mijn kijk op

Zo ben je een goede vader voor je zoon

Het valt niet mee om een goede ouder te zijn. Je hebt nooit voor het beroep van opvoeder geleerd en ineens word je als vader (en moeder) in het diepe gegooid. Hoe kun je eigenlijk een goeie leuke vader voor je zoon zijn. Wat moet je doen en laten, om een goede verstandhouding met je afstammeling te krijgen, en hem tegelijkertijd klaar te stomen voor de volwassenheid. En dat op een manier dat hij later met dankbaarheid aan het ouderlijk huis terug denkt.

Ouder en kind

De ouder/kind-relatie kun je natuurlijk onderverdelen in de moeder/dochter-relatie, vader/zoon-relatie enz. Tussen de vier verschillende combinaties zijn zowel overeenkomsten als verschillen te constateren. Moeders spreken met hun dochter over zaken die vaders niet zo snel zullen aanroeren, terwijl vaders met hun zoons ook specifieke onderwerpen aansnijden. Dat verschil in relatie maakt het alleen maar leuker en boeiender, zowel voor kind als ouder.

Wat is opvoeden

Opvoeden tot volwassenheid houdt in, zoals iedereen weet, dat we ons kind lichamelijk en geestelijk op een positieve manier tot ontwikkeling laten komen. Zodanig dat ons kind evenwichtig en zelfstandig wordt, in z'n levensonderhoud kan voorzien, in staat is eventueel zelf een gezin te stichten, en respect heeft voor alles dat groeit en bloeit. Daartoe vertellen we ons kind dagelijks wat het moet doen en laten, en sturen het naar school. De opvoeding wordt mede in goede banen geleid door een systeem van correctie (straf) en beloning, waardering en afkeuring, maar ook liefde, warmte en genegenheid.

Het goede voorbeeld

We beseffen het niet altijd, maar opvoeden gaat voor een groot deel "vanzelf", doordat we ons kind bewust, maar nog vaker onbewust het goede voorbeeld geven. Zoon (of dochter) observeert ons namelijk de gehele dag en zal veel van onze gewoonten, normen en waarden overnemen. Het luistert naar de gesprekken die we voeren met andere volwassenen, naar onze commentaren, naar onze reacties op het nieuws enz. en pikt daarvan datgene op wat het begrijpt. Onze zoon imiteert ons dikwijls in veel zaken. Bijvoorbeeld als we wel of niet roken, wel of niet drinken, sporten of niet sporten, sociaal in de omgang zijn. Kortom mede door het voorbeeld dat we de gehele dag voorhouden, zal "de appel" uiteindelijk niet ver van "de stam" vallen.

De financiële opvoeding

Als je (als babyboomer) kort na de oorlog bent opgegroeid heb je met eigen ogen kunnen zien, hoe je ouders iedere week amper konden rond komen, hoe ze in geldkistjes of in een spaarblik met veel gleuven geld opzij legden voor gas, elektriciteit, kleding, verzekering enz. En dat er in die tijd geen koelkast was met kaas en worst voor de lekkere trek. Het positieve gevolg van deze soberheid was dat je als kind al snel de waarde van het geld ging beseffen. En dat je, zelfs als je ging verdienen, nog weinig overhield omdat je thuis kostgeld moest betalen.

Hoe krijg je het vandaag de dag voor elkaar dat je kind de waarde en de schaarste van het geld gaat beseffen als veel dingen tijdens z'n jeugd in overvloed aanwezig zijn en je zoon, door slechts een krantenwijk, al heel snel een geluidsinstallatie of mobiele telefoon kan kopen. Je kind de waarde van het geld bijbrengen is echter een essentieel onderdeel van het opvoeden. Het is van belang dat hij zo snel mogelijk begrijpt, dat hij het krap zal hebben zodra hij op eigen benen staat en dat lenen een verkeerde zaak is. Veel ouders laten hun kind wennen met geld om te gaan door ze niet alleen zakgeld, doch ook kledinggeld te geven waarmee ze moeten uitkomen. En ze stimuleren en leren het kind om te sparen.

Zoon kijkt op tegen vader

Elke zoon heeft bijna altijd een vader waar hij graag tegenop kijkt en waar hij graag over opschept bij andere kinderen. "Mijn vader is sterker dan jouw vader, heeft een heel mooie auto en kan ook heel goed..." enz. Zonen imiteren hun vader, ondanks het feit dat ze zich in de pubertijd gaan verzetten. Ze hebben op een gegeven moment bewondering voor hun vader als ze gaan beseffen dat hij al vele jaren elke dag vroeg van huis gaat en weer laat binnen komt, om te zorgen dat alle monden te eten hebben.

Zoon verlangt waardering van vader

Zonen zijn trots op hun vader en verlangen op hun beurt ook erkenning en trots van hun vader. Daarom is het van groot belang dat vaders altijd geïnteresseerd zijn in de prestaties van hun zoon, niet alleen op school, maar ook op sportief gebied, of andere vrijetijdsbeoefening. Voor een zoon zijn de complimenten, erkenning en waardering die hij van z'n vader krijgt op bepaalde leeftijd zeer belangrijk. Wonderlijk genoeg schijnt het niet altijd eenvoudig te zijn voor een vader om die complimenten onomwonden te geven aan z'n opgroeiende, bijna volwassen zoon.

Een vertrouwelijk gesprek met je zoon

Ga eens iets leuks samen met je zoon doen, waar moeder en de anderen niet bij zijn. Zodat je ongestoord met hem over van alles en nog wat kunt praten en de onderlinge band kan verstevigen. Een weekje fietsen bijvoorbeeld, weekendje naar de Ardennen, rondvaart in de Rotterdamse haven enz.

Het is nooit te laat

Als je zoon eenmaal 30 jaar is en je twijfelt of je wel voldoende aan bovengenoemde voorwaarden hebt voldaan, kun je alsnog een weekend naar Londen of Berlijn gaan. Kun je nog eens vertellen dat jij als jonge jongen een groot deel van je inkomen als kostgeld afstond. En kun je vragen hoe hij z'n eigen opvoeding heeft ervaren, wat was leuk en wat mistte hij misschien.

Lees verder

• Kind opvoeden is vooral zelf het goede voorbeeld geven