Polyamorie, polyromantisch en panseksueel
Bij de term geaardheid wordt snel gedacht aan hetero-, homo- of biseksueel. Echter, er zijn nog talloze andere minder bekende geaardheden. Heb je wel eens van de termen panseksualiteit, polyromantisch of polyamoreus gehoord? Nee? Je bent zeker niet de enige, bij veel Nederlanders komen deze woorden anno 2016 nog niet voor in hun lexicon. In Amerika daarentegen zijn dit geen onbekende begrippen en ook in Europa beginnen de begrippen langzaamaan meer bekendheid te verwerven.
Panromantisch
Het woord panromantisch komt oorspronkelijk voort uit het Grieks. Het woord pan komt van het Griekse woord voor ‘elke, allemaal’. Een synoniem voor panromantisch is omniromantisch. Het woord omni komt vanuit de Latijnse taal en dit woord betekent ‘alle of elk’. Met panromantisch wordt bedoeld dat er een mogelijkheid is tot een emotionele ofwel romantische aantrekking tot ieder persoon ongeacht het gender. Hierbij wordt er erkend dat er meer genders bestaan dan slechts man en vrouw.
Gender
Gender is opgebouwd uit drie componenten, namelijk:
- De genderidentiteit - Dit is het gender waar de persoon in kwestie zich het beste mee identificeert.
- De genderexpressie - De manier waarop het gender uitgedragen wordt. Denk hierbij aan kleding, beharing e.d.
- De biologische sekse - Oftewel biologische kenmerken die het onderscheid maken tussen man en vrouw, die meewegen bij de bepaling van het gender.
Al deze onderdelen kunnen worden beoordeeld op een schaal van mannelijk tot vrouwelijk. Aan de hand hiervan krijg je een duidelijker beeld van het gender van de persoon in kwestie. Deze schalen kunnen op talloze manieren worden ingevuld en er zijn dan ook talloze genders. Gender wordt daarom gezien als een spectrum in plaats van als een binaire mogelijkheid. Enkele benamingen voor genders zijn bijvoorbeeld cis-gender (gender sluit aan bij de sekse), genderfluïde (een wisselende gender) en transgender (het gender valt niet samen met de sekse).
Panseksueel
Met panseksueel wordt een seksuele aantrekkingskracht bedoeld tegenover ieder mogelijk gender. Dit heeft een afwijkende benaming van panromantisch omdat er ook aseksuele panromantische personen zijn. Bij een aseksueel panromantisch persoon is er sprake van mogelijke romantische interesse naar iedereen, ongeacht gender, maar er is hierbij geen sprake van seksuele interesse.
Polyromantisch
Het woord poly stamt uit de Griekse taal en is afkomstig van het woord polus wat ‘veel of meerdere’ betekent. Bij iemand met polyromantische gevoelens kunnen er, in tegenstelling tot een panromantisch persoon, gevoelens ontstaan voor veel verschillende, maar niet alle mogelijke genders.
Polyseksueel
Bij polyseksualiteit wordt er onderscheid gemaakt tussen romantische en seksuele aantrekkingskracht. Een polyseksueel persoon kan zich aangetrokken voelen tot mensen van verschillende genders, maar dit hoeft niet te betekenen dat deze persoon zich ook romantisch tot al deze genders aangetrokken voelt.
Net als bij panromantische personen kunnen ook polyromantische personen aseksueel zijn. Zij hebben dus wel emotionele en romantische gevoelens voor mensen van meerdere genders, maar geen seksuele gevoelens.
Polyamorie
Zoals eerder vermeld komt het woord poly voort uit het Griekse woord polus wat ‘veel of meerdere’ betekent. Amorie betekent ‘liefde’ in het Grieks. Voeg deze twee betekenissen samen en je krijgt ‘veel of meerdere liefdes’.
De essentie van de polyamorist ligt in het feit dat de persoon in kwestie in staat is om van meerdere personen tegelijk te houden. In een polyamoreuze relatie zijn er dan ook meerdere relaties mogelijk waarbij voornamelijk open en eerlijkheid van essentieel belang zijn. Er moet open gecommuniceerd kunnen worden in de relatie, waardoor de relatie respectvol blijft. Je bent in een polyamoreuze relatie niet elkaars bezit en laat elkaar vrij om nog meer van de eigen persoon te kunnen ontdekken. Seks is in polyamoreuze relaties niet altijd aanwezig.
Niet iedere polyamorist bevindt zich ook daadwerkelijk in een polyamoreuze relatie. Het kan lastig zijn een partner te vinden die hiervoor open staat gezien de monogame samenleving.
Vanwege de gelijkende benamingen worden polyamorie en polyromantisch zo nu en dan met elkaar verward. Echter, het zijn twee volledig onafhankelijke begrippen.