Wat betekent “ik hou van jou”?
Het meest gebruikte zinnetje ter wereld. De een zegt het snel, de ander zegt het pas als de een het zegt en een derde misschien wel nooit. Verschillende betekenissen zijn “ik hou van je als een broer”, “ik hou van je als mijn vader/moeder” of “ik hou van je als geliefde”. Soms zeggen we het zonder te beseffen wat het voor jezelf en voor de ander betekent. Wat betekent “ik hou van jou”?
Onderzoeker Robert J. Sternberg
Sternberg heeft de liefdesdriehoek ontwikkeld. Het wordt ook wel een van de beste modellen genoemd om het concept ‘liefde’ te verklaren. Hierdoor heb je aanknopingspunten om na te denken over wat “ik hou van jou” voor jou betekent en om hierover met je partner te praten.
Liefdesdriehoek
Volgens Sternberg stoelt liefde allereerst op de drie componenten: intimiteit, passie en verbondenheid.
- Onder intimiteit verstaat hij vertrouwen, zorgzaam zijn, medeleven, communiceren, begrip, empathie en een gevoel van gehechtheid.
- Onder passie horen opwinding, energie, enthousiasme en een magnetische aantrekkingskracht.
- Onder verbondenheid valt het besluit om aan de relatie te beginnen en deze voor lange tijd (of altijd) in stand te houden en je daarvoor in te zetten. Het wordt ook wel toewijding genoemd.
Deze drie aspecten kunnen in verschillende combinaties voorkomen.
Soort liefde | Intimiteit | Passie | Verbondenheid |
Geen liefde (non-love) | Nee | Nee | Nee |
Aardig vinden (linking) | Ja | Nee | Nee |
Smoorverliefd (infatuared love) | Nee | Ja | Nee |
Lege liefde (empty love) | Nee | Nee | Ja |
Romantische liefde (romantic love) | Ja | Ja | Nee |
Vriendschappelijke liefde (companiate love) | Ja | Nee | Ja |
Dwaze liefde (fatuous love) | Nee | Ja | Ja |
Volmaakte liefde (consummate love) | Ja | Ja | Ja |
Hoe werken intimiteit, passie en verbondenheid samen?
Bij non-love is er geen liefde aanwezig. Je hebt het dan bijvoorbeeld over kennissen, collega’s, de caissière. De meerderheid van onze relaties wordt hierdoor gekarakteriseerd.
Bij aardig vinden ga je al meer richting vrienden. Je spendeert graag tijd in elkaars gezelschap en vindt het leuk om dingen samen te doen.
Bij liefdesrelaties kunnen aspecten ontbreken. Mist de intimiteit, dan mist de veiligheid en stabiliteit die in een stabiele relatie thuishoort (dwaze liefde). Als de passie ontbreekt, dan voelen beide partners zich niet meer tot elkaar aangetrokken (vriendschappelijke liefde). Mist de verbondenheid, dan willen de partners zich niet meer inzetten voor het voortzetten van de relatie.
Juist de combinatie van alle componenten, leidt tot de hoogste vorm van liefde: “volmaakte liefde”. Hier streeft iedereen naar. Hierbij voelen beiden partners zich veilig genoeg, er is passie (je voelt je nog steeds aangetrokken tot elkaar) en beiden willen zich inzetten voor de relatie.
Het tijdsverloop van liefdesrelaties
In begin is het grootste component passie
Liefdesrelaties beginnen in de westerse wereld vaak met passie (smoorverliefd) (bij gearrangeerde huwelijken begint het juist met verbondenheid – lege liefde). Dit stadium wordt met name gekarakteriseerd met lichamelijk opwinding (verhoogde hartslag bijvoorbeeld). Deze gevoelens van passie werken echter als een soort verslaving: naarmate je de persoon vaker ziet, heb je meer nodig om hetzelfde gevoel teweeg te brengen. Daardoor neemt de passie af. Als de ander jou (plotseling) afwijst, dan kunnen er zelfs ontwenningsverschijnselen ontstaan!
Pas daarna komen intimiteit en verbondenheid
Als de relatie in eerste instantie standhoudt, ontstaat er een kans om de intimiteit op te bouwen. Aan het begin van de relatie is dit er enigszins, maar doordat je elkaar leert kennen ontstaat er wederzijds begrip. Echter, als potentiële partners geheimen hebben voor elkaar, kan dit dodelijk zijn voor de intimiteit. Daarnaast gaat de verbondenheid langzaamaan omhoog. Men investeert in de relatie, gaat mogelijk samenwonen of trouwen. Bij een succesvolle relatie blijft het ongeveer op dat niveau. Bij slechte relaties neemt de verbondenheid juist af en willen partners zich niet meer inzetten voor de relatie. Daardoor nemen intimiteit en passie ook af, waardoor er uiteindelijk een punt gezet wordt achter de relatie.
De verhalen achter ‘ik hou van jou’
Mensen zien verschillende verhalen achter ‘ik hou van jou’. Hieronder een aantal liefdesverhalen;
- Het sprookje: De prins en prinses leefden nog lang en gelukkig
- Zakelijk: De relatie is een bedrijf met een winst en verliesrekening
- Reisverhaal: We doorlopen samen een reis en proberen op hetzelfde pad te blijven
- Politieverhaal: Je houdt je partner continue in de gaten
- Horrorverhaal: Een van de partners wordt mishandeld door de ander
- Verzamelaarverhaal: Zoveel mogelijk minnaars verzamelen.
Elk mensen heeft niet één voorkeur, maar een hiërarchie van voorkeuren. Hoe hoger het liefdesverhaal in de hiërarchie, hoe gelukkiger je over het algemeen bent met de relatie. Als beiden partners hetzelfde liefdesverhaal als hoogste in de hiërarchie zijn ze ook gelukkiger (of als alternatief: ze kunnen zich enigszins met elkaar aanpassen).
Dus, wat betekent “ik hou van jou”?
Vervelend misschien, maar dat weet alleen jij. Wat bedoel je als je tegen iemand zegt “ik hou van jou”? Voel je je tot diegene aangetrokken, wil je een liefdesrelatie met deze persoon beginnen en wil je investeren in de relatie door te delen? Of wil je alleen een vriendschappelijke relatie?
Door te reflecteren op de drie componenten – passie, intimiteit en verbondenheid – kun je erachter komen wat jij najaagt. Ook kun je nadenken over welk liefdesverhaal jij najaagt.
Door vragen te stellen aan je potentiële partner (voor het leven) kun je vragen wat hij/zij najaagt. Misschien niet zo romantisch – en zeker niet bij de eerste keer dat het gezegd wordt – maar misschien een goed gesprek voordat jullie de eerste ‘grote’ stap (samenleven, kinderen, huwelijk) zetten om jullie prioriteiten op een rijtje te zetten kan teleurstellingen voorkomen.