Omgaan met kritiek versus gelukkig worden

Wat ons gelukkig maakt in het leven is steun, waardering en acceptatie van anderen ontvangen vanuit onze omgeving. Hoe reageer jij op kritiek? Kritiek geeft ons het nare gevoel dat we niet geaccepteerd worden zoals we zijn. Wie vervolgens de houding aanneemt van "Ik doe toch lekker wat ik zelf wil" staat zijn eigen ontwikkeling en dus geluk in de weg. Verstandig omgaan met je emoties en gevoelens, zou volgens hoogleraar Roos Vonk de eerste stap zijn naar de ontwikkeling van geluk. Een overzicht:

Wanneer is een mens het gelukkigst?

Tijdens een onderzoek van de hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk met als de "self-determination" theorie centraal, kwam naar voren dat mensen het gelukkigst zijn als deze mensen in grote mate een "zelfbepaling" hebben.

Wat is zelfbepaling?

Zelfbepaling bij mensen houdt in dat deze mensen in contact staan met:

• Zichzelf,
• Hun eigen drijfveren,
• Hun eigen gevoelens,
• Hun eigen krachten kennen en
• Hun eigen zwakheden kennen.

Juiste keuzes maken

Een kenmerk van deze zelfbepaling bij mensen is: dat ze ene grote vrijheid kennen en voelen om te handelen in het dagelijks leven in overeenstemming met wie ze zijn. Hierdoor maken deze mensen keuzes die daadwerkelijk bij ze passen.

Zelfwaardering en onafhankelijk zijn van anderen

Zelfbepaling bij mensen heeft nog een kenmerk: doordat deze mensen met zelfbepaling leven vanuit hun eigen innerlijke waarden en drijfveren, bouwen ze een behoorlijke indrukwekkende zelfwaardering op waardoor deze mensen niet afhankelijk zijn van anderen voor bevestiging.

Hoe versterk je je eigen zelfwaardering?

Lang niet iedereen bezit zo´n goed gevoel over zichzelf. Lang niet iedereen heeft de beschikking over zelfbepaling. Hoe doe je dat? Ook de hoogleraar Roos Vonk vond dat een interessante vraag en wilde graag weten hoe mensen hun zelfwaardering en zelfbepaling kunnen ontwikkelen en versterken.

Ontwikkel je zelfwaardering en zelfbepaling

Tijdens het onderzoek van Roos Vonk kwamen twee dingen naar voren:

1. De aandacht naar binnen richten alleen was niet voldoende en
2. De omgeving van een mens was heel belangrijk om zich verbonden te voelen.

Aandacht naar binnen richten

Roos Vonk kwam tijdens haar zoektocht naar zelfwaardering er achter dat de mens zijn aandacht niet alleen naar binnen moest richten. Te veel focus naar binnen bracht een hoop gepieker op. Enkel de aandacht naar binnen richten volstaat niet.

Omgeving van de mens

Roos Vonk kwam vervolgens tijdens haar zoektocht naar zelfwaardering er achter dat de mens zich verbonden moest voelen met zijn omgeving. Mensen die in goed contact staan met hun omgeving, die zich gesteund en gewaardeerd voelen door hun omgeving, ontwikkelen een hoge mate van zelfbepaling!

Acceptatie en waardering

De mens is en blijft een sociaal dier. Met enkel en alleen de aandacht naar binnen richten komen we niet tot zelfwaardering. Dat verkrijgen we in combinatie met onze omgeving. Een omgeving die ons:

• Onvoorwaardelijk accepteert hoe we zijn,
• Ons steunt in moeilijke tijden maar juist ook in goede tijden en
• Ons altijd weet te waarderen.

Aardig gevonden worden versus kritiek

Het gaat goed met ons als mens als we door onze omgeving aardig gevonden worden, als de omgeving ons waardeerd en als onze omgeving ons steunt. Maar wat als er kritiek op ons persoontje geuit wordt? Raken we dan niet behoorlijk van slag? Raken we dan niet uit balans? Kritiek raakt ons zelfbeeld en kritiek geeft ons vaak het nare gevoel dat we niet geaccepteerd worden. Niemand vind het echt leuk om te horen dat: "Je niet welkom bent op een feestje" of "Je hebt zeer slecht werk afgeleverd" of "Je bent een slechte ouder" of "Jij kan ook echt helemaal niets" en enz.

Jij, jouw gevoelens en emoties versus je omgeving

Iedereen kan wel tegen een stootje, maar als het te vaak gebeurd dat je vanuit je omgeving kritiek of enige vorm van kritiek ontvangt, maakt dat niemand gelukkig. Idereen krijgt vroeg of laat het knagende gevoel dat je niet geaccepteerd wordt zoals je bent, dat je niet gewaardeert wordt en je wordt zeker niet gesteund! Hoe moet je daar mee omgaan? Hoe ga jij met jouw emoties en gevoelens om met de kritiek vanuit je omgeving?

Kritiek? Blijf je concentreren op je omgeving

Roos Vonk stelt dat juist in tijde van kritiek, dat we onze aandacht moeten blijven richten op de omgeving! Als mens op zoek naar zelfwaardering moet je altijd de aandacht op de buitenwereld, op jouw eigen omgeving, houden, omdat alleen dan je de signalen kan oppikken die je vertellen dat je iets verkeerds doet misschien. Is jouw mening, als reactie op alle kritiek, echter: "Ik doe toch lekker wat ik wil," sta je helaas je eigen ontwikkeling, je eigen zoektocht naar zelfwaardering en dus je eigen geluk, in de weg! Je ontwikkelt je niet meer!

Realiteit van het leven

Behalve dat we ons - volgens Roos Vonk - moeten blijven concentreren op de buitenwereld, is ze ook stellig met de bewering dat leed en kritiek nu eenmaal bij het leven hoort. We willen er allemaal zo graag bij horen, goed weten te presteren op het werk, succesvol in het leven zijn en er goed uit zien. Maar vroeg of laat krijgen we allemaal te maken met nare zaken in het leven zoals:

• Ontslag,
• Mislopen van een promotie,
• Je partner verlaat je plotsklaps,
• Je beste vriend of vriendin wil niets meer te maken hebben met je,
• Je eigen kind wil niets meer te maken hebben met je,
• Afgewezen worden voor een nieuwe baan.

Hoe moeten we omgaan met leed en nare zaken in het leven?

Volgens Roos Vonk is het van belang om tijdens nare momenten in ons leven onze eigen emoties en gevoelens te leren besturen. Effectief omgaan met je eigen gevoelens. Verstandig omgaan met je emoties. Het grote sleutelwoord dat Roos Vonk hier bij gebruikt is: acceptatie. Jouw eigen acceptatie.

Accepteer de werkelijkheid

Jouw eigen acceptatie is van groot belang om te leren omgaan met de nare zaken in het leven. We moeten accepteren dat:

• Leed en nare zaken bij het leven horen,
• Dat we zelf niet volmaakt of perfect zijn en
• Dat we de werkelijkheid moeten accepteren zoals hij is.

Negatieve emoties

Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Daar gaat Roos Vonk gelukkig met ons mee. Accepteer de werkelijkheid is geen kleinigheidje! Rroos Vonk zegt hier dan ook over: bij veel mensen zullen het de nodige negatieve emoties oproepen als we de werkelijkheid moeten accepteren zoals hij is. Roos Vonk beweert echter stellig: dat ondanks de eventuele negatieve emoties en gevoelens die het oproept als we de werkelijkheid moeten accepteren zoals hij is, dat het ook enorm bevrijdend werkt. Een voorbeeld:
Iemand vindt jou niet aardig, of een bepaalde groep mensen vinden jouw niet aardig. Roos Vonk geeft het advies om te bedenken dat het ook niet nodig is om elkaar altijd maar aardig te moeten vinden. Bedenk dat het zo moet zijn, accepteer dat iemand jou niet aardig vind. Dat werkt een stuk bevrijdender dan te gaan piekeren.

We accepteren niet de werkelijkheid, we werken onvolkomenheden juist weg

In het dagelijks leven, als we goed om ons heen kijken, worden we geconfronteerd met een samenleving die werkelijk alle onvolkomenheden wil wegwerken, wil wegmoffelen. In plaats dat mensen accepteren dat ze ouder worden, gaan ze massaal op zoek naar de eeuwige jeugd, vaak door middel van plastische chirurgie. De westerse mens schijnt continu in gevecht te zijn met het niet accepteren van de werkelijkheid, vroeger moesten we het er maar mee doen.

Gevecht tegen de werkelijkheid is een gevecht tegen het geluk

Roos Vonk beseft echter terdege, dat ondanks de resultaten van haar onderzoek, het niet realistisch is om aan de westerse mens te vragen de werkelijkheid te accepteren, aangezien de gehele levenshouding en levenswijze van de westerse mens er op gericht is om onvolkomenheden van de werkelijkheid weg te stoppen. En dat is jammer, want uit het onderzoek van Roos Vonk komt duidelijk naar voren dat de mens juist niet gelukkig en tevreden van wordt.