Zwarte en witte scholen

Zwarte scholen zijn scholen waar voornamelijk allochtone leerlingen op zitten. Deze komen vooral voor in de grote steden en in buurten waar het percentage allochtonen erg hoog ligt. Dit is erg slecht voor de integratie.

Zwarte scholen

Zolang er scholen zijn, gaan kinderen met verschillende achtergronden gescheiden naar school. Een belangrijke scheiding is die tussen sociale klassen, waarbij de opleiding van ouders de meest bepalende factor is voor de ontwikkelingskansen van kinderen. Omdat de meeste allochtone leerlingen ouders hebben die laag zijn opgeleid, lijkt de huidige segregatieproblematiek ´zwart-wit´ in het onderwijs een oud probleem in een nieuw jasje. Dit alles zorgt voor de vorming van zwarte scholen Ook allochtone kinderen uit verschillende sociale milieus gaan gescheiden naar school en ook onder allochtone leerlingen moeten vele ´verborgen talenten´ te vinden zijn.

Het probleem van zwarte scholen

Etnische segregatie wordt vooral afgewezen omdat het de integratie van de verschillende etnische bevolkingsgroepen zou tegenhouden of in elk geval niet zou bevorderen. Daarnaast is het argument dat zwarte scholen niet bevorderlijk zouden zijn voor de taalontwikkeling van de allochtone kinderen. Het feit dat kinderen op het schoolplein tussen de lessen door en in de kantine onder elkaar weinig Nederlands horen, beschouwen weinigen als een goed uitgangspunt voor de taalontwikkeling van allochtone kinderen. Evenmin mogen we aannemen dat het gescheiden naar school gaan van autochtone en allochtone kinderen integratie zal bevorderen. Door de slechte naam van zwarte scholen, bijvoorbeeld over taalachterstanden, besluiten weinig ouders om hun kinderen naar een dergelijke school te sturen.
Naast de mogelijke negatieve gevolgen van etnische segregatie in het onderwijs voor de leerlingen is er ook een mogelijk negatief gevolg voor de leraren. Voor leerkrachten blijkt het moeilijker of minder aantrekkelijk te zijn om op een zwarte school les te geven. Wanneer een docent kan kiezen tussen lesgeven op een witte of gemengde school of een zwarte school, zal de docent meestal kiezen voor de witte of gemengde school. Zwarte scholen hebben hierdoor vaak een probleem bij het vinden van onderwijsgevend personeel. Hierdoor is meer en/of eerder sprake van lesuitval, wat de kwaliteit en de reputatie van de school niet ten goede komt. Behalve een vlucht van leerlingen, lijkt er ook een vlucht van docenten plaats te vinden naar de minder zwarte of witte scholen.

De oorzaak: Witte en zwarte vlucht

Veel gebruikte termen bij dit onderwerp zijn “witte en zwarte vluchten”. Bij een witte vlucht vertrekken witte leerlingen naar scholen in de randgemeenten van grote scholen. Bij een zwarte vlucht vertrekken zwarte leerlingen naar scholen in de buitenwijken van grote gemeenten. De laatste tijd is er in de media aandacht voor de witte en de zwarte vlucht. Een korte uitleg: Met de komst van allochtonen veranderden veel wijken van kleur. De witte ouders stuurden hun kinderen naar een witte school in een andere, witte wijk. Dat heet de witte vlucht. Naarmate de allochtonen het Nederlandse onderwijssysteem beter leren kennen, gaan ook de meer ambitieuze allochtone ouders hun kinderen naar scholen buiten de eigen wijk sturen. De witte vlucht wordt gevolgd door een zwarte vlucht. Haast iedereen vlucht voor een (te) zwarte school. Met als gevolg dat de school om de hoek steeds zwarter wordt en voornamelijk wordt bezocht door leerlingen van wie de ouders hun keus baseren op de nabijheid van de school. Ook scholen spelen een rol in dit proces. Een school in Utrecht verandert bijvoorbeeld in een school met een groot cultuuraanbod: kunstzinnige vakken, museumbezoek. De indruk ontstaat dat zo’n school zich richt op de witte ouders en hun kinderen. Een andere oorzaak voor het zwarter worden van bepaalde scholen is dat autochtonen hun kinderen vaak bijtijds opgeven op de school van hun keuze. Allochtonen zijn onbekend met deze gang van zaken en geven hun kind later op. Bij teveel aanmeldingen heeft dit tot gevolg dat de leerlingen die het laatst aangemeld zijn, niet geplaatst kunnen worden. Vaak de allochtone leerlingen dus.

Oplossingen

Een goede oplossing is het spreiden van allochtonen over de rest van het land. Nu zijn de allochtonen veel te veel geconcentreerd in de randstad, waardoor er vanzelf zwarte scholen ontstaan. Een andere mogelijke oplossing is dubbele wachtlijsten. Er is dan 1 wachtlijst voor allochtone, en 1 wachtlijst voor autochtone leerlingen. Dan kan 1 voor 1 iemand van een wachtlijst worden toegelaten. Het is wel een probleem dat dit discriminerend is.