Kinderopvang door de gastouder

Thuisopvang, waarbij maximaal 4 kinderen van werkende ouders tegen een oppasvergoeding bij oppasouders worden opgevangen, is niet aan vergunning gebonden. Maar wie als oppas subsidie wil ontvangen, moest vanaf 2010 aan nieuwe eisen voldoen.

Wat is gastouderschap?

Onder gastouderschap verstaat men kinderdagopvang binnen een gezinssituatie in het huis van de ouders of de oppasouders. De leeftijd van de kinderen die door gastouders worden opgevangen varieert in de regel tussen de 0 en 12 jaar. Ze zijn bij de gastouders te gast tijdens de dagen en uren dat de ouders werken of studeren. De kinderen worden bij aanvang van de werkdag bij de gastouders afgeleverd en aan het eind daarvan weer opgehaald. Bij ouders die ’s avonds of 's nachts werken, kan opvang ook op die momenten nodig zijn.

Hoewel de meeste gastouders vanuit hun eigen huis werken, geven sommigen liever de voorkeur aan de woning van het kind. Ook steeds meer ouders preferen trouwens dat hun kind thuis door de gastouder wordt verzorgd.

Thuisopvang geregeld in de Wet Kinderopvang

In 2005 werd de Wet Kinderopvang ingevoerd die kwaliteit, toezicht en financiering van professionele kinderdagopvang regelt. De wet hanteert als uitgangspunt dat kinderopvang een zaak is van ouders, werkgevers en overheid en dat kinderopvang op voor iedereen gelijke wijze geregeld hoort te zijn.

De wet bevat ook financiële bepalingen die de tegemoetkoming van de overheid in de kosten van kinderopvang regelt. De hoogte van deze bijdrage is inkomensafhankelijk en men komt ervoor in aanmerking als de opvang verzorgd wordt door een opvangcentrum dat bij de gemeente is geregistreerd of door gastouders die aangesloten zijn bij een geregistreerd gastouderbureau. Ouders sluiten in dat geval een overeenkomst af met het opvangcentrum of gastouderbureau.

Met ingang van 1 januari 2010 heeft staatssecretaris Dijksma van Onderwijs aan kinderopvang door gastouders een aantal strenge vereisten met betrekking tot vakbekwaamheid verbonden.

Kinderdagopvang door familie of bekenden die niet aangesloten zijn bij een gastouderbureau vallen niet onder de Wet Kinderopvang.

Hoeveel kinderen mogen oppasouders opvangen

Hoewel je zonder vergunning als gastouder 4 kinderen tegelijk mag verzorgen, vangen de meeste gastouders maar 1 tot 2 kinderen op. Dat vindt men meestal wel genoeg want niet iedere woning is geschikt om meer kinderen tegelijk te verzorgen. En al helemaal niet als ook de eigen kinderen nog thuis zijn. Professionele gastouders die van kinderopvang hun beroep maken, richten hun woning zodanig in dat er daadwerkelijk vier kinderen samen kunnen eten, spelen enzovoort.

Wat kosten oppasouders?

Oppasouders vragen meestal een vast bedrag per kind per uur. In de regel betaal je alleen de uren dat je kind daadwerkelijk bij de gastouder verblijft. Momenteel varieert het uurtarief dat de gastouder in rekening brengt tussen €3,50 en €4,50 per uur.

Is er sprake van een geregistreerd gastouderbureau, dan geldt voor opvang in het huis van de ouders het bruto minimum uurloon, waarbij geen rekening wordt gehouden met aantal en leeftijd van de kinderen. Jaarlijks wordt het wettelijk bruto uurloon aangepast aan de ontwikkeling van de CAO-lonen. Ook voor de tweede helft van 2009 heeft die aanpassing weer plaatsgevonden. De vergoeding voor gastouders die in het huis van de ouders opvangen bedraagt nu € 10,48 per uur, 8% vakantiegeld en vier weken doorbetaald vakantieverlof daarbij inbegrepen.

Indien gastouders kinderen in hun eigen huis opvangen, geldt er een gedifferentieerd tarief waarbij ook aantal en leeftijden van de kinderen bepalend zijn. En voor eten, drinken, luiers etcetera kan men werkelijk gemaakte kosten in rekening brengen, uiteraard voorzover de ouders daarvoor niet zelf zorgen. Voor opvang tijdens de weekenden kunnen toeslagen gelden.

Vergoeding opa en opa

Door de invoering van de nieuwe regeling voor gastouderschap komen vanaf 2010 dus ook de opa en oma voor een vergoeding in aanmerking als die op de eigen kleinkinderen passen. In de politiek ontmoet die maatregel overigens de nodige kritiek, zélfs binnen het CDA dat mede verantwoordelijk was voor de invoering ervan. Kamerlid Koopmans: "Ik ken echt geen opa of oma die geld wil om op de kleintjes te letten. En wat doen wij? We géven het geld gewoon. De meeste grootouders storten die bijdrage meteen weer op de rekening van het kleinkind. Maar vergeet niet dat we het hier over belastinggeld hebben".

Subsidieregeling ten onder aan eigen succes

Meer vrouwen aan het werk, dat was wat de overheid voor ogen stond toen men de regeling voor kinderopvangtoeslag in 2005 introduceerde. Ook gezinnen met inkomens van 2 tot 3 maal modaal konden gebruik maken van de genereuze regeling. Maar de overheidsuitgaven explodeerden en inmiddels wordt van ouders die hun kinderen net goed en wel op de crèche hebben, weer een extra financiële inspanning gevraagd. En dus ook van de gezinnen met een lager inkomen waarvoor de subsidie in eerste instantie bedoeld was.