Wat doet een sportpsycholoog?

Een sportpsycholoog heb je toch alleen nodig als er iets niet goed gaat? Dit is een van de mythes binnen de sportpsychologie. Weinig mensen weten wat een sportpsycholoog precies voor ze kan betekenen. Een sportpsycholoog werkt met individuele sporters, teams, coaches, begeleidingsteams, ouders en verenigingen. Mentale training is één onderdeel van de werkzaamheden van een sportpsycholoog. Wat doet een sportpsycholoog in de praktijk?

Drie verschillende soorten sportpsychologen

Er zien drie verschillende soorten sportpsychologen:

1. Praktijksportpsychologen: begeleiden sporters en coaches. Zij stellen een interventieprogramma op en voeren dit uit.
2. Docent sportpsychologen: geven onderwijs op het gebied van sportpsychologie. Dit kan op MBO, HBO of Universitair niveau zijn.
3. Sportpsycholoog onderzoekers: doen wetenschappelijk onderzoek naar de verschillende gebieden binnen de sportpsychologie en publiceren de uitkomsten in wetenschappelijke tijdschriften.

Veel sportpsychologen hebben meerdere aantekeningen. Zo is een sportpsycholoog onderzoeker vaak ook docent sportpsycholoog, aangezien deze vaak aan een universiteit verbonden is.

Praktijksportpsycholoog

De meeste mensen die sportpsycholoog willen worden, hebben het dan over de praktijksportpsycholoog. Een praktijksportpsycholoog richt zich op een aantal dingen:

Mentale training aan sporters, coaches en teams

Hierbij wordt er een aantal vaardigheden getraind, afhankelijk van de hulpvraag. De vaardigheden waaraan gedacht kan worden zijn:

• Hoe stel ik mijn doelen op de juiste manier?
• Het belang van een juiste ademhaling in de sport
• Ontspanningsoefeningen
• Verbeelding (gericht op verbeteren van een vaardigheid of juist omgaan met emoties)
• Gedachtetraining (hoe buig ik mijn negatieve gedachten om?)
• Het hoe en wat van concentratie en aandacht.
• Wat is voor mij de juiste wedstrijdvoorbereiding?

Veel thema’s die terugkomen bij de mentale training zijn: wedstrijdspanning, concentratieproblemen, motivatieproblemen en teambuilding.

Mentale begeleiding

Mentale begeleiding is niet hetzelfde als mentale training. In een mentale training worden er vaardigheden aangeleerd met als doel het verbeteren van sportprestaties. Mentale begeleiding is geen traject, maar bouwt voort op de mentale training. Je kunt hierbij denken aan voortgangsgesprekken gedurende het seizoen of het inspringen bij na het verlies van een wedstrijd.

Opstellen van een persoonlijk profiel

Een sportpsycholoog stelt vaak met behulp van psychologische testen een profiel op van een sporter of een coach. Dit helpt hem inzicht te krijgen in de persoon en hij kan een gerichter traject opstellen. De persoon zelf vindt de herkenning vaak prettig. Een profiel opstellen met behulp van tests is niet altijd nodig. De ene sportpsycholoog zal hier meer voor voelen dan de andere.

Workshops en lezingen

Een sportpsycholoog kan worden ingeschakeld voor het geven van workshops en lezingen. Deze worden vaak in verenigingsverband of bondsverband georganiseerd. Zo worden er workshops voor sporters en coaches specifiek over mentale training gehouden, maar ook ouders kunnen worden geïnformeerd over bijvoorbeeld de impact van topsport op hun kinderen.

Lid van een begeleidingsteam

Steeds vaker wordt een sportpsycholoog in een begeleidingsteam gevraagd, naast een fysiotherapeut en een diëtist. Dit multifunctionele karakter van de begeleiding is de weg naar een betere begeleiding rondom de sporters.

Sportpsychologen begeleiden ook bij blessures en, als ze daar een opleiding in hebben, bij eetstoornissen en seksuele intimidatie in de sport.

Sportpsycholoog is een breed beroep en je kunt daarmee je eigen kant op. Sommigen richtten zich op één sport, anderen zijn sportbreed maar specialiseren zich weer in eetstoornissen. Weer anderen zijn gewoon sportbreed. Als je van sport houdt en interesse hebt in het mentaal begeleiden van sporters en hun omgeving is het beroep van praktijksportpsycholoog iets voor jou!