Macht en afhankelijkheid

Macht heb je als je iemand jouw wil op kan leggen tegen zijn zin in. Het klinkt als bevelen en commanderen maar soms gebeurd het op een andere subtielere manier. Met macht kan je ervoor zorgen dat iets gaat doen terwijl hij het eigenlijk helemaal niet wil. In het welzijnswerk krijg je ook te maken met macht. Je krijgt te maken met macht van jezelf tegenover clienten, collega`s maar ook andersom.

Afhankelijkheid

Macht en afhankelijkheid gaan samen. Als een zich niet afhankelijk opsteld, kan de ander ook geen gebruik maken van macht.
In het werkveld is de client vaak degene die afhankelijk is. Ondanks dat het belangrijk is om de afhankelijkheid van de client te verkleinen, blijft de client vaak afhankelijk van jou als begeleider of hulpverlener.
In sommige instellingen is dit andersom, hier is niet de begeleider degene met macht maar de client.

Soms trekt de client zich niets aan van jou macht. Hij gaat er tegenin en dat noemen we tegenmacht. In je werk zul je dit vaker tegenkomen en daarom is het belangrijk dat je er mee om kan gaan.

Verschillende machttypen

Er zijn verschillende machttypen:

• Formele macht
• Sanctiemacht
• Deskundigheidsmacht
• Argumentatiemacht
• Referentiemacht
• Informatiemacht

Formele macht

Dit is macht die formeel geregeld is en gekoppeld aan bijvoorbeeld de functie en de bevoegdheden die bij de funcctie horen.

Sanctiemacht

Dit soort macht ontstaat als degene die afhankelijk is, denkt dat degene met meer macht hem kan belonen of straffen.

Deskundigheidsmacht

Dit ontstaat als de afhankelijke denkt dat degene met meer macht dan hem zellf, deskundiger is dan hij zelf. Hij gaat er dan ook vanuit dat je deze deskundigheid eerlijk gebruikt. Dit heeft te maken met de vertrouwensrelatie die je met iemand hebt.
In je werk zul je dit vaak tegenkomen bij jezelf als je begeleider of hulpverlener bent.

Argumentatiemacht

Bij dit soort macht laat de afhankelijke zich overtuigen met argumenten en weet niets tegen deze argumenten in te brengen.

Referentiemacht

Bij dit soort macht laat de afhankelijke zich beinvloeden door degene met meer macht. Hij wil dan bewust of onbewust zo zijn als degene met meer macht.
Vaak heeft de meer- machtige dit niet eens door.

Informatiemacht

De afhankelijke denkt dan dat de meer-machtige over meer informatie beschikt dan hij zelf.

Aan deze machtstypen kan je zien dat macht niet altijd alleen betrekking heeft op je werk. Je kunt ook buiten je werk om gebruik maken van macht.

Lees verder

• Grenzen bij professioneel handelen
• Lekker afreageren
• Zelfvertrouwen stimuleren