Hoe word je sportpsycholoog?

Het beroep sportpsycholoog wordt steeds bekender. In de media worden, met name tijdens grote kampioenschappen, vaker interviews gehouden met sportpsychologen. Door deze aandacht is er ook meer belangstelling voor het beroep. Een sportpsycholoog houdt zich bezig met gedrag, gedachten en gevoelens in de sportsituatie. Er zijn drie verschillende soorten sportpsychologen in Nederland. Een sportpsycholoog heeft meerdere opleidingen gedaan voordat hij een volledig geaccrediteerd sportpsycholoog is.

Psychologie of Bewegingswetenschappen?

De eerste keus die je moet maken is de keus voor de universitaire studies Psychologie of Bewegingswetenschappen. Deze studies kun je op verschillende universiteiten in Nederland volgen. De psychologiestudenten hebben een basis die meer gericht is op de psyche en het gedrag van de mens. Zij krijgen ook meer gesprekstechnieken en psychologische tests in hun studie. De bewegingswetenschappers hebben daarentegen meer kennis over inspanningsfysiologie en motorische eigenschappen van de sport.

Basisaantekening sportpsychologie

Tijdens de studie bewegingswetenschappen of psychologie dien je je basisaantekening sportpsychologie te behalen. Daarvoor dien je je te verdiepen in de sportpsychologie voor minimaal 30 studiepunten. Het programma bevat in ieder geval de cursussen “Sportpsychologie”, “Psychological factors and mental training” en “Talent en talentontwikkeling”. De aanvullende studiepunten worden behaald door middel van een afstudeerproject (scriptie en/of stage). De cursussen op het gebied van de sportpsychologie worden gegeven op de Vrije Universiteit (VU) en de Universiteit van Amsterdam (UvA).

Verschillende soorten sportpsychologen

Er zijn drie verschillende soorten sportpsychologen:

• Praktijksportpsychologen:
begeleiden sporters en coaches. Zij stellen een interventieprogramma op en voeren dit uit.

• Docent sportpsychologen:
geven onderwijs op het gebied van sportpsychologie. Dit kan op MBO, HBO of Universitair niveau zijn.

• Sportpsycholoog onderzoekers:
doen wetenschappelijk onderzoek naar de verschillende gebieden binnen de sportpsychologie en publiceren de uitkomsten in wetenschappelijke tijdschriften.

Postacademische Opleiding tot PraktijkSportPsycholoog

Om praktijksportpsycholoog te worden is er een postacademische opleiding tot praktijksportpsycholoog aan de VU. Dit is een tweejarige deeltijdopleiding waarin dieper en praktischer wordt ingegaan op het beroep van sportpsycholoog. Zo worden de interventietechnieken aangeleerd die in de sessies met sporters worden gebruikt. Daarnaast zijn er vooral praktische opdrachten om cursussen af te sluiten. De opleiding is bedoelt om de sportpsychologen allemaal een ruime basis van kennis te geven en daarnaast de lesstof toe te passen.

Cursussen in de opleiding

Een aantal vakken die tijdens de opleiding gegeven worden:

• Verdieping in de sportpsychologie
• Sportkennis
• Begeleiding bij blessures
• Seksuele intimidatie in de sport
• Eetstoornissen in de sport
• Inspanningsfysiologie
• Psychologie van de motoriek
• Diagnostiek
• Teambegeleiding

Daarnaast moet iedere cursist onder supervisie 7 casussen inleveren. Een casus is een volledig afgerond begeleidingstraject met een sporter, team of coach.

Docent sportpsycholoog en Sportpsycholoog onderzoeker

Als je sportpsycholoog onderzoeker of docent sportpsycholoog wilt worden, zijn er naast de basisaantekening sportpsychologie andere eisen waaraan je moet voldoen. Een docentsportpsycholoog dient zijn onderwijsbevoegdheid te hebben en daarnaast een aantal uren in het onderwijs gewerkt te hebben. De sportpsycholoog onderzoek is vaak verbonden aan een universiteit en heeft een aantal onderzoeken over de sportpsychologie op zijn of haar naam staan.

Sportpsycholoog VSPN®

De titel sportpsycholoog is niet beschermd. Om onderscheid te maken tussen goed opgeleide sportpsychologen en kwakzalvers heeft de Vereniging van SportPsychologen Nederland (VSPN) de titel sportpsycholoog VSPN® in het leven geroepen. Deze registratie krijgt iedere sportpsycholoog die aan alle opleidingseisen voldoet.