Basisemoties beleven en beinvloedende factoren

Het beleven van basisemoties zegt veel over onze emotionele gesteldheid. Wanneer je deze op een positieve manier ervaart zal je veel gelukkiger door het leven gaan. Een emotionele blokkade echter, zal er voor zorgen dat we foutief gaan reageren en ons gedrag negatief beïnvloeden. Onze zes basisemoties zijn verdriet, boosheid, angst, blijdschap, verbazing en afschuw. Hoe iemand met deze emoties zal omgaan zegt veel over die persoon zijn emotionele gesteldheid en ontwikkeling. De opvoeding die iemand heeft gekregen en de context waar iemand in is opgegroeid is van cruciaal belang voor een goede emotionele ontwikkeling.

Verdriet

Iemand die verdriet heeft, zal dit verdriet normaal gezien op een gezonde manier aanpakken. Dit wil zeggen dat 'de tijd de wonden zal helen'. Dit helen en het verlies verwerken wordt emotioneel aanvaard en het zal er op termijn voor zorgen dat je er terug bovenop komt. Als je echter emotioneel geblokkeerd bent zal je vervallen in bitterheid, boosheid en overdreven bezorgdheid. In het ergste geval zorgt het verwerken van verlies tot een depressie, waardoor je gedurende lange tijd jezelf niet meer kan terugvinden en somber door het leven (blijft) gaan.

Boosheid

Het is heel normaal om eens boos te zijn op iemand, maar dit mag geen ongekende proporties aannemen. Boosheid wordt op een gezonde manier beschermd doordat je op tijd deze boosheid leert relativeren en hier mee om te gaan. Boosheid is ook een moment om je grenzen te stellen en niet te vervallen in agressief of crimineel gedrag. Wanneer je dit niet goed kunt verwerken en aanvaarden, zal dit er voor zorgen dat je met frustraties, irritatie en algemene ontevredenheid blijft doorlopen. Dit heeft een heuse impact op je algemeen welbehagen en zal er kortom voor zorgen dat je sneller vervalt in het 'voelen' van boosheid.

Angst

Het ervaren van angst zorgt voor het activeren van een overlevingsmechanisme in ons lichaam. We willen deze angst zo snel mogelijk bestrijden of er van wegvluchten. Wanneer we angst ervaren is het heel gezond dat we extra alert worden en gewaarschuwd zijn voor de dreiging die op ons afkomt. Maar als je angst op een verkeerde manier verwerkt en ervaart wil dit zeggen dat je zal vervallen in het ontwikkelen van angststoornissen, algemene somberheid en een gevoel van onveiligheid.

Blijdschap

Wat is het leuk om blij te zijn. De endorfines springen in het rond en je lijkt de wereld aan te kunnen. Blijheid zorgt ervoor dat je enthousiast bent, je energiek voelt, vol zelfvertrouwen, gelukkig bent, en vrolijk door het leven gaat. Wanneer je dat spontaan gevoel van blijheid niet meer op een correcte manier kan beleven, zal dit ontaarden in het 'blij zijn om blij te zijn'. Dit wil zeggen dat je eigenlijk vooral in een onderdrukte positie zit. Je lacht omdat je denkt dat het op die moment gepast is en het is vooral een schijnlach geworden. Op dat moment ben je geblokkeerd en kan je eigenlijk geen spontane lach tevoorschijn toveren. Je lijkt niet meer natuurlijk en op een gepaste manier te kunnen blij zijn.

Verbazing

Een verbazing beleven wil zeggen dat je nieuwsgierig bent, je wilt zoveel mogelijk te weten komen over datgene wat je op dat moment niet kan vatten. Je stelt je de vraag hoe dat mogelijk is of hoe dat komt. Een bekend voorbeeld is dat je verbaast bent over een briljante goocheltruc die je maar niet kan vatten. Je bekijkt deze positief en het wekt nieuwsgierigheid op. Als je verbazing op een verkeerde manier verwerkt zal dit resulteren in het ervaren van afgunst, negatieve kritiek en vaak ook roddelen.

Afschuw

Iemand die afschuw op een gezonde manier beleeft, kan bijvoorbeeld eens walgen van iets vies (bijvoorbeeld iets afschuwelijks om te eten). Maar wanneer afschuw op een ongezonde manier beleeft wordt uit dit zich in heel snel een afkeer hebben naar iets of iemand zonder dat daar een gegronde reden voor is en ligt er veralgemening op de voorgrond (tegen 'alles wel iets hebben').

Factoren die de emotionele toestand beïnvloeden

Opvoeding

Hoe we emoties beleven en daarop gaan reageren is door verschillende factoren gestuurd. Zo is vooreerst de opvoeding van iemand belangrijk: als iemand warmte, veiligheid en affectie gemist heeft is de kans groter dat er later emotionele stoornissen ontstaan, met daarbij gepaard gaand gedrag. Er zijn drie belangrijke emotionele stoornissen te onderscheiden:

• depressie
• angststoornis
• hechtingsstoornis

Context

Ook contextuele factoren spelen een belangrijke rol, zoals het type gezin, vrienden, school en niet in het minst de maatschappelijke druk.