Magritte en de nabootsingtheorie

De nabootsingtheorie beoogt dat het nabootsen van de werkelijkheid het wezenlijke kenmerk is van kunst. Deze filosofische theorie kan aan de hand van het schilderwerk 'Ceci n’est pas une pipe' van Rene Magritte uitgelegd worden.

Omschrijving van de nabootsingtheorie

‘De schilderkunst bezit over twee eigenschappen. De eerste en belangrijkste is haar vermogen tot nabootsen, de tweede is haar vermogen tot expressie’ (A.A.. van den Braembussche). Met deze visie wordt er een grote klemtoon gelegd op het feit dat het nabootsen van de werkelijkheid het wezenlijke kenmerk is van kunst. Mimesis is een Grieks woord dat staat voor nabootsing, afbeelding en kopie. Plato keek naar de kunst volgens de mimesis (nabootsingtheorie). Kunst was volgens Plato een afbeelding van de derde werkelijkheid en daarmee per definitie minder van waarde omdat hij de derde visie altijd als minder waar beschouwde. De nabootsingtheorie gaat uit van de gelijkenis van kunst met de zintuiglijke waarneming.

Relevantie huidige kunstbeschouwing

De nabootsingtheorie is alleen relevant geweest in de tijd voor de uitvinding van het fototoestel. Ten tijde van de uitvinding van het fototoestel kwam het impressionisme op. Dit geeft heel mooi de functie van nabootsing aan en geeft ook een mooie scheiding aan tussen oude kunst en moderne kunst. De nabootsingtheorie en daarmee de functie van kunst was zeer relevant te noemen omdat het de werkelijkheid en vooral portretten heeft gegenereerd, waar uiteraard vraag naar was. Onder de hooggeschoolden was hier grote vraag naar in verband met zelfverheerlijking maar ook voor het vastleggen van beelden van speciale gelegenheden.

In deze tijd is hier geen vraag meer naar uiteraard, en heeft kunst een totaal andere functie gekregen. Maar goed ook. Kunst is zich nu meer gaan richten op expressie en eigen interpretatie van de kunstenaar, zo leren wij gevoelen zien met onze ogen. Zo krijgt ook de kunstenaar de kans om zijn gevoelens en niet enkel werkelijkheid op doek te zetten.

De pijp van Magritte

Het werk van Rene Magritte is een goede uiting, als je kijk naar de betrekkelijkheid van de nabootsingtheorie. De visie van de kunstenaar zelf speelt een te grote rol om te kunnen spreken van exacte nabootsing.”Men ziet de dingen nooit maagdelijk, zij worden steeds door een stijlbegrip of conventie gekleurd” (A.A. van den Braembussche). De pijp lijkt wel een echte pijp, alsof het gefotografeerd is dat het daar, in een kast staat, maar dat zal het nooit zijn, aangezien deze nog altijd mooi gemodelleerde verf op canvas is. Is nabootsing dan daadwerkelijk de realiteit nabootsen? Nee, want realiteit is realiteit, en nabootsing is een nabootsing. Het een kan nooit het ander zijn. Zo is de pijp van Magritte, zoals hij zelf al zegt, geen pijp.