Verlies van de Nederlandse nationaliteit in het buitenland

Je zou wellicht denken dat het bezit van de Nederlandse nationaliteit een vanzelfsprekendheid is wanneer je in Nederland geboren bent en je bij je geboorte een Nederlands paspoort hebt gekregen. Je kunt echter je nationaliteit ook verliezen, bijvoorbeeld wanneer je jaren in het buitenland woont zonder je paspoort te verlengen en wanneer je een andere nationaliteit aanneemt waardoor de Nederlandse komt te vervallen. Hoe zit dit in elkaar en wat kun je doen om te voorkomen dat je je Nederlandse nationaliteit verliest?

Verlies Nederlandse nationaliteit

• Verliezen Nederlandse nationaliteit
• Andere regels voor minderjarigen
• Verlies van nationaliteit door fraude
• Verliezen van Nederlandse nationaliteit voor mensen die in het buitenland wonen

Verliezen Nederlandse nationaliteit

De Nederlandse nationaliteit kun vrijwillig 'afstaan' maar je kunt deze ook onvrijwillig verliezen. De meest voorkomende reden hiervoor is het aannemen van een andere nationaliteit door middel van naturalisatie. Daarnaast bestaat ook de mogelijkheid je Nederlandse paspoort te verliezen wanneer blijkt dat je bij het aanvragen hiervan fraude hebt gepleegd of langdurig in het buitenland woont.

Bij nationaliteitsverlies wordt er een onderscheid in regels gemaakt tussen volwassenen en kinderen. Als volwassene kun je om de volgende redenen je Nederlandse nationaliteit verliezen:

• Je neemt vrijwillig een andere nationaliteit aan
• Je legt een verklaring van afstand af
• Je dient vrijwillig in het leger van een land dat tegen Nederland of een van de bondgenoten van de Nederlandse staat vecht
• Je woont langer dan tien jaar met een dubbele nationaliteit buiten Nederland

Op de eerste en laatste regel wordt een uitzondering gemaakt voor personen die de nationaliteit van hun echtgenoot of degene met wie ze een geregistreerd partnerschap aangaan aannemen. Wanneer je wilt weten of je zelf aan de hiervoor gestelde eisen voldoet kun je de exacte regels nalezen in het document 'Uitzonderingen en toelichting op het verliezen van de Nederlandse nationaliteit'.

Andere regels voor minderjarigen

Wanneer je minderjarig bent zijn er andere regels van toepassing. Als kind kun je in de volgende situaties je Nederlandse paspoort verliezen:

• Je vader ontkent zijn vaderschap
• Je adoptie wordt herroepen
• In het geval van vernietiging van de erkenning

Meer informatie en uitzonderingen op de bovengenoemde regel zijn te vinden in het door de Rijksoverheid uitgegeven document 'Regelgeving verliezen Nederlandse nationaliteit door minderjarigen'.

Verlies van nationaliteit door fraude

Ben je van oorsprong niet-Nederlander maar ben je hier genaturaliseerd dan kan de overheid je je Nederlandse paspoort afnemen wanneer blijkt dat je bij het aanvraagproces fraude hebt gepleegd. Dit valt onder de bevoegdheden van de Minister van Binnenlandse Zaken. Dit kan te maken hebben met een valse verklaring, bedrog of het verzwijgen van belangrijke feiten die hebben bijgedragen aan de toekenning van de Nederlandse nationaliteit. Deze mogelijkheid vervalt na 12 jaar, met als enige uitzondering intrekking als gevolg van een veroordeling voor oorlogsmisdrijven, misdaden tegen de menselijkheid en genocide.

Bij fraude tijdens de optie- of naturalisatieprocedure, kun je de Nederlandse nationaliteit verliezen. De minister van BZK is bij fraude bevoegd het Nederlanderschap in te trekken. Er is sprake van fraude als je een valse verklaring hebt afgelegd, bedrog hebt gepleegd of relevante feiten hebt verzwegen en op basis daarvan Nederlander bent geworden.

Je kunt de Nederlandse nationaliteit overigens alleen kwijtraken wanneer je een andere nationaliteit hebt (behalve bij fraude). Zo wordt voorkomen dat iemand stateloos wordt.

Verliezen van Nederlandse nationaliteit voor mensen die in het buitenland wonen

Wanneer je langer dan tien jaar een dubbele nationaliteit hebt welke niet het gevolg is van een huwelijk en waarbij je buiten de Europese Unie woont dan kun je je Nederlandse paspoort kwijtraken. Deze tien jaar zijn ingegaan in 2013. Je kunt voorkomen dat dit gebeurt door tussen 2003 en 2013 minimaal een jaar in Nederland te wonen en hier dus je hoofdverblijf te hebben. Vervolgens gaan de tien jaar weer opnieuw in. Je kunt je Nederlandse nationaliteit tevens behouden door ervoor te zorgen dat je onafgebroken in het bezit bent van een geldig paspoort. Je moet deze dan dus steeds tijdig verlengen. Dit is ook van belang wanneer je je stemrecht wilt blijven behouden. Dit is bijvoorbeeld van belang voor mensen die enkel een tweede paspoort hebben aangevraagd omdat ze in het buitenland voor de overheid of in het onderwijs werken.

Veel mensen die kort na de Tweede Wereldoorlog naar landen als Amerika, Canada en Australië geëmigreerd zijn worden zwaar getroffen door deze regelgeving. Zij zijn vaak inmiddels hun paspoort al verloren en ondervinden veel problemen bij het herstellen hiervan, als dit al lukt.