De taken van Frontex in de Schengenzone

Europa is een internationale organisatie die vele landen samenbrengt, samen staat men immers sterk. Sinds het begin van de Arabische Lente wordt Europa echter geconfronteerd met een nooit geziene stroom van vluchtelingen. Frontex, een Europese organisatie voor het controleren van vluchtelingen, heeft na vraag van Europa de coördinatie op zich genomen voor de praktische kant van het vluchtelingenbeleid. Deze controles vinden plaats aan de buitengrenzen van de Schengenzone, aangezien deze de belangrijkste grenzen zijn. De taken van Frontex aangaande vluchtelingen zijn zeer gevarieerd en niet eenvoudig.

Frontex en de Schengenzone

De Europese organisatie Frontex

Grenzen bakenen af waar het ene territorium begint en het andere eindigt. In de moderne tijd hebben we drie soorten grenzen: op land, over zee en in de lucht. Door Frontex worden deze soorten grenzen bestempeld als groen, blauw en wit. Frontex is de organisatie die de buitengrenzen van de Europese Unie controleert. Ze doet dit op zogenaamde “Border Crossing Points” kortweg BCP’s genaamd. De volledige naam van Frontex is “European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union”. De organisatie werd opgericht op 26 oktober 2004 en heeft haar hoofdkwartier in Warschau. Frontex controleert of de mensen die het grondgebied van de EU binnen willen over de juiste papieren en het recht beschikken om de grens over te steken. De meeste mensen steken grenzen op een legale manier over en voor deze mensen moeten de controles zo snel en efficiënt mogelijk gebeuren. Frontex helpt mee in de strijd tegen mensen die grenzen op een illegale wijze proberen over te steken.

De Schengenzone

De Schengenzone speelt in dit kader een belangrijke rol. De Schengenzone bestaat uit een verzameling van 22 landen (in 2016) die de interne grenscontroles hebben afgeschaft. De problematiek rond externe grenzen was hier echter niet mee verdwenen. Frontex werd dan ook opgericht om de controle van deze buitengrenzen te vergemakkelijken. Bij Schengen hoort echter ook een hele reeks regels aangaande het vrije verkeer van personen en goederen. Zo moeten mensen die via een externe grens Schengen willen betreden in bezit zijn van en voldoen aan het volgende: geldige reisdocumenten, een visum indien nodig, een verklaring voor hun bedrijf en voldoende financiële middelen om zichzelf te onderhouden, niet vermeld staan in het “Schengen Information System” waar onder meer criminelen in vermeld staan en men mag niet beschouwd worden als een bedreiging voor de veiligheid of de internationale relaties van de EU-lidstaten. In bepaalde gevallen van interne veiligheid etc. is het een lidstaat van Schengen toegestaan om interne grenscontroles terug in te voeren voor een beperkte duur.

IBM

Frontex doet aan “Integrated Border Mangament” (IBM) waarbij men niet enkel de grenzen gaat controleren, maar ook gaat kijken naar wat de situatie in vertreklanden is om als zodanig mogelijke trends te voorspellen. De kern van IBM is het “four tier acces-control model” dat zoals de naam zegt, bestaat uit vier trappen. Tijdens trap 1 gaat men kijken in landen buiten de Schengenzone wat de trends daar zijn. Men gaat kijken naar wat immigratie-officieren ter plaatse zeggen en welk werk de consulaten moeten leveren in het uitdelen van visa. Tijdens trap 2 gaat men samenwerken met landen die grenzen aan de Schengenzone. Trap 3 bestaat uit de daadwerkelijke grenscontroles. Men gaat kijken of mensen over de juiste papieren beschikken en aan de juiste voorwaarden voldoen. Trap 4 bestaat uit controle in de Schengenzone. Men gaat mensen die illegaal in de Schengenzone verblijven opsporen en indien nodig terugsturen.

De taken van Frontex

Situatie- en risicoanalyse

IBM berust niet enkel op fysieke grenscontroles. Het is ook belangrijk te weten wat de mogelijke bedreigingen en kwetsbaarheden voor de externe grenzen zijn. Daarom houdt Frontex zich bezig met informatie hieromtrent in te zamelen. De organisatie focust hierbij voornamelijk op illegale immigratie en grensoverschrijdende criminaliteit. Frontex publiceert dus vrij vaak verslagen met informatie over deze onderwerpen. Op vraag van lidstaten of instituten van de EU kan Frontex ook meer specifieke verslagen publiceren.

Joint operaties aan de grenzen

In geval van buitengewone migratie kunnen lidstaten beroep doen op Frontex om bij-stand te leveren bij grenscontroles. Frontex zal dan middelen zoeken bij andere lidstaten die bereid zijn een steentje bij te dragen.

Joint terugkeer-operaties

Wanneer een migrant illegaal verblijft in een lidstaat van de Schengenzone en het bevel krijgt om het grondgebied van die lidstaat te verlaten, kan Frontex helpen. De meeste terugkeervluchten worden georganiseerd door individuele lidstaten. Frontex kan echter zorgen voor gezamenlijke vluchten als meerdere lidstaten mensen terugsturen naar hetzelfde land.

Training

Door de grote verscheidenheid aan grenzen binnen de Schengenzone is een zekere mate van harmonisatie tussen de training van de verschillende nationale grenswachten noodzakelijk. Training geleverd door Frontex vervangt de nationale training niet, maar helpt wel bij een grotere samenwerking. Nationale trainingen blijven dus noodzakelijk om het niveau van de grenswachten hoog te houden, maar door dankzij Frontex raken deze verschillende diensten beter op elkaar ingespeeld wat uiteraard de efficiëntie verhoogt.

Research & development

Frontex investeert ook in onderzoek naar moderne technologieën om grenscontroles te vergemakkelijken. Software omtrent gezichtsherkenning en biometrische paspoorten zou het leven voor legale reizigers makkelijker moeten maken en het voor illegalen juist moeilijker.