Er is leven na de dood, maar niet voor iedereen

Een ieder houdt zich wel eens bezig met de vraag of er leven na de dood is. Volgens de huidige stand van de wetenschap is er geen sluitend bewijs dat er leven na de dood is. Als leven na de dood wordt omschreven in de betekenis van voortleven als herinnering, dan kan er wel worden gesproken van leven na de dood. Uitgaande van deze omschrijving is er voor sommigen dan eeuwig leven na de dood, voor de meesten echter is leven na de dood ook dan eindig.

Wat is dood?

Je bent echt dood als je biologisch dood bent. Dan stopt de bloedsomloop, ademhaling en het bewustzijn. Het moet onderscheiden worden van hersendood en klinisch dood. Bij hersendood functioneren organen nog wel maar hersenen niet meer en bij klinisch dood stopt de bloedsomloop, ademhaling en bewustzijn, maar door reanimatie kunnen deze weer teruggehaald worden. De vraag is nu of, als je biologisch dood bent, je toch op een of andere wijze voortleeft. Wetenschappelijk is (nog) niet bewezen dat we in een andere wereld terechtkomen of reïncarneren of dat onze ziel wordt opgenomen in een eindeloos bewustzijn.(1) Sommige wetenschappers halen out-of-body-ervaringen aan als bewijs dat er wel iets is na de dood. Volgen de meeste neurologen is dat een kwestie van inbeelding. Door verminderde zuurstoftoevoer in de hersenen zouden mensen zich inbeelden dat ze contact met overledenen hebben, tunnelervaringen hebben etc.(2,3)

Wat is leven?

Leven kan worden omschreven vanuit engere of vanuit brede zin. In het eerste geval wordt leven omschreven vanuit biologisch standpunt. In het tweede geval wordt leven omschreven vanuit voortleven in de herinnering van anderen.

Leven vanuit biologisch standpunt

Of er leven na de dood is hangt ook af hoe je leven definieert. Hier zit nu juist een groot probleem. Wetenschappers zijn het er niet over eens hoe je leven biologisch nu precies kunt definiëren of omschrijven. Waar men het wel over eens is dat leven is opgebouwd uit cellen. Leven zonder cellen is niet mogelijk. Maar cellen alleen wordt door de Britse geneticus Rutherford geen leven genoemd. Voor hem is leven een combinatie van cellen waardoor een chemisch systeem ontstaat.(4)

Als we Rutherford volgen dan zou het na de dood niet aannemelijk zijn om van leven na de dood te spreken. Of je zou moeten geloven in een hemelse wereld waarin we voortleven zoals we hier op aarde leven. Zouden onze cellen dan weer uit een combinatie van cellen bestaan zoals hier op aarde? En als we als ziel, geest zouden voortleven is dat dan een combinatie van cellen? Zo niet dan is er volgens de gegeven omschrijving geen leven.

Leven vanuit het standpunt: voortleven als herinnering

Je kunt leven ook breder omschrijven. Leven zou dan niet te maken hebben met cellencombinaties maar met herinneringen die levenden van doden hebben. We zeggen dan: hij of zij leeft voort in mijn gedachten door wat hij of zij voor mij betekend heeft. Dat kunnen herinneringen zijn al dan niet gecombineerd met iets wat is nagelaten zoals werk, boek, kunst e.d.

In dit artikel wordt nader ingegaan op de brede omschrijving van leven.

Beroemde en beruchte mensen leven ook na hun dood

Als wordt uitgegaan van de brede omschrijving van leven als voortleven dan zijn er beroemde en beruchte mensen die na hun dood lang voortleven. Ze kunnen voortleven door wat ze hebben nagelaten of veroorzaakt.. Denk hierbij aan religieuzen als Jezus, Mohammed, Boeddha, de schilders Rembrandt, Van Gogh, Picasso, de schrijvers Vondel, Goethe, de kunstenaars Michel Angelo, Rodin etc., de musici Mozart, Bach, Chopin, Elvis Presley, Michael Jackson, aan koningen als Karel de Grote, Willem van Oranje, maar ook aan politici als Churchill, Mandela en beruchte mensen als Napoleon, Hitler, Stalin enz. enz. We bewonderen of verafschuwen wat ze deden of hebben nagelaten. Maar ze leven nog wel voort.

Hoe leven de meeste mensen voort na hun dood?

De meeste mensen leven voort na hun dood in de herinneringen van hun naasten (gezin, familie, vrienden). Ze denken aan wat de dode voor hen heeft betekend. Dat kan zowel positief als negatief zijn. Zo zal de autoritaire ouder anders bij zijn kinderen voortleven dan de gemoedelijke ouder. Overledenen kunnen ook iets nalaten wat voor velen betekenis heeft. Bijvoorbeeld een al dan niet zelfgemaakt meubelstuk, schilderij, boek, kleed enz. Ook door geld kan men voortleven. Velen schenken geheel of gedeeltelijk hun vermogen aan hun naasten of als legaat aan instanties als kerk, gezondheidszorg, dieren, Leger des Heils, Unicef enz. Men kan dit al dan niet anoniem doen. In kerken ziet men nog wel eens de naam van schenkers op muren staan. Het blijft daar staan zolang het kerkgebouw er is. Men wil niet vergeten worden. Hetzelfde zien we bij grafstenen. Hierop staat naam, geboortedatum, sterfdatum en eventueel nog een spreuk.

Niet iedereen leeft voort na de dood

Er zijn ook mensen die alleenstaand zijn en na hun dood niemand hebben waar ze in herinnering kunnen voortleven. Als ze verder niets hebben nagelaten is er geen leven na de dood. Ze zijn volledig dood. Hun naam zal hooguit nog in een gemeentearchief vermeld worden.

Voortleven na de dood is voor de meeste mensen eindig

De meeste mensen leven na hun dood nog een tijdje voort bij hun familieleden, vrienden en kennissen. Maar ook dit is eindig. Door de tijd zullen steeds meer herinneringen wegebben. Als ook de naasten zijn overleden dan zullen er steeds minder herinneringen bij de dan levenden overblijven. Nagelaten voorwerpen kunnen de herinneringen nog een tijdje doen voortleven. Maar op een gegeven moment zal ook dit verdwijnen en is men ook voor de anderen dood. Ook opschriften op grafstenen en de grafstenen zelf zullen mettertijd verdwijnen.

Slot

De huidige stand van de wetenschap heeft niet kunnen aantonen dat we ergens anders naar toegaan of reïncarneren. Toch kunnen we spreken van leven na de dood als we leven in brede zin als herinnering omschrijven. We leven dan voort in de herinnering van anderen. Voor sommigen zoals Jezus, Mohammed, Boeddha is dat eeuwig of in ieder geval heel lang. Voor de meesten is het echter eindig.