Kinderen, seks en internet

Op 9 februari 2010 werd er in Amersfoort een symposium gehouden over kinderen, seks en internet. Centraal stonden vragen als ‘Wat maken kinderen online mee op het gebied van relaties en seks? Wat zijn daar de gevolgen van? Wat is normaal seksueel gedrag en welke rol kunnen wij daar als ouder en/of professional inspelen?’ Deze vragen zijn en blijven relevant. Een korte impressie en verwijzingen naar interessante websites.

Invloed van de media

Het is niet de vraag of kinderen beïnvloed worden door de media, maar hoe? (meer informatie is te vinden op www.mediaopvoeding.nl). Welke rol kunnen wij daar als ouders en/of professionals in spelen? Internet beïnvloedt onze maatschappij op alle fronten, dus ook qua seksualiteit. Maar internet is slechts één mediaonderdeel. Jongeren komen seks vanzelf tegen in reclames, tijdschriften, kranten, soapseries et cetera. Dit kan een opening bieden om met elkaar in gesprek te gaan (goh, wat vind jij daar nou van?).

‘Digital natives’ en ‘digital immigrants’

‘Digital natives’ zijn de kinderen die in deze informatiewereld zijn opgegroeid en over het algemeen actief op internet zijn. De ‘digital immigrants’ zijn niet opgegroeid in deze informatiemaatschappij. Zij kunnen hier soms wel goed mee overweg, maar blijven ‘immigrants’. In tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd zijn jongeren veel minder vaardig op internet dan gedacht. Ze zijn vooral technisch vaardig. Ze hebben volwassenen nodig om te leren wat normaal is en wat schadelijk.

Brochures

Digivaardig & digibewust heeft samen met MijnkindOnline twee brochures uitgebracht voor iedereen die zich wil verdiepen in de online leefwereld van kinderen. Beiden zijn gratis te bestellen via info@digivaardigdigibewust.nl. De brochure ‘Verliefd op Internet’ gaat over kinderen ouder dan 10 jaar en de brochure ‘Kinderen en Internet’ gaat over de leeftijdsgroep 9-12 jaar.

Rol van ouders is heel belangrijk

Ouders hebben invloed en daarbij is praten de basis. Voorbeeldfilmpjes over ‘praten met je puber over seks’ zijn te vinden op www.mediawijzer.net (een website voor ouders en professionals).

Praten met kinderen over seks (en internet)

• Begin zo jong mogelijk (pas je verhaal/vraag aan de leeftijd aan)
• Vermijd directe vragen (naast elkaar kan je je eigen gêne verbergen)
• Wees nieuwsgierig (niet te)
• Gebruik recente voorbeelden (in de krant gelezen dat…)
• Vergelijk niet met vroeger
• Wees niet verwijtend of afkeurend

Wat is seksueel opvoeden? Welke rollen heb je als opvoeder?

• Voordoen (hoe ga je om met je eigen partner/iemand van het andere/eigen geslacht)
• Corrigeren
• Informeren (duidelijke, correcte informatie)
• Waarden meegeven
• Signaleren
• Monitoren, helpen en stimuleren
• Praten met je kind (in het algemeen, dialoog)

De wereld van internet

Kinderen maken dingen mee zowel in de reële wereld als op internet. Ze willen hierover praten, zowel face-to-face als op internet. Dat betekent dat professionals ook aanwezig moeten zijn op internet, zodat jongeren ons kunnen vinden mocht dat nodig zijn.
Uit onderzoek is gebleken dat in Nederland kinderen gemiddeld 7 jaar zijn wanneer ze voor het eerst online gaan. Ouders helpen met het maken van een e-mailadres, maar het is belangrijk om ook daarna samen met je kind achter de computer te zitten en hem/haar bewust te maken van de mogelijke consequenties van acties (kinderen zijn over het algemeen heel makkelijk in het verstrekken van adresgegevens en dergelijke). Op www.mijnkindonline.nl zijn gedragsregels te vinden, die ook heel belangrijk zijn voor als je kind ouder is en alleen achter de computer zit.

Internet kan een belangrijke bron van informatie zijn voor bepaalde groepen, bijvoorbeeld homoseksuele jongeren. Hoewel we in de media regelmatig worden geconfronteerd met de nare gevolgen van internet (bijvoorbeeld ‘Loverboys’), gaat het gebruik van internet het overgrote merendeel van de jongeren zonder noemenswaardige problemen af. Jongeren experimenteren online met seks, door te kijken en te doen. Meestal op een onschuldige manier. Het is echter belangrijk ons te realiseren dat zo goed als alle jongeren die actief zijn op internet daar weleens seksueel benaderd zijn door iemand. Goede voorlichting over de kansen en gevaren van internet is belangrijk. Maak afspreken over hoe ver je kunt gaan en wat er allemaal gebeurt op internet. Jongeren moeten de vaardigheden leren hoe om te gaan met een vervelende situatie (seksueel getinte vraag, verzoek om te strippen et cetera), bijvoorbeeld door te blokkeren en te wissen.

Pornografie op internet

Uit groot landelijke onderzoek onder de jeugd (‘Seks onder je 25e’) is gebleken dat het merendeel van de jongens weleens kijkt/heeft gekeken naar pornografie op internet. Er kunnen invloeden zijn op gedrag, maar dit hangt af van de hoeveelheid porno die wordt bekeken (één keer porno kijken heeft geen effect, gaat over lange periode) en het al gevormde vrouwbeeld (onder andere door hoe de ouders met elkaar omgaan). Er is geen reden om dit gegeven te traumatiseren (‘vroeger’ keken voornamelijk jongens in de zogenaamde ‘vieze boekjes’), maar ook niet om dit te bagatelliseren. Belangrijk is in hoeverre de jongere de waargenomen porno als reëel ziet. Als ouder kan je daar onder andere invloed op hebben door kritische opmerkingen bij bijvoorbeeld muziekclips.

Loverboys

Elke puber maakt weleens een kwetsbare periode door (vriendje heeft het bijvoorbeeld net uitgemaakt), waardoor ontvankelijkheid voor bijvoorbeeld ‘loverboys’ kan ontstaan. Kijk naar je kind. Merk als ze onzeker zijn en houd gedragsveranderingen in de gaten.

Als het mis gaat

Jongeren kunnen elke vorm van seksueel misbruik op internet melden op www.helpwanted.nl.

Kortom

Jongeren gaan in hun seksuele ontwikkeling (flirten en dergelijke valt hier ook onder) stap voor stap, steeds een beetje verder. Belangrijk is het om ze hiervoor de ruimte te geven, ook op internet. Ze moeten kunnen experimenteren, maar we moeten de kans dat het fout gaat proberen te voorkomen. Ouders hebben invloed en praten is de basis. Ouders moeten zich daarvan bewust zijn en hun verantwoordelijkheid nemen. Doen zij dit niet dan is het de taak van de professionals hen hier bewust van te maken.