Gratis kan duur zijn

Veel mensen zijn zo sociaal, dat ze elke dienst die een medemens hen bewijst, menen te moeten beantwoorden met een tegenprestatie of gunst! Oplichters maken daar schaamteloos misbruik van! Want waarom zou iemand die jou niet kent, je iets schenken? In Japan bestaat in dat verband een spreekwoord dat zegt: "Niets is duurder dan wat je gratis krijgt."

Het aannemen van een geschenk, schept verplichtingen

De ietwat ouderen onder ons, kennen ze ongetwijfeld nog, de 'Hare Krishna'-volgelingen in hun oranje gewaden die onvermoeibaar door voetgangersgebieden en op luchthavens hun "Hare Krishna Rama Rama" lieten weerklinken. Ze kwamen gelukzalig ogend op je toe, drukten een boek in je handen en zeiden: "Dit is een geschenk van ons, mijn vriend" Ja, daar stond je dan en had plotseling een boek in je handen, dat je niet wilde. En wee degene die dacht dat hij na een “dankjewel en tot ziens” zijn weg kon vervolgen. Integendeel, want dan wees de volgeling op je verplichting en liet je niet gaan totdat je hem een gepaste "fooi" gaf.

Voor wat, hoort wat

De Hare Krishna-volgelingen hadden, waarschijnlijk onbewust, de wet van de wederkerigheid ontdekt en die perfect in praktijk gebracht. We zijn ons er nauwelijks van bewust maar de wet van de wederkerigheid functioneert even betrouwbaar als de wet van de zwaartekracht. Het is een in de mens verankerde wetmatigheid die zegt: "Als iemand jou iets geeft, moet je hem iets teruggeven!" Een gevoel van schuld zogezegd. Het is iets wat ons in onze kinderjaren al wordt bijgebracht! Het is een belangrijke norm die het leven in een samenleving moet vergemakkelijken. Het is bijvoorbeeld ook een belangrijk uitgangspunt in het kader van burenhulp.

Ter illustratie

Een aantal proefpersonen werd onder het mom van deelname aan een onderzoek naar kennis van kunst, bij elkaar gebracht. Op een gegeven moment verliet een van hen, we noemen hem Joe, even de ruimte. Even later kwam hij weer terug en bracht voor elk van de andere deelnemers een flesje cola mee. Die had hij in de hal gezien en hij dacht dat de anderen misschien ook wel trek daarin zouden hebben. Toen het onderzoek voorbij was, vroeg Joe de andere deelnemers om hem een ​​plezier doen. Hij verkocht loten waarmee je een auto kon winnen. Als hij meer loten verkocht dan de andere verkopers, kon hij een premie verdienen. Wat bleek? De deelnemers die een cola kregen, kochten tweemaal zoveel loten als degenen die geen cola hadden ontvangen. Nog verbazingwekkender was het, dat het ook werkte bij de deelnemers die aangaven dat ze Joe eigenlijk niet zo sympathiek vonden.

Gratis: maximaal voordeel behalen met weinig inspanning

Mensen kan je eigenlijk zien als energiespaarmodellen. Ze willen het maximaal voordeel behalen met de minst mogelijke inspanning. Dit is normaal en het is ook oké. In dat verband heeft het woord "gratis" een bijna magische uitwerking op ons en vormt ook altijd een perfecte blikvanger. Waarschijnlijk heeft u dat ook gemerkt toen u bij dit artikel belandde.

Gratis schept verplichtingen

"Wie met geschenken komt, komt niet zonder verzoek" zeggen ze in China. Eigenlijk luidt de boodschap: accepteer geen geschenken of gunsten van vreemden als dat verplichtingen schept en er van u een tegenprestatie kan worden verwacht! Als men er zeker van is dat men een gift of gunst alleen ontvangt om iemand tot een tegenprestatie te dwingen, volstaat het als men zich van deze slechte bedoelingen simpelweg bewust is. Dat kan iemand bevrijden van de drang om iets terug te geven. Maar beter is het om het geschenk te weigeren! Bij gratis aanbiedingen moet men daarom het contract en de algemene voorwaarden altijd zorgvuldig nalezen!