Ethnoseksuele grenzen bij nationalistische groepen

Ethnoseksuele grenzen bij nationalistische groepen Een bekend beeld van na de Tweede Wereldoorlog is dat van vrouwen die met kaalgeschoren hoofden door de straten moesten paraderen. Deze vrouwen hadden tijdens de oorlog seksuele contacten gehad met nazi’s, en moesten daar nu op deze manier voor boeten. Mannen die seksuele contacten hebben gehad met Duitse vrouwen kregen deze behandeling niet. Vanwaar dit verschil? En welke rol hebben vrouwen eigenlijk binnen nationalistische groeperingen? De antwoorden op deze vragen worden gevonden in de theorie over ethnoseksuele grenzen. Daarbij wordt gesteld dat elke groepering zijn eigen seksuele normen en regels heeft en dat de vrouwen daarbij de rol van grensbewaker innemen.
Ethnoseksuele grenzen zijn van symbolische aard. Zij vormen de grenzen tussen bepaalde groepen in de samenleving of tussen bevolkingen van verschillende landen. Het gaat bij deze ethnoseksuele grenzen alleen om seksuele normen binnen een groep en het hebben van seksuele contacten met personen uit een andere groep. Het zijn dus geen grenzen tussen twee landen, maar tussen verschillende groepen in de samenleving met elk hun eigen seksuele normen, ideeën en gedragingen. Binnen de theorie over deze ethnoseksuele grenzen worden vier verschillende vormen van seksuele contacten buiten de eigen groep benoemd. Bij het beschrijven van deze vier vormen zullen de Engelse namen worden aangehouden, omdat deze duidelijker zijn dan de Nederlandse vertalingen.

De vier vormen

De eerste groep wordt ‘ethnoseksuele settlers’ genoemd. Hierbij gaat het om personen die langdurige (seksuele) relaties aangaan met mensen uit de andere groep. Zij gaan in de andere groep wonen, vormen daar families en bouwen daar dus een heel leven op. De tweede groep wordt ‘ethnoseksuele sojourners’ genoemd. Zij verblijven voor korte tijd bij de andere groep, maar zullen uiteindelijk weer naar huis vertrekken. In deze korte tijd gaan zij wel seksuele contacten aan met mensen uit de andere groep. De derde groep bestaat uit ‘seksuele adventurers’. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan toeristen die korte tijd in een ander land verblijven. Zij hebben daar seks met mensen uit dat vakantieland. Als de vakantie weer voorbij is vertrekken zij weer naar huis. Tot slot de vierde groep, deze bestaat uit ‘ethnoseksuele invaders’ genoemd. Hierbij gaan de seksuele contacten gepaard met geweld. Denk bijvoorbeeld aan de vrouwen die door de soldaten van een ander land worden verkracht.

Ethnoseksuele grenzen en vrouwen

Ethnoseksuele grenzen worden bewaakt door vrouwen. Daarmee wordt niet bedoeld dat vrouwen hierover de baas zijn. Vaak worden juist bepaalde normen en regels opgelegd aan vrouwen, waar zij verplicht zijn zich aan te houden. Zeker met betrekking tot seksualiteit. Deze normen en regels gelden in veel mindere maten voor mannen. Maar waarom is dat zo?
Eigenlijk is hier een hele simpele uitleg voor: vrouwen kunnen kinderen krijgen. Wanneer een groep zijn eigen identiteit wil behouden, of eigenlijk wanneer zij niet willen mengen met andere groepen, is het voor die groep van belang dat er geen kinderen worden geboren met ouders die afkomstig zijn uit beide groepen. Omdat de vrouw degene is die het kind baart en daardoor dus ook opvoedt, zijn voor haar de regels veel strenger. Stel dat een man seksuele contacten heeft met een vrouw uit een andere groep en deze vrouw zwanger maakt, dan kan hij zijn handen daarvan aftrekken. Hij hoeft alleen maar terug te gaan naar zijn eigen groep, en zijn ‘probleem’ is opgelost. Niemand hoeft het zelfs maar te weten. Voor de vrouw kan dit niet. Dus om te voorkomen dat de grenzen tussen groeperingen in een samenleving vervagen, wordt de vrouw beschouwd als een enthnoseksuele grensbewaakster.
Overigens is deze theorie niet bedoeld om een samenleving in te delen in groepen of om deze deling in groepen goed te keuren. Het is vooral bedoeld om bepaalde verschijnselen te verklaren. Denk daarbij aan het seksualiseren van zwarte vrouwen door witte mannen, de verkrachtingen van vrouwen in oorlogsgebieden en dus ook aan de rol van vrouwen in een nationalistische groep/nationalistisch land.

Seksualiteit

Eerder al werd het beeld geschetst van Nederlandse vrouwen die in de Tweede Wereldoorlog seksuele contacten hadden gehad met nazi’s. Kaalgeschoren en vaak nog gemerkt door pek, een zwarte, plakkerige vloeistof, moesten zij paraderen door de straten. Iedereen kon zo zien dat zij ooit relaties zijn aangegaan met de vijand. Deze beelden zal je niet terugvinden met mannen in de hoofdrol.

Dit beeld laat al zien dat er belangrijke nationalistische, seksuele grenzen zijn. In een nationalistische staat bestaan duidelijke ideeën over wat de inwoners wel en niet zouden mogen doen op seksueel gebied en met wie zij wel en geen seks mogen hebben. In het geval van de Tweede Wereldoorlog mogen ‘onze’ Nederlandse vrouwen geen seks hebben met ‘hun’ Duitse mannen. Er is dus een duidelijke ‘wij-zij’ manier van denken zichtbaar, waarbij de ‘wij-groep’ beschermd moeten worden tegen de ‘zij-groep’. De zogenoemde ander mag geen deel uit maken van onze groep, dus vrouwen mogen ook geen seks hebben met mannen van die groep. Hierin zie je ook dat er duidelijk gebruik wordt gemaakt van een dubbele standaard: mannen mogen in oorlogstijd namelijk wel seks hebben met vrouwen van de andere groep, zij mogen die vrouwen verkrachten of zelfs tot hun slaaf maken. Voor vrouwen was het hun patriottistische plicht om zichzelf beschikbaar te stellen aan de ‘eigen’ mannen. Alles mocht, zolang de interne ‘etnische balans’ niet verstoord zou worden. Ondertussen mochten de mannen gewoon hun gang gaan, zonder zich iets aan te trekken van die ‘etnische balans.’
Overigens kon het straffen van deze vrouwen ook gezien worden als een manier om de ethnoseksuele grenzen weer te benadrukken en af te dwingen. ‘Als je relaties aangaat met de vijand, dan is dit je straf.’

Beeldvorming

Tot nu toe ging het alleen om vrouwen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Maar ook nu bestaan er verschillende nationalistische en fascistische groepen in de samenleving. In het fascisme in de westerse wereld gaat het om het reproduceren en in stand houden van ‘het eigen witte ras.’ Mannen worden door deze witte nationalisten vaak neergezet als sterke mannen, vrouwen als ultra-vruchtbaar en zorgzaam. Zo’n sterke man en vruchtbare, zorgzame vrouw staan dan samen in dienst van het ras en de natie. De man beschermt de natie tegen de vijand, de vrouw reproduceert en verzorgt hun kinderen, die zich ook in dienst stellen van de natie. Waarom maken deze nationalistische groeperingen eigenlijk gebruik van zulke beeldvormingen?

Het antwoord op deze vraag kan worden gevonden in een onderzoek van de socioloog Durkheim. Hij vroeg zich af waarom er in elke samenleving criminaliteit voorkomt. Hij kwam erachter dat het breken van regels ook heel nuttig is omdat op deze manier vragen kunnen worden gesteld over de morele grenzen van een samenleving. De bestaande regels worden uitgedaagd: voldoen deze nog wel of is er verandering nodig? Maar tegelijkertijd maakt het ook weer duidelijk dat er bepaalde regels bestaan. En bij overtreding van die regels volgt een straf, om zo een voorbeeld te stellen voor anderen.
Wanneer deze theorie wordt toegepast op de beeldvorming, dan wordt duidelijk dat de beeldvorming wordt gebruikt om de morele en seksuele grenzen van een nationalistische groep aan te geven. Het geeft aan dat witte mannen en witte vrouwen samen horen om zo witte kinderen te reproduceren. Zo hoort het, en niet anders! Dus geen contacten tussen witte en zwarte mensen en geen homoseksualiteit. Het is dus om duidelijk te maken welke normen, waarden en regels er bestaan.

Rolverdeling

In een nationalistische samenleving bestaat er een duidelijke rolverdeling voor mannen en vrouwen. Deze rolverdeling zag je ook terug in de beeldvorming. Mannen en vrouwen zijn niet gelijkwaardig, integendeel. Voor het nationalisme is het idee van mannelijkheid heel belangrijk: mannen vechten in oorlogen, beschermen ‘ons’ land en ‘onze’ vrouwen, representeren ‘ons’ land en geven leiding. Vrouwen hebben een ondersteunende rol: zij zijn de moeders ‘van de natie’ en moeten reproduceren. Gedurende een oorlog kunnen vrouwen wel een grotere rol innemen, bijvoorbeeld door zelf ook mee te vechten. Maar zodra de strijd is gewonnen zal de vaste rolverdeling gewoon weer terugkeren.

Nationalisme en seksuele normen en waarden zijn dus nauw verbonden. De seksuele beperkingen die aan vrouwen worden opgelegd komen voort uit hun rol in de samenleving, namelijk die van moeder en ‘reproduceer-machine.’ Mannen vormen duidelijk de dominante groep met veel meer vrijheden. Wanneer zij de ethnoseksuele grenzen overschrijden, dan gaat dit vaak ongemerkt aan ‘de natie’ voorbij. Om de seksuele grenzen van hun groep te benadrukken en te beschermen maken nationalisten ook veel gebruik van bepaalde beeldvormingen. Tevens gelden deze beeldvormingen als een soort waarschuwing: zo hoort men zich te gedragen, dus probeer vooral niet af te wijken!
© 2014 - 2024 Kath-v, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gender fluid, het wisselende geslachtBaggy jeans, rokjes, topjes, sweaters, alles is te vinden in je kledingkast. Maar niet alleen je kledingsmaak verschilt…
Homo-, hetero- en biseksualiteitIn tegenstelling tot vele dieren, vallen de meeste mensen op de wereld op mensen van het andere geslacht, maar er zijn o…
Seksuele identiteit, genderidentiteit en seksuele geaardheidIn hoeverre zijn de gedragingen en communicatieve handelingen het gevolg van biologische verschillen? Sommige wetenschap…
Polyamorie, polyromantisch en panseksueelBij de term geaardheid wordt snel gedacht aan hetero-, homo- of biseksueel. Echter, er zijn nog talloze andere minder be…
Hoe vind je de beste trouwringen en verlovingsringen?Hoe vind je de beste trouwringen en verlovingsringen?Het huwelijksaanzoek is een van de belangrijkste momenten in het leven van beide personen. De ring is daarbij van uiters…
Bronnen en referenties
  • Joane Nagel - Race, ethnicity, and sexuality. Intimate Intersections, Forbidden Frontiers.
Kath-v (19 artikelen)
Gepubliceerd: 26-08-2014
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Man en vrouw
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.