat-generaal is meestal aanwezig in landen met een grote oppervlak of waar Nederland grote economische belangen heeft om de ambassade te ondersteunen. Een andere diplomatieke vertegenwoordiging is de permanente vertegenwoordiging, die de relaties met en binnen internationale organisaties (bijvoorbeeld de Europese Unie) bevordert.

Lees verder

• Pacific Alliance